figuurlijk taalgebruik, pleonasme, tautologie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Taalverzorging

Figuurlijk taalgebruik

Pleonasme

Tautologie

Lesdoelen:

• Je weet het verschil tussen letterlijk en figuurlijk
• Je weet wanneer iets letterlijk of figuurlijk bedoeld wordt. 
• Je weet wat een pleonasme en tautologie zijn.

Uitleg: letterlijk - figuurlijk taalgebruik

• Letterlijk taalgebruik
  - je zegt/schrijft precies wat je bedoelt
  vb. Ik ben verliefd.
  
  Figuurlijk taalgebruik 
  
• - je zegt/schrijft iets wat je niet letterlijk bedoelt
  vb. Ik heb vlinders in mijn buik.
• Figuurlijk taalgebruik noem je ook wel beeldspraak

Figuurlijk taalgebruik wordt letterlijk genomen.

Figuurlijk taalgebruik wordt letterlijk genomen.

Quiz

• Weet jij het onderscheid te maken tussen letterlijk en figuurlijk? 
• Let op! Sommige vragen gaan op tijd.

Met figuurlijk taalgebruik bedoel je precies wat er staat.

1. waar
2. niet waar

Wat is geen voorbeeld van figuurlijk taalgebruik

1. Het zag zwart van de mensen
2. Ik vond het maar een mager cijfer
3. Mijn moeder zegt dat ik dat niet moet doen
4. Dat is niet iets om over naar huis te schrijven

Hij vat de koe bij de hoorns.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De tandarts zei dat ik goed had gepoetst.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Wat een hondeweer!

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Hij staat met z'n mond vol tanden

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Ik heb een wond aan mijn hoofd.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Je kunt me de boom in!

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De meester struikelde over zijn veter.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De aap klimt in de boom.

1. Figuurlijk
2. Letterlijk

De tandarts voelde Mark aan zijn tand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Onder de boom lag een dode mus.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Ik heb vanmorgen op het station twee uur in de kou gestaan.

1. Figuurlijk
2. Letterlijk

Letterlijk iets bedoelen =

1. Iets wat je als grap zegt
2. Is iets wat je precies bedoelt.
3. Iets wat je niet meent
4. Als je liegt

Figuurlijk iets bedoelen=

1. Niet de waarheid spreken
2. Iets precies bedoelen zoals je het zegt
3. Iets niet letterlijk bedoelen
4. Iets als een grap bedoelen

Je ziet straks een filmpje!

* Je krijgt een leeg blaadje. Vouw je blaadje dubbel en daarna weer open. Je hebt nu twee kolommen.

* Zet boven die kolommen: tautologie

                                                        pleonasme

* Iedere keer wanneer je een stijlfiguur hoort in het filmpje turf je in de goede

   kolom.

   Pas op: het gaat heel snel!

Hoeveel tautologieën heb je gehoord?

Goede antwoord:

19

Hoeveel pleonasmen heb je gehoord?

Goede antwoord:

8

EINDE

• Je leerde:
• het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Maak 5.3B