Les 5: Derde afweerlinie en immuniteit

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Derde afweerlinie en immuniteit

Lesdoelen

• De student beschrijft de specifieke en aspecifieke afweer als reactie op lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen en cellen. 
• De student vertelt de kenmerken van natuurlijke en kunstmatige immuniteit en van actieve en passieve immuniteit. 

Zelftest: Tot welke afweerlinie behoren deze begrippen?

Tijd: 30 sec

Antwoorden

Waar waren we ook al weer?

Eerste afweerlinie: Huid en slijvliezen (aangeboren en a-specifiek).

Tweede afweerlinie: Fagocytose (door macrofagen), NK-cellen, ontstekingsreactie (o.a. koorts). Aangeboren en a-specifiek.

Derde afweerlinie: Specifieke afweer tegen één soort ziekteverwerkker. Bestaat uit de B- en T-cellen. 

B- en T-lymfocyten

• Typen witte bloedcellen
• Specifieke afweer

Functie:

Na contact plasmacellen maken, die weer de juiste antilichamen produceren.

& 

Geheugencellen produceren voor in de toekomst.

T-lymfocyt

• Type witte bloedcel, te onderscheiden in:

• Cytotoxische t-cellen  (Tc-cel)

        en

• T-helpercellen (Th-cel)

Cytotoxische T-cellen

Taak: Net zoals NK-cellen de dood van cellen in gang zetten (apoptose).

Deze cellen moeten wel eerst geïnfecteerd zijn. En matchen met het type ziekteverwekker waar hij voor gemaakt is.

Vaak zijn macrofagen (van de niet-specifieke

 afweer) al eerder aan het werk.

Voorbeeld: Tc-cel krijgt opdracht voor de mazelen. Kan alleen lichaamscellen die geïnfecteerd zijn met de mazelen dood maken.

Apoptose door het enzym perforine. Daarna: Delen -->  meer Tc-cellen en Tc geheugencellen.

Ct-cel herkent de geïnfecteerde cel als zodanig door de receptoren op het celmembraan passen.

Apoptose opnames gedurende 61 uur

T-helpercellen

Taak: Communicatie met behulp van cytokinen:

Stoffen die een rol spelen als boodschapper om cellen van het afweersysteem te remmen of juist te activeren. 

T-helpercellen

• Stimuleren de productie van plasmacellen (B-cellen die antilichamen aanmaken) (vorige les)
• Stimuleren de werking van Tc-cellen (cytotoxische T-cellen)

• Meer T-helpercellen aanmaken
• Moet zelf ook geactiveerd worden! Door een antigeen presenterende cel (APC).

Antigeen presenterende cel

• Fagocyterende cellen die de ziekteverwekker opeten en een stukje antigeen op hun membraan plakken

Om te laten zien dat de fagocyt er mee in contact is geweest

Immuniteit

• Is de weerstand tegen lichaamsvreemde stoffen.
• Er zijn 4 kenmerken van immunisatie

Te onderscheiden met één simpele vraag:

• Wie maakt de antistoffen?

Lesdoelen

• De student beschrijft de specifieke en aspecifieke afweer als reactie op lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen en cellen.
  
•  De student vertelt de kenmerken van natuurlijke en kunstmatige immuniteit en van actieve en passieve immuniteit.