GO landbouwhuisdieren - les 4 Gedrag Schapen

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 GO gezelschapsdieren gedrag en het ontstaan van gedrag

Les 4. Gedrag Schapen

Rassenkennis: Swifter 

Ontstaan uit kruising Texelaar en Vlaming. 

- Goede moedereigenschappen, rustig karakter, hoge vruchtbaarheid, lang bronstseizoen, hoge melkgift en goede slachtkwaliteit. 

Rustig en gemakkelijk karakter. 

Suffolk

• Engelse vleesras.

• De kop, met zijn iets hangende lange oren, is zwart.

• Ftevige poten, die vierkant onder het lichaam staan, zijn zwart.

• Roomkleurige wol met middellange vezels bevat geen kemp

Lesplanning

wk 47	les 1	- Ethologie Runderen
wk 48	les 2	- Ethologie Paarden & ezels
wk 49	les 3	- Ethologie Varken
wk 50	les 4	- Ethologie Schaap
wk 51	les 5	- Praktijkdag klas C en D/ E &F zelfstudie Alpaca & Lama
wk 52		kerstvakantie
wk 1		kerstvakantie
wk 2	les 6	- Praktijkdag klas E en F/ C & D zelfstudie Alpace & Lama
wk 3	les 7	- Ethologie Geit
wk 4	les 8	- Ethologie Pluimvee
wk 5		oriëntatie-week
wk 6		oriëntatie-week

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• wat het natuurlijk gedrag van schapen is


• Weet je hoe je een schaap moet verzorgen
• Ken je bronssignalen van een schaap
• Kun je stress en afwijkend gedrag herkennen en weet je hoe je dit kun voorkomen.

Kennis vorige les:

Welke natuurlijke gedragingen bij varkens ken je?

Voorbeelden van antwoorden:

- groepsdier, kleine familie groep (rotte), rangorde

- Keiler (beer) leeft buiten voortplantingsseizoen solitair

- gezamenlijk rusten in nest (leger)

- stemmen gedrag op elkaar af. Doen zoveel mogelijk handelingen samen, tegelijk op het zelfde moment. 

- 70% van de tijd bezig met voedsel zoeeken. 

Hoeveel verschillende geluiden maakt een varken?

1. 3
2. 5
3. 10
4. 25

Wat is een belangrijke functie van een modderbad voor varkens?

1. Het afweren van roofdieren.
2. Het verbeteren van de rangorde.
3. Het verwijderen van parasieten en afkoelen.
4. Het ondersteunen van hun spijsvertering.

Wat gebeurt er als een nieuwe varken in een groep wordt geplaatst?

1. De rangorde blijft hetzelfde.
2. Er ontstaan rangordegevechten.
3. De nieuwe varken sluit zich direct aan bij de rotte.
4. De dieren blijven op afstand.

Bronstsignalen

• presentatie

- season-breeders, specifieker ‘short-day breeders’. Als de dagen korter worden en het licht buiten minder sterk wordt zullen de schapen bronstig worden.

- Meestal begint de bronstperiode in augustus/september.

- door de drachtlengte van 5 maanden min 5 dagen (146-148 dagen) zullen de ooien in het voorjaar aflammeren als de omstandigheden gunstiger zijn. 

- Doe altijd alle behandelingen zoals ontwormen, scheren, klauwverzorgen voor het dekken. Voorkom onrust tijdens het dekseizoen zelf.

- Laat alleen ooien dekken die een goed recht beenwerk, een goed uier (symmetrisch, soepel), een goed gebit en goede gezonde klauwtjes hebben.

- Ooilammeren worden vaak voor het eerst bronstig als ze 5 tot 6 maanden oud zijn. Ze zijn dan geslachtsrijp, maar nog niet dekrijp. Jonge ooien moeten eerst goed uitgroeien voordat ze gedekt kunnen worden.

- en extra goede eisprong of start van de bronst kun je bereiken door te ‘flushen’. Bij flushen houd je de schapen eerst in een schraler weiland met gras met weinig voedingsstoffen. Twee weken voor het gewenste dekmoment plaats je de schapen in een rijker weiland met goed gras.

- De ooi is in het bronstseizoen gemiddeld elke 17 dagen bronstig

- Als je de ooien in een korte periode tegelijk wilt laten aflammeren kun je de ooien sponzen. Dat wil zeggen dat je een kleine spons in de schede brengt met het zwangerschapshormoon progesteron. Na 10 dagen verwijder je de sponzen en worden de ooien tegelijk bronstig.

-  volwassen ram kan een kudde van maximaal 50 ooien dekken

Bespreken opdracht

Stress en afwijkend gedrag

Opdracht: Ethologie schaap

• Maak twee tallen
• Maak samen een mindmap over wat jullie al weten over het gedrag bij schapen. (Let op! Kies 1 kleur stift)
• Je mag geen gebruik maken van internet of andere bronnen. 

Vervolg Opdracht: Ethologie schapen

• Maak individueel de les ethologie schapen in Animalis
• Klaar? Zoek je klasgenoot weer op en vul jullie mindmap aan, nu met een andere kleur stift.
• Vertel kort aan de klas wat jullie in je mindmap opgenomen hebben. 
• Klaar? Maak de les Verzorging Schapen. 

Bronstsignalen

• presentatie

- season-breeders, specifieker ‘short-day breeders’. Als de dagen korter worden en het licht buiten minder sterk wordt zullen de schapen bronstig worden.

- Meestal begint de bronstperiode in augustus/september.

- door de drachtlengte van 5 maanden min 5 dagen (146-148 dagen) zullen de ooien in het voorjaar aflammeren als de omstandigheden gunstiger zijn. 

- Doe altijd alle behandelingen zoals ontwormen, scheren, klauwverzorgen voor het dekken. Voorkom onrust tijdens het dekseizoen zelf.

- Laat alleen ooien dekken die een goed recht beenwerk, een goed uier (symmetrisch, soepel), een goed gebit en goede gezonde klauwtjes hebben.

- Ooilammeren worden vaak voor het eerst bronstig als ze 5 tot 6 maanden oud zijn. Ze zijn dan geslachtsrijp, maar nog niet dekrijp. Jonge ooien moeten eerst goed uitgroeien voordat ze gedekt kunnen worden.

- en extra goede eisprong of start van de bronst kun je bereiken door te ‘flushen’. Bij flushen houd je de schapen eerst in een schraler weiland met gras met weinig voedingsstoffen. Twee weken voor het gewenste dekmoment plaats je de schapen in een rijker weiland met goed gras.

- De ooi is in het bronstseizoen gemiddeld elke 17 dagen bronstig

- Als je de ooien in een korte periode tegelijk wilt laten aflammeren kun je de ooien sponzen. Dat wil zeggen dat je een kleine spons in de schede brengt met het zwangerschapshormoon progesteron. Na 10 dagen verwijder je de sponzen en worden de ooien tegelijk bronstig.

-  volwassen ram kan een kudde van maximaal 50 ooien dekken

Stress en afwijkend gedrag

• Zoek de volgende vragen zelfstandig op:
•        Wat zijn de belangrijkste oorzaken van stress bij schapen?
•        Hoe kan stress zich uiten in het gedrag van schapen?
•        Wat zijn voorbeelden van afwijkend gedrag bij schapen, en wat                         kunnen hiervan de oorzaken zijn?
  
  
• Heb je de opdracht klaar? Ga dan verder met de les verzorging schapen en evt. varken, paard en ezel (als je deze nog niet gemaakt hebt)
  
  
• Nabespreken doen we klassikaal. 

Nabespreken

Wat is je het meest bijgebleven van deze les?

Noem 1 ding wat je nog niet helemaal duidelijk is.