9.1- 9.3 De bouw en functie van DNA

Lesuur 1

Lesuur 2


1 / 36
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 36 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

Lesuur 1

Lesuur 2


Slide 1 - Slide



Thema 9   DNA






9.1  DNA
Leerdoel: Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven.

Slide 2 - Slide

DNA
Bevat informatie over erfelijke eigenschappen.
Geheel aan erfelijke informatie noem je ook wel het genoom.
Alle cellen in één organisme hebben hetzelfde genoom.

Slide 3 - Slide

Karyogram (BiNaS)

Slide 4 - Slide

mtDNA
DNA in chloroplasten

Slide 5 - Slide

Prokaryoot
DNA ligt in een cirkel in het cytoplasma.
Sommige prokaryoten hebben ook korte stukjes circulair DNA (plasmiden).
Al het DNA samen in een organisme = genoom.

Slide 6 - Slide

Bouw
DNA molecuul = nucleïnezuur

Zuurgroep, voor het eerst ontdekt in celkern (nucleus).
Bestaat uit  aan elkaar gekoppelde nucleotiden.

Slide 7 - Slide

Structuur ATCG
Verbinding

Slide 8 - Slide

Bouw DNA

Slide 9 - Slide

Genen
  • 1 chromosoom bevat meerdere genen.
  • Een gen bevat informatie voor 1 of meerdere eiwitten.
  • Gen voor oogkleur bevat dus informatie hoe de eiwitten gemaakt moeten worden die jouw ogen kleur geven.
  • DNA sequentie: de volgorde van de ATCG (stikstofbasen).
  • De DNA sequentie van een gen bepaald welk eiwit wordt gesynthetiseerd (gemaakt).

Slide 10 - Slide

Genen
  • Staan op een vaste plek in ons DNA.
  • Dus mijn gen voor oogkleur staat op hetzelfde chromosoom als bij jou.
  • Omdat je van elk chromosoom er 2 hebt, heb je dus voor al je eigenschappen 2 genen. 
  • Omdat deze van elkaar kunnen verschillen, noemen we de verschillende varianten allelen.

Slide 11 - Slide

Niet-coderend DNA
Slechts een klein deel van ons DNA codeert (bevat de code) voor een eiwit.

Groot gedeelte maakt geen eiwitten, wordt vaak ''junk-DNA'' genoemd. 
98,5% van ons DNA is niet-coderend.

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Aan de slag
BS 9.1     De bouw en functie van DNA
Opdracht 1 t/m 9

Slide 14 - Slide

BS 2: DNA-replicatie

Slide 15 - Slide

Celcyclus
In welk deel van de celcyclus vindt DNA replicatie plaats?

(Tip: kijk in Binas)


Waarvoor is DNA-replicatie nodig? 

Slide 16 - Slide

Replicatie
De verbindingen tussen de basenparen wordt verbroken door helicase.

Kernplasma: hierin 'drijven' vrije nucleotiden

Het enzym DNA Polymerase schuift langs de oude streng en bindt de juiste vrije nucleotiden aan de enkelvoudige streng vast.

A en T
C en G



Slide 17 - Slide

Replicatie
Zo krijg je 2 identieke DNA-moleculen.

In het midden blijft het nog aan elkaar zitten: centromeer

Chromosoom bestaat uit 2 chromatiden.

Slide 18 - Slide

Diploïd
Van elk chromosoom 2 (2n)

Haploïd is als je van een chromosoom 1 hebt (1n). 
(bijv. in geslachtcellen)

Replicatie ook wel:
2n -> 2n + 2n


Slide 19 - Slide

Aan de slag
BS 9.1 De bouw en functie van DNA
Opdracht 1 t/m 9

BS 9.2 DNA - Replicatie
Opdracht 12 t/m 15

Niet af? Huiswerk
Klaar? Lees BS 2 Telomeren
Maak opdracht 16 t/m 19



Slide 20 - Slide

Lesuur 1
- Herhaling BS 1 en 2
DNA bouw en DNA-replicatie

- Begin BS 3 Eiwitsynthese

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

BS 3 Eiwitsynthese
Wat is het verschil tussen DNA replicatie en eiwitsynthese?

Slide 27 - Slide

Verschil DNA / RNA
DNA:
Dubbele streng
Alléén in de kern

RNA: 
Enkele streng
Zowel in de kern + buiten kern

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Eiwitten
Bestaan uit een lange keten van aminozuren.
Er bestaan 20 verschillende soorten aminozuren (Binas ...?)

De code voor de volgorde van aminozuren staat vast in de nucleotidenvolgorde van het RNA (volgorde AUCG). (Binas ...?)

De code voor 1 aminozuur zijn 3 opeenvolgende nucleotiden: codon
(zie blz 71)

Slide 30 - Slide

BS 3 Eiwitsynthese - aantekening

Slide 31 - Slide

start/stop
De synthese van een aminozuurketen begint altijd bij het ''start'' codon en stopt bij het ''stop'' codon.

Start codon is altijd AUG, er zijn meerdere stopcodonnen. 
Zoek eens een code op van een stop codon.

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Aminozuren
In de cel is altijd een voorraad van de 20 aminozuren aanwezig. Deze wordt aangevuld door bijvoorbeeld voeding. 

Meerdere ribosomen kunnen hetzelfde RNA lezen -> veel eiwitten

Slide 34 - Slide

Eiwitten
Ribosomen in cytoplasma of op endoplasmatisch reticulum (ER).

Eiwitten op endoplasmatisch reticulum zijn nog niet ''af''.

In golgisysteem uiteindelijke functionerende vorm.

Slide 35 - Slide

Aan de slag
BS 9.1 De bouw en functie van DNA
Opdracht 1 t/m 9

BS 9.2 DNA - Replicatie
Opdracht 12 t/m 19

BS 9.3 Eiwitsynthese
Opdracht 21 t/m 26

Voeg jezelf toe aan de lessonupklas:  wmxpm

Slide 36 - Slide