endocrinologie en MDL

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Endocrinologie en MDL

inhoud

• specialisme endocrinologie
• de 6 endocriene klieren
• specialisme GE/ MDL
• het spijsverteringsstelsel

lesdoelen

1. na de les heb je kennis van het specialisme endocrinologie.
2. na de les is de parate kennis van het endocriene systeem ververst.
3. na de les heb je kennis van het specialisme MDL.
4. na de les is de parate kennis van het spijsverteringsstelsel ververst.

wat betekent endocrien?

1. geeft hormonen af aan het spijsvertering systeem
2. neemt hormonen af vanuit het bloed
3. geeft hormonen af aan het bloed
4. neemt hormonen af vanuit het spijsvertering systeem

hoe heet de arts die gespecialiseerd is in hormonen?

1. internist
2. endocrinoloog
3. hormoonman
4. crinologisch specialist

endocrinologie

• dit zijn klieren die hormonen afgeven.
• deze worden afgegeven aan het bloed.
• endocriene systeem wordt ook hormoonstelsel genoemd.
• deze processen worden aangestuurd vanuit de hypofyse.

benoem de endocriene klieren?

klieren 

• bijschildklieren/ schildklier, 
• (bij)nieren , 
• epifyse, 
• hypofyse, 
• hypothalamus, 
• thymus ,
• eilandjes van Langerhans.

wat is hypothyroïdie?

1. te traag werkende schildklier
2. te snel werkende schildklier
3. niet meer werkende schildklier

wat is een struma?

1. een vergrote schildklier
2. de afwezigheid van de schildklier
3. een traag werkende schildklier
4. een te snel werkende schildklier

behandelingen

behandeling bij schildklieraandoeningen:

• schildklierhormoon medicatie,
• radioactief jodium,
• operatie.

operatie

• uitpellen van cyste,
• verwijderen van een helft van de schildklier,
• verwijderen van bijna de hele schildklier,
• verwijderen van de hele schildklier.

aandachtspunten 

bij schildklieraandoeningen:

• controleren op RR, pols, AH,
• signaleren slaperigheid en bewustzijnsverandering,
• controleren op medicatietrouw.

zorg pre- post operatief

• nuchtere opname op afdeling,
• preoperatief wordt de werking van de schildklier hersteld door medicatie.
• straal rust uit al vplk.
• uitvoeren controles, let op complicaties.
• let op pijn. 

diabetes mellitus

• opname op de afdeling interne.
• reden van opname is ontregelde glucosegehalte.
• gespecialiseerde arts is een internist.
• vplk is de diabetes vplk.

diabetes type 1 is:

1. patiënt die niet goed reageert op insuline
2. is een auto-immuunziekte
3. verkregen door een ongezonde levensstijl
4. is te genezen

diabetes type 2 is (meerdere antwoorden mogelijk):

1. patiënt die niet goed reageert op insuline
2. is een auto-immuunziekte
3. verkregen door een ongezonde levensstijl
4. komt het meest voor bij diabetes patiënten

behandelingen

• verbeteren levensstijl (voeding, bewegen)
• medicatie
• insuline therapie
• insuline pomp
• externe alvleesklier

een goede nuchtere bloedsuiker is?

1. 2- 4,5 mmol/l
2. 4,5- 8 mmol/l
3. 6,5- 8 mmol/l
4. 8- 11 mmol/l

zorg

als vplk let je op de bloedsuikerspiegel.

• hypoglykemie (te laag)
• hyperglykemie (te hoog)

daarnaast let op de symptomen. bij een zwaar ontregelde gluucosewaarde kan de patiënt in coma raken en overlijden.

bijnieraandoeningen

Primaire bijnierschorsinsufficiëntie : er is een probleem van de bijnieren zelf.

Secundaire bijnierschorsinsufficiëntie : er is een probleem van of hypofyse (secundair) de hypothalamus (tertiair).

Welk hormoon wordt niet aangemaakt door de bijnieren?

1. aldosteron
2. testosteron
3. cortisol
4. adrenaline

onderzoeken

• bloedonderzoek (hormonengehalte).
• CT scan (bloeding nieren).
• MRI (hypofyse afwijkingen).

wat zijn de functies van de eierstokken?

functies

• Hormoonproductie: (oestrogeen, progesteron en testosteron), 
• Libido, 
• Menstruatiecyclus,
• Primaire geslachtskenmerken,
• Stimuleren van spiergroei (testosteron),
• Secundaire geslachtskenmerken (die ontstaan na de puberteit),
• Voortplanting.

onderzoek en behandeling

• bloedonderzoek
• inwendige echo

behandeling:

• medicatie.
• IVF (bij zwangerschap stoornissen).
• gezonde levensstijl.

GE/ MDL

GE/ MDL

• een gespecialiseerde afdeling in het ZH.
• hier werken de MDL artsen.
• GE/ MDL verpleegkundige.
• een interne afdeling.
• gericht op het spijsverteringsstelsel aandoeningen. 

waar staat GE en MDL voor?

slokdarm aandoeningen 

voorkomende klachten zijn (omschrijf in eigen bewoording):

• reflux,
• oesofagitis,
• maligniteit,
• passageklachten,
• divertikel,
• bloedingen.

wat is GEEN behandeling bij reflux?

1. gezonder eten
2. minder bewegen i.v.m. overactieve slokdarm
3. maagbeschermers
4. afreden koffie/ alcohol

zorg

• let op voedingstoestand en voeding (inschakelen diëtist),
• misselijkheid en braken. let op activiteit balans en voeding inname.
• pijnscore en pijnstillers.
• houding patiënt bij pijn/ misselijkheid en voeding inname.

welke symptomen kan je zien bij darmklachten?

behandelingen darmklachten

Ontsteking: AB.

Crohn/ colitis ulcerosa: medicatie (divers).

Ileus: eerst niet meer eten, endoscopie, mogelijke ingreep.

Obstipatie: vezelrijke voeding, vocht, bewegen, zo nodig een klysma.

Tumor: individueel behandelplan.

zorg

• diarree: verzorging (wassen en zalf voor de anus)
• obstipatie: vezels, vocht en beweging stimuleren.
• pijn: pijnstillers
• verminderde eetlust/ ondervoeding: let op voeding inname en vochtbalans. inschakelen diëtist. vragenlijsten afnemen.

wat betekenen de volgende woorden?
hepatitis, cirrose, icterus.

aandoeningen lever/ galblaas

• hepatitis: ontsteking van de lever
• levercirrose:  littekenweefsel vorming.
• tumoren. goed/ kwaadaardige vorm

behandelingen

1. stoppen met inname van alcohol/ ongezonde voeding.
2. beperken van achtergang van de leverfunctie bij cirrose.
3. bij tumoren wordt een individueel behandelplan opgesteld met mogelijke ondersteuning van een oncoloog.

omschrijf in je eigen woorden wat "koliekpijn" betekent.

zorg 

• let op ondervoeding en verminderde eetlust.
• pijn registratie en pijn stilling.
• let op de psychische toestand. deze doelgroep is vaak lang ziek en dat kan psychische klachten geven.
• misselijkheid en braken. ondersteuning met anti emetica.
• observeer en beoordeel de ontlasting.

dat was het weer...

inhoud

• specialisme endocrinologie
• de 6 endocriene klieren
• specialisme GE/ MDL
• het spijsverteringsstelsel

lesdoelen

1. na de les heb je kennis van het specialisme endocrinologie.
2. na de les is de parate kennis van het endocriene systeem ververst.
3. na de les heb je kennis van het specialisme MDL.
4. na de les is de parate kennis van het spijsverteringsstelsel ververst.

volgende keer

KNO

Longziekten