7.2 het huishoudboekje van Nederland BK4

• Bedrijfseconomie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Wat gaan we doen vandaag?

1. Herhaling vorige les
   
2. Uitleg
3. Oefeningen

Leerdoel

Aan het eind van deze les kunnen jullie in eigen woorden benoemen hoe de overheid aan een inkomen komt en hierbij aangeven wat er in de rijksbegroting en de miljoenennota staat.

CONCRETE LEERDOELEN

• Aan het eind van de les kunnen jullie toelichten hoe een staatsschuld ontstaat.

• Aan het eind van de les kunnen jullie in eigen woorden benoemen op welke manier de overheid en gemeentes aan hun inkomen komen.

• Aan het eind van de les kunnen jullie aan de hand van voorbeelden aangeven hoe de overheid voor meer inkomen kan zorgen.

• Aan het eind van de les kunnen jullie in eigen woorden aangeven wat er in de rijksbegroting en de miljoenennota staat.

• Aan het eind van de les kunnen jullie aan de hand van voorbeelden het verschil uitleggen tussen directe en indirecte belastingen.

Tops! verantwoordelijkheid nemen 

Je reflecteert tijdens het werken op je gemaakte werk door het na te kijken te verbeteren en te bepalen welke doelen nog geoefend moeten worden. 

Even herhalen!

De overheid en de instellingen voor de sociale verzekeringen vormen samen de

1. collectieve sector
2. particuliere sector

De particuliere sector streeft NIET naar winst. Waar of niet waar?

1. waar
2. niet waar

Geef een voorbeeld van collectieve goederen.

Leg uit: De overheid kan het gedrag van bedrijven en
personen beïnvloeden. Dat doet zij door
producten extra te belasten met bijvoorbeeld accijns.

7.2 het huishoudboekje van de overheid

Inkomsten van de gemeente

Inkomsten van de gemeente

Om de uitgaven te kunnen betalen, heeft een gemeente inkomsten nodig.

De gemeente krijgt haar inkomsten van:

• het Rijk. 
• de gemeentelijke belastingen (bijvoorbeeld de ozb (onroerendezaakbelasting)).
  
• burgers die betalen voor de afvalstoffenheffing, rioolrechten en leges.
  

De Rijksoverheid maakt beleid, vaardigt wetten uit en ziet toe op naleving. Daarnaast bereidt het Rijk plannen van de regering en het parlement voor. En voert het deze plannen uit.

00:06

Prinsjesdag

00:30

Leg in je eigen woorden uit wat er in de rijksbegroting staat?

00:37

Leg in je eigen woorden uit wat er in de miljoenennota staat.

Rijksbegroting en miljoenennota

De rijksbegroting = een overzicht van alle inkomsten en uitgaven die de rijksoverheid in het komende jaar verwacht.

  

De miljoenennota = een toelichting op deze inkomsten en uitgaven.

Miljoenennota

Wat is een begroting?

Begrotingstekort

Als de inkomsten van de overheid lager zijn dan de uitgaven, is er een begrotingstekort.

 

De overheid kan dit tekort voorkomen door te bezuinigen, of door te zorgen voor extra inkomsten.

Begrotingsoverschot

Als de inkomsten van de overheid hoger zijn dan de uitgaven is er een begrotingsoverschot.

Leg in je eigen woorden uit wat staatsschuld betekent.

Staatsschuld

Als er een begrotingstekort is, moet de overheid geld lenen. De overheid leent van burgers, banken, verzekeraars en pensioenfondsen.

 

De staatsschuld is het totaal aan leningen van de overheid.

Over de schuld moet de overheid rente en aflossing betalen.

Opdracht

bekijk per twee de volgende video en beantwoord bijhorende vragen. We overlopen klassikaal te antwoorden.

00:50

Op welke manier betalen jouw ouders directe belastingen?

00:58

Geef een voorbeeld waar jij zelf al eens indirecte belasting betaald hebt.

01:48

Wat staat er in de rijksbegroting?

02:03

Wat staat er in de miljoenennnota?

Inkomsten van de overheid

De overheid ontvangt premies voor de sociale zekerheid en geld van niet-belastingontvangsten, zoals aardgasbaten, winst uit staatsbedrijven en boetes.

 

De belangrijkste inkomsten krijgt het rijk door belastingen.

Directe belastingen

Indirecte belastingen

Directe belastingen

Belastingen over inkomen, winst en vermogen zijn directe belastingen. Je betaalt ze rechtstreeks aan de overheid. Bijvoorbeeld inkomstenbelasting en loonbelasting.

Indirecte belastingen

Indirecte belastingen zitten verwerkt in de prijs van een product of dienst. 

Het zijn kostprijsverhogende belastingen.Bijvoorbeeld accijns en btw.

Leg uit: De overheid kan het gedrag van bedrijven en
personen beïnvloeden. Dat doet zij door
producten extra te belasten met bijvoorbeeld accijns.

De rijksbegroting is...

1. een overzicht van alle inkomen en uitgaven van de overheid
2. Een toelichting op de verwachte inkomens en uitgaven.

Leg in je eigen woorden uit wat er in de miljoenennota staat.

De rijksbegroting en miljoenennota worden elk jaar gepresenteerd op:

1. Nieuwjaar
2. Pasen
3. prinsjesdag
4. De 3de zondag van maart.

Wat is een begroting?

Wanneer de overheid een begrotingstekort heeft spreken we van een staatsschuld. Waar of niet waar?

1. Waar
2. Niet waar

Op welke manier kan de overheid ervoor zorgen dat ze meer inkomen krijgen?

Op welke manier betalen jouw ouders directe belastingen?

Geef een voorbeeld waar jij zelf al eens indirecte belasting betaald hebt.

Welke belasting? Kies het juiste antwoord.

Als de belasting op producten in de supermarkt verhoogd wordt, dan is dit een verhoging van:

1. indirecte belastingen
2. directe belastingen

Hoe goed begreep ik deze les op een schaal van 10?

010