Les 15 - Persoonsvorm in de verleden tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Werkwoordspelling

Persoonsvorm in de verleden tijd
Taalverzorging §27

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd spelt; 

- hoe je voltooide en onvoltooide deelwoorden spelt; 

- hoe je bijzonderheden in de spelling van voltooide deelwoorden kunt uitleggen. 

Persoonsvorm in de verleden tijd

Zoals we in de vorige les geleerd hebben, past de persoonsvorm zich altijd aan aan het onderwerp van de zin. Dit geldt ook voor de persoonsvorm in de verleden tijd, al wordt hierbij alleen maar onderscheid gemaakt tussen enkelvoud en meervoud. 

Persoonsvorm verleden tijd 

Als we uitgaan van klankvaste, regelmatige of zwakke werkwoorden, schrijven we de persoonsvorm als stam+de(n) of stam+te(n).

Of we -de(n) of -te(n) achter de stam zetten, hangt af van de laatste letter van de stam. Is dit een t, x, k, f, s, c, h of p, dan schrijven we in het enkelvoud -te(n) achter de stam; eindigt de stam op een andere letter, dan schrijven we er -de(n) achter.

Hoe gaat dat in zijn werk?

Om te bepalen hoe we de persoonsvorm in de verleden tijd schrijven, kijken we naar het hele werkwoord -en. 

Bijvoorbeeld: 

- bereiken 

- gebeuren 

- verhuizen

- beroven

Hoe gaat dat in zijn werk?

Om te bepalen hoe we de persoonsvorm in de verleden tijd schrijven, kijken we naar het hele werkwoord -en. 

Bijvoorbeeld: 

- bereiken 

- gebeuren 

- verhuizen

- beroven

En dan?

Als de laatste letter van het hele werkwoord -en één van de onderstreepte letters is, dan komt er in de verleden tijd -te of -ten achter de stam/ik-vorm. In alle andere andere gevallen komt er -de of -den achter de stam/ik-vorm. 

't ex-kofschip

Dus?

Om te bepalen hoe we de persoonsvorm in de verleden tijd schrijven, kijken we naar het hele werkwoord -en. 

Bijvoorbeeld: 

- bereiken zit de -k in 't ex-kofschip? JA!  → bereikte/bereikten

- gebeuren zit de -r in 't ex-kofschip? NEE! → gebeurde/gebeurden

- verhuizen zit de -z in 't ex-kofschip? NEE! → verhuisde/verhuisden

- beroven zit de -v in 't ex-kofschip? NEE! → beroofde/beroofden

Wanneer dan die -n?

We hebben gezien dat we in sommige gevallen -de of -te achter de stam/ik-vorm zetten en soms -den of -ten. 

Wanneer zetten we die -n erachter?

Wanneer dan die -n?

We hebben gezien dat we in sommige gevallen -de of -te achter de stam/ik-vorm zetten en soms -den of -ten. 

Wanneer zetten we die -n erachter?

In het enkelvoud gebruiken we -de of -te, in het meervoud -den of -ten. 

Sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden zijn werkwoorden die in de verleden tijd van klank veranderen.

Meestal hoor je hoe je dit soort werkwoorden spelt.

Aan de slag

Werk nu aan opdracht6 tot en met 8 op pagina 113.