Ma 19 april Nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden.

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lesdoelen 

Aan het eind van deze les..

    - ... weet je wat een enkelvoudige en samengestelde zin is.

    - ... weet je wat een voegwoord is.

    - ... kun je enkele onderschikkende voegwoorden benoemen.

    - ... kun je enkele nevenschikkende voegwoorden benoemen.

   

Leerdoelen

Je kunt 

nevenschikkende 

en 

onderschikkende 

voegwoorden herkennen.

Voegwoorden:

Voegwoorden zijn woorden die twee zinnen aan elkaar koppelen. Er zijn twee soorten voegwoorden:

1. nevenschikkende voegwoorden: en, maar of en want. 

2. onderschikkende voegwoorden: dit zijn er veel meer. Voorbeelden zijn: omdat, voordag, dan, hoewel, indien, tenzij, toen, enz. Let op: of kan ook onderschikkend zijn!

Voegwoorden

1.  Nevenschikkende voegwoorden: en, want, maar en of.

   --> VERBINDEN TWEE HOOFDZINNEN MET ELKAAR.

2. Onderschikkende voegwoorden: dat, daarom, als, hoewel, indien, mits, tenzij, toen enzovoort.

  --> VERBINDEN HOOFDZIN + BIJZIN MET ELKAAR.

Let op: het woordje of kan ook als onderschikkend voegwoord voorkomen!

Wat is een voegwoord?

Een voegwoord is een woord dat twee deelzinnen met elkaar verbindt. 

Voegwoorden zijn in twee soorten te verdelen:

- nevenschikkende voegwoorden; hoofdzin en hoofdzin

- onderschikkende voegwoorden: hoofdzin en bijzin 

Voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden                                         Onderschikkende voegwoorden 

- Verbinden hoofdzinnen met elkaar (H+H)                           - Verbinden hoofdzijn en bijzin (H+B)       

                             

- En                           Hij voetbalt en zij leest.                                - omdat, nadat, zodat, als, dan, toen, 

- Maar                      Hij voetbalt, maar zij leest.                             voordat, hoewel, terwijl enz...

- Want                     Hij voetbalt, want zij leest.                          Hij voetbalt terwijl zij leest.

-Of (bij keuze)      Ga je voetballen of lezen?                           Mijn zusje bakt taart, omdat ik jarig ben.

Let op: Of kan soms ook een onderschikkend voegwoord zijn. Bv Ik weet niet zeker of het morgen gaat regenen

Het woordje NIET NIET NIET NIET

Onderschikkende voegwoorden:

Alle voegwoorden, behalve de nevenschikkende voegwoorden:

bijvoorbeeld:
alsof, noch, daardoor, daarom, doordat, door, terwijl, omdat, aangezien, want, daar, indien, zodat, opdat, sinds, nadat, dat, voor, voordat, totdat, toen, zodra, als, zoals, als ... dan, zonder, dat, behalve, al, alhoewel, hoewel, ofschoon, schoon, mits,  tenzij, naar, naarmate, wanneer, dan en of

Een samengestelde zin kan bestaan uit: 

-Hoofdzin+ hoofdzin (en, of, maar, want= nevenschikkende voegwoorden)

-Hoofdzin+ bijzin ( onderschikkende voegwoorden) 

Theorie

Hoe herken je een hoofdzin en hoe een bijzin in een zin?

Antwoord: aan onderschikkende en nevenschikkende voegwoorden + de plaats van de persoonsvorm en het onderwerp ten opzichte van elkaar.

Hoofdzinnen: ow + pv naast elkaar.

Bijzinnen: ow + pv ver uit elkaar.

De jongen mag niet meer op de tractor rijden, omdat hij deze gisteren in de sloot parkeerde.

Nevenschikking:

1. Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen in een hoofdzin GEEN andere woorden staan.

2. In de hoofdzin staat de persoonsvorm op de tweede plaats.

3. Nevenschikkende voegwoorden: 

en, maar, want, of (WOEM)

Onderschikking:

1. In een bijzin kunnen tussen onderwerp en persoonsvorm WEL andere woorden staan.

2. In de bijzin staat de persoonsvorm achteraan.

3. Onderschikkende voegwoorden:  wanneer, als, terwijl, zodra, voordat, voor, nadat, sinds, doordat, zodat, waardoor, omdat, opdat, indien, mits, tenzij, hoewel, ofschoon, ondanks dat, zoals, alsof, dat...

Afsluiting

Het huiswerk voor maandag 11 januari

Grammatica blok 4

Maken opdracht  6 t/m 9

Leren blz. 193 de Voegwoorden en hoofdzinnen en bijzinnen.

Zijn 'en', 'want', 'maar', 'of' en 'dus' nevenschikkende of onderschikkende voegwoorden?

1. Nevenschikkende
2. Onderschikkend

Voegwoorden die een hoofdzin en een bijzin aan elkaar voegen zijn

1. nevenschikkende voegwoorden
2. onderschikkende voegwoorden

Zijn 'zodat', 'nadat' en 'toen' nevenschikkende of onderschikkende voegwoorden?

1. Nevenschikkende
2. Onderschikkende

Ik kan nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden herkennen en gebruiken.

1. zeker weten
2. nee, nog niet
3. bijna, nog even oefenen

Huiswerk voor di 20 april

Maken opdr. 4 en 5

Leren blz. 245

Nevenschikkende voegwoorden en

Onderschikkende voegwoorden