Probus anything goes

• Filosofie
• WO
• Studiejaar 6

Anything goes?

De (on)mogelijkheid om (jonge) mensen op te leiden tot "fatsoenlijke" burgers.

door Arthur ten Cate

titel- en ondertitel uitleg

en mezelf voorstellen

Wie?

drs. mr. A.A. ten Cate

Docent filosofie en coördinator burgerschap bij Het Stedelijk Kottenpark

Docent en onderwijsontwikkelaar bij Honoursprogramma Pre-U (UT)

Muzikant, ex-stadsdichter, e.v.a.

Times have changed...

In olden days a glimpse of stocking

Was looked on as something shocking,

But now, God knows, anything goes.

Good authors too who once knew better words, now only use four letter words

Writing prose, anything goes.

The world has gone mad today

And good's bad today,

And black's white today,

And day's night today,

Anything Goes -

Cole Porter (1934)

vanaf 1.40

Oftewel:

Gebrek aan moreel houvast is van alle tijden

Oftewel:

Gebrek aan moreel houvast is van alle tijden

Maar ook:

Blijkbaar is er geen standaard waarvan we collectief kunnen zeggen: "daar moet eenieder zich aan houden"

Oftewel:

Gebrek aan moreel houvast is van alle tijden

Maar ook:

Blijkbaar is er geen standaard waarvan we collectief kunnen zeggen: "daar moet eenieder zich aan houden"

Kan onderwijs dan wel?

Immers: bij onderwijs leer je mensen hoe de wereld in elkaar zit. Dan kun je toch niet aankomen met.. ehm... niks?

Vandaar, vandaag:

Filosofische handvatten om constructief om te gaan met:

- De ongrijpbaarheid van waarheid in tijden van post-truth

-De waarde van waarden in een tijd dat alles moet kunnen

-De (on)mogelijkheid van onderwijs als alles waar kan zijn

hoe gaan we om met "anything goes"?

 

De waarheid die niet in het midden ligt

Basale kentheoretische problematiek

"The Dress" en "Laurel Janny"

Het gevaar van consensus

Op basis waarvan zijn wij zo overtuigd?

werkvorm, 5 a 8 minuten

The Dress

Tekst

Wat zijn de kleuren van de jurk?

1. Goud/wit
2. Blauw/zwart
3. Blauw/goud
4. Iets anders

Wat hoort u?

1. Yanny
2. Laurel

De waarheid die niet in het midden ligt

De talkshowparadox: niets is zeker, maar het één is toch wel zekerder dan het ander?

Op basis waarvan zijn wij zo overtuigd?

Weten wij het beter dan een ander?

OLG?

In 5 minuten van weinig zeker weten, naar we weten wat werkt, met namedroppen van verschillende waarheidstheorieën

De waarde van waarden 

Vaak wordt gesteld dat onderwijs neutraal en waardenvrij moet zijn, omdat we niet meer de waarheid aan anderen moeten willen voorkauwen. 

Kunnen we nog wel onderwijzen, zonder een 'waarheid' aan mensen voor te kauwen?

De waarde van waarden 

Vaak wordt gesteld dat onderwijs neutraal en waardenvrij moet zijn, omdat we niet meer de waarheid aan anderen moeten willen voorkauwen. 

Hoe moeten we jonge mensen leren wat het goede is als we niet voor een ander kunnen bepalen wat het goede is?

Filosofie als houvast

1.-inzicht in wetenschapsfilosofie en kenleer

2.-inzicht in redeneerconstructies

3.-inzicht in metawaarden

Filosofie als houvast

1.-Inzicht in wetenschapsfilosofie en kenleer:

 

Wetenschap claimt niet dat het absoluut ware kennis biedt,

maar claimt dat het binnen de mogelijkheid van kenbaarheid
zo waar mogelijke kennis genereert

volgens methodieken, tijdgebonden en falsificeerbaar

Filosofie als houvast

Inzicht in wetenschapsfilosofie:

Wetenschap claimt niet dat het absoluut
warekennis biedt, maar claimt dat het

binnen de mogelijkheid van kenbaarheid
zo waar mogelijke kennis genereert.

Volgens methodieken, tijdgebonden en falsificeerbaar.

Wanneer is iets waar genoeg om wetenschappelijk serieus te nemen?

Descartes over methodische twijfel op zoek naar fundament

Popper over falsificatiecriterium

Filosofie als houvast

2.-Inzicht in redeneerconstructies:

De wetten van validiteit/geldigheid:

De interne consistentie is wél te controleren

(maar dan moet men wel de regels kennen)

(a+b=c?)

In 5 minuten het verschil tussen waarheid en geldigheid uitleggen? Om maar aan te tonen, dat er WEL iets te zeggen valt: we kennen misschien de feiten niet, maar wel de verbanden tussen beweringen en conclusies

Geldigheid/validiteit

premisse 1: alle fietsen zijn blauw

premisse 2: mijn paard is mijn fiets

----------------------------------------

conclusie: mijn paard is blauw

Filosofie als houvast

3.-Inzicht in metawaarden:

Waar kunnen we het over eens worden?

Voorbeeld: UVRM, Grondwet

werkvorm

geef enkele regels, bijvoorbeeld uit uvrm/grondwet (teksten printen). Een groep probeert positief te zoeken naar consensus over welke wet(ten) boven elke twijfel verheven zijn

Een andere groep probeert hetzelfde door falsificatie te gebruiken (dan de opdracht niet publiek uitleggen)

Als ik dat wil doen is daarna afsluiten met Hobbes en Locke best leuk, men is bezig geweest met sociaal contract. Daarbij nog even Rawls halen, met het standpunt van onder the veil of ignorance

Filosofie als houvast

weten dat we niet veel zeker weten

altijd op zoek zijn naar wijsheid

intellectuele bescheidenheid

perspectivische lenigheid

gedachtenexperimenten

verbinding zoeken

Als ik dat wil doen is daarna afsluiten met Hobbes en Locke best leuk, men is bezig geweest met sociaal contract. Daarbij nog even Rawls halen, met het standpunt van onder the veil of ignorance