4V - 3.2 - Landschappen Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zuid-Amerika

Paragraaf 3.2

De aarde heeft een bepaalde opbouw. Wat is, van binnen naar buiten, de juiste opbouw van de aarde?

1. Mantel - korst - kern
2. Kern - korst - mantel
3. Kern - mantel - korst
4. Korst - kern - mantel

Hoe noemen we het proces van het bewegen van platen?

1. Platentektoniek
2. Epicentrum
3. Convectiestroom
4. Aardkorstplaat

convectiestromen

Platentektoniek

platentektoniek

Aardbevingen

Korst

• 8 tot 40 km diep
• Continentale korst (licht)
• Oceanische korst (zwaar)

Subductie

Pangea werd opgebroken door

1. aardbevingen.
2. rivieren.
3. convectiestromen
4. mammoeten.

Om welk type plaatbeweging gaat het?

1. Convergentie
2. Divergentie
3. Transform

Sleep de juiste plaatbeweging bij de juiste plek.

Subductiezone

Convergerend

Divergerend

Transform

Oost

In het verleden: actief

Tijdens vorming supercontinent Pangea is Z-Amerika op Afrika gebotst ==> vorming Hoogland Brazilië

Oost

Nu: passief

Geen aardbevingen en geen vulkanisme.

West

Nu: actief

Begrippen: 

subductie, hoogvlakte, hoogland, hooggebergte, vulkanisme, andesiet, aardbevingen, voorlandbekken, Altiplano, veel bodemschatten

https://player.vimeo.com/video/223431662

Vulkanisme

1 Oceanische plaat met sediment duikt onder continent (=subductie)
2 Op voldoende diepte smelt de plaat en vormt zich dik magma met gas.
3 Het magma stijgt op, vloeit uit de aarde en stolt.
==> andesiet als gesteente

Chaiten, Chili, uitbarsting in 2008

Hoe kunnen vulkaanuitbarstingen lahars (modderstromen) veroorzaken?
Waarom zijn lahars een groter gevaar dan vulkaanuitbarstingen?

Waarom vallen er bij vulkaanuitbarstingen het Andes-gebergte minder slachtoffers dan bij uitbarstingen in Indonesië of de Filippijnen ?

1. Hogere vulkanen
2. Lagere bevolkingsdichtheid bij vulkanen
3. Minder explosief magma-mengsel
4. Beter hazard-management

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Waarom komt er in het Peru-gat
geen vulkanisme voor
(terwijl er wel subductie is)?

Platentektoniek in Zuid-Amerika

Tekst

Tekst

Tekst

Transform

Divergentie

Subductie

Convergentie

Waarom zijn er in de landen aan de westkust van Zuid-Amerika zoveel vulkanen?

1. Er is bij Zuid-Amerika divergente plaatbeweging.
2. Er is bij Zuid-Amerika een dunne aardkorst.
3. Er is bij Zuid-Amerika een hotspot.
4. Er is bij Zuid-Amerika subductie.

Noem 3 natuurrampen ten gevolge van de platentektoniek in Zuid-Amerika

Westkust

Actieve plaatgrens

Subductie

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Oorzaak: vlakke subductie
Gevolg: de oceanische plaat komt niet diep genoeg om te gaan smelten

Twee rijen met vulkanen

De Andes bestaat op sommige plekken uit twee rijen met vulkanen:

west: actief
oost: dode vulkanen

Oorzaak: dode vulkanen ontstaan tijdens een eerdere subductiefase

Altiplano

Tussen de twee rijen met vulkanen ligt de Altiplano: hoogvlakte

Ontstaan tijdens de laatste subductiefase waarbij magma het gebied omhoog heeft geduwd.

Voorlandbekken

Bekken = laag gelegen gebied

                    

Voorlandbekken ligt parallel aan gebergte

Voorlandbekken

Het voorlandbekken ligt inmiddels weer vol met materiaal afkomstig vanuit het Andesgebergte waar afbraak (=erosie en verwering) plaatsvindt.

Landschapstypen

• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná 

Bron 10 p. 77

andesiet

subductie

passieve plaatrand

actieve plaatrand

hoogvlakten

schilden

vulkanisme

laag aardbevingsrisico