4V §3.2 Landschappen Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4V §3.2 Landschappen Zuid-Amerika

226 A Natuurlijke hulpbronnen

224C Tektoniek en vulkanisme

Hoe kunnen steenkool, aardolie en -gas hier zijn ontstaan?

Ontstaan Voorlandbekkens

Belangrijke vragen bij §3.2 Landschappen Zuid-Amerika

• Hoe is het (huidige) patroon van landschappen in Zuid-Amerika ontstaan?
• Wat is een voorlandbekken en wat heeft dat met platentektoniek te maken?
• Wat zijn ertsen en hoe komt het dat sommige delen van Zuid-Amerika daar veel van hebben en andere niet?
• Hoe zijn aardolie en -gas zo dicht bij vulkanisch gebergte ontstaan?  

Hoofdvraag §3.2

Volgorde: 1b-1c-1d

fig 9

tekstbron

1b
Bestudeer figuur 9, lees de tekstbron 'Machu Picchu, verborgen stad' en gebruik de atlas.
Beschrijf in drie/vier logische stappen hoe het stollingsgesteente in het Andesgebergte is ontstaan.

Uit de beschrijving moet blijken dat:

• een oceanische plaat (de Nazcaplaat) onder een andere plaat (de Zuid-Amerikaanse plaat) duikt / er subductie optreedt;
• magma daardoor opstijgt en vervolgens 
• (diep in de aardkorst) afkoelt tot het stollingsgesteente graniet.
  

1c. Gebruik het kaartblad De aarde – Geologie.
Leg uit dat graniet in het Andesgebergte slechts op enkele plaatsen aan de oppervlakte ligt, terwijl het in gebergten als het Scandinavisch Hoogland of de Oeral op veel plaatsen aan de oppervlakte voorkomt. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Uit de uitleg moet blijken dat:

• het Andesgebergte een jonger gebergte is dan het Scandinavisch Hoogland of de Oeral (oorzaak);
• er daardoor in het Andesgebergte minder afbraak door verwering en erosie heeft plaatsgevonden (en er dus ook minder graniet aan de oppervlakte is komen te liggen) (gevolg).

1d. Bekijk nogmaals figuur 9.

Bij welke letter, A, B of C, is de kans groot dat je hier metaalertsen aantreft? Geef ook aan waarom je bij de andere locaties minder kans maakt om metaalertsen te vinden.

Locatie B. Bij locatie A zit je in de kustvlakte van Peru en bij locatie C in het Amazonebekken. Hier heeft geen plooiing plaatsgevonden en daarom zitten de ertsen te diep en/of zijn ze niet nog niet geconcentreerd in aders.