Straattaal

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Straattaal

Wat roept straattaal bij jou op?

Straattaal voor oud of/en jong?

Wat is straattaal?

• Jongerentaal
  
• Invloeden van talen zoals Marrokaans (Darija) en Surinaams (Sranantongo)
• Geheimtaal binnen de standaardtaal

Jongerentaal:

Straattaal valt in hetzelfde straatje, en komt vaak zelfs erg overeen met, studententaal bijvoorbeeld. Het zijn vormen van jongerentaal. Jongerentaal houdt in dat het voornamelijk door jongeren gesproken wordt, en dat het ook hier zijn oorsprong in heeft gevonden. Dit betekent niet dat ouderen dit niet kunnen gebruiken. Er zijn uitzonderingen zoals je net in het filmpje zag, maar ook woorden zoals cool en gaaf zijn nu zo erg geïntegreerd dat veel ouderen dit ook zeggen. Toch geven ouderen zelf vaak aan dat ze woorden die ze vroeger zelf als straattaal gebruikten, nu ze op leeftijd zijn niet meer gebruiken.

In het Nederlands hebben we vanzelfsprekend veel buitenlandse invloeden, onder andere door migranten of ons koloniale verleden. Daardoor zijn talen zoals het Marrokaans en Surinaams een grote invloed op straattaal. De jongeren met een achtergrond uit deze talen zijn dan vaak ook de aanstichters van de straattaal. Waarom zij dit doen, zullen we zodadelijk op terug komen.

Nou weten jullie waarschijnlijk allemaal dat straattaal geen eigen taal op zich is. Het is misschien meer te vergelijken met een dialect. Het heeft dus alsnog onze standaardaal Nederlands als uitgangspunt. Vaak zijn het woorden die vervangen worden met dus onder andere Surinaamse woorden, zoals 'Lobi' wat liefde betekent. Maar zoals jullie toevallig en misschien al weten, kan er ook zeker verschil zijn in onder andere zinsopbouw. Dit net zo goed dus door de invloeden van andere talen, als deze andere talen een andere woordvolgorde hebben, kan dit zomaar worden toegepast op het Nederlands en verandert het naar straattaal.

René Appel als taalwetenschapper

• Algemeen beeld: negatief
• Ziet straattaal als iets positiefs -> taalvaardigheid
  
• Sranantongo 'doekoe' & 'loesoe'
• Creooltaal: twee verschillende talen vormen nieuwe taal
• 1975: Suriname onafhankelijk-> migratie
• 'Rijke' taal

Straattaal in andere talen

Jacomine Nortier

Londen: MLE 

" I mean the sister innit she's about five times bigger than you innit Mark?"

Frans: Verlan

"Chelou"

 "Cimer"

   We hebben het nu natuurlijk over straattaal in het Nederlands waar de focus vandaag op ligt, maar we willen ook met jullie even kijken naar andere landen en talen. Want het komt op zo veel meer plekken natuurlijk voor.

In de podcast “Waarom jij straattaal niet begrijpt, en dat de bedoeling is”, komt Jacomine Nortier aan het woord en ze geeft een paar leuke voorbeelden.

                                                             Ten eerste even kort over het MLE. Dit staat voor Multicultural London English, straattaal uit Londen dus. Dit komt uit principe best overeen met de Nederlandse straattaal, omdat dit dus voortvloeit uit de invloeden van meerdere culturen die aanwezig zijn in dit specifieke gebied.
                Maar een leuk voorbeeldje waar we naar willen kijken is het woord "innit". Dit is eigenlijk gewoon een samenvoeging van "isn't it", maar het wordt door jongeren soms zelfs gebruikt als een markeerder om bijvoorbeeld nieuwe informatie aan te duiden. Dit streeft dan weer af als het gebruik van deze term in "tag-question" vorm, dus het achteraan in een zin gebruiken.                                         

Een tweede voorbeeld is de Franse jongerentaal, oftewel "la langue de jeune". Dit is weer heel anders dan hoe de Nederlandse straattaal te werk gaat. Waar wij het vooral hebben van woorden lenen van andere talen, legt Jacomine hierbij de focus op het omdraaien van woorden in de Franse taal. Dit noemen ze in het specifiek "Verlan". Een voorbeeldje hiervan is bijvoorbeeld het woord "Chelou". Dit is de omgedraaide versie van "louche", wat vrij vertaald 'verdacht' betekent. 
Of een woord wat we waarschijnlijk allemaal kennen, "cimer", wat zou dit zijn? "merci"! Dit gebruiken jongeren dus vooral om niet het originele woord te gebruiken, maar daar zo meer over.

 

Waarom gebruik je straattaal?

• Straattaal is een keuze 
  
• Reputatie en imago
• De 'jeugd' van tegenwoordig

Verloedering of verrijking?

Een eigen woordenschat en accent, invloed van meerdere talen, een 'rijke' taal dus.

Jongeren onderscheiden zich van volwassenen met informaliteit, maar toch komen er allerlei regels bij kijken.

Deze meertalige invloed kan dus als een taalverrijking worden gezien.

Zoe: Straattaal heeft zijn eigen woordenschat en accent. Bestaande uit de input van meerdere t alen, maakt het een 'rijke' taal. Is het slecht Nederlands? Nee. We zouden het niet moeten vergelijken met het Nederlands, het is een ander soort taal. Nederlands blijft nog steeds de standaardtaal.

Wiep: Jongeren willen zich onderscheiden van volwassenen door een informele houding aan te nemen. Maar zelfs straattaal is opgebouwd uit allerlei regels. De meertalige invloed kan juist als taalverrijking worden gezien.                                                                                                                                                                                                             7r4

QIUZJE!

QUIZ!

Test je kennis

?

?

?

Wat betekent het straattaalwoord
'skotu'?

1. School
2. Schotel
3. Politie
4. Dronken

Wat is het straattaalwoord
voor 'Zoetermeer'?

Wat betekent het straattaalwoord
'poezoe'?

1. Poes
2. Paard
3. Pleister
4. Puist

Aan de slag!

1. Kies een kant -> verrijking vs. verloedering

2.  Zoek minstens twee artikelen met voor- en tegenargumenten omtrent jouw standpunt

3. Schrijf een betoog (600-800 woorden)

- twee argumenten tegen

-drie argumenten vóór

Challas matties!

Challas matties!