12.3 Soorten veranderen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

12.3 Soorten veranderen

• Uitleg 12.3 

De geschiedenis van het leven op aarde

Cyanobacteriën  (blauwalg) bevatten bladgroen voor fotosynthese --> er ontstaat zuurstof gevolg: ozonlaag

Cyanobacterien ofwel blauwalg

Wat is de gemeenschappelijke voorouder van de planten?

Hoe oud is de aarde ongeveer?

1. 45000 jaar oud
2. 450000 jaar oud
3. 4,5 miljoen jaar oud
4. 4,5 miljard jaar oud

Cyanobacteriën waren de eerste organismen op aarde. Waarom waren ze zo belangrijk voor het ontstaan van andere organismen?

1. Ze produceren zuurstof
2. Ze produceren zonlicht
3. Ze produceren koolstofdioxide
4. Ze produceren water

Door welke verandering werd het leven op het land mogelijk?

1. De temperatuur daalde, daardoor minder uv-straling op aarde
2. De ozonlaag ontstond, daardoor minder uv-straling op aarde
3. De temperatuur daalde, daardoor meer uv-straling op aarde
4. De ozonlaag ontstond, daardoor meer uv-straling op aarde

Gemeenschappelijke voorouder

• Uitgestorven
• Terug te vinden in een: verwantschapsschema
• Verwante organismen: veel overeenkomsten --> gemeenschappelijke voorouder "recent" uitgestorven

Waar bevind de gemeenschappelijke voorouder zich?

Apen en knaagdieren

Halfapen en tupaia

Knaagdieren en hazen

1

2

3

4

5

Met welke soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 7

Gewervelde dieren

• Hebben een wervelkolom

Geologische 

tijdschaal

Deze bron moet je af kunnen lezen, 

dus niet uit je hoofd leren!

Waarom heeft een walvis een heupbot?

 Evolutie (theorie)

Door:

• Charles Darwin

De theorie:

• Soorten ontstaan, veranderen en sterven uit

Volgorde in het veranderen/ontstaan van soorten

Erfelijke variatie

• Door mutaties (plotselinge veranderingen in het DNA)

Isolatie

• Geen voortplanting tussen de groepen meer mogelijk
  

Natuurlijke selectie

• De best aangepasten hebben de grootste overlevingskans en dus het hoogste voortplantingssucces -> steeds meer organismen met de gunstige eigenschap

Ontstaan nieuwe soort

• Na lange tijd zijn de organismen genetisch zo veranderd dat ze samen geen vruchtbare nakomelingen meer kunnen krijgen

Natuurlijke selectie

Isolatie

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

Nieuwe soorten ontstaan door:

1. verwantschap-natuurlijke selectie en isolatie
2. erfelijke variatie-natuurlijke selectie en isolatie
3. erfelijke variatie-natuurlijke selectie
4. natuurlijke selectie en isolatie

Veredeling

• Kunstmatige selectie
• De mens bepaalt welke eigenschap gunstig is
• Alleen de individuen met deze eigenschap worden gebruikt voor kruisingen
• Bijvoorbeeld wortels: zijn oranje door kweken

Het oerrund

Wat is het nut van een genenbank?

1. Om een ideaal soort te creëren.
2. Om op ieder moment de beschikking te hebben over alle soorten allelen.
3. Om te voorkomen dat allelen verdwijnen.
4. Om geld te verdienen door alle soorten allelen te kunnen verkopen.

Huiswerk

12.3 opdrachten volgens studiewijzer maken en nakijken

(vraag 23 is zeer belangrijk voor het proefwerk)