Leereenheid 2.2 les 2; ik zorg voor u

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Leereenheid 2.2

Urineweginfectie, obstipatie, diarree, incontinentie

Inhoud leereenheid

Je maakt een verslag van 2 ziektebeelden. En een ziektebeeld werk je uit in spelvorm.

 Een van de ziektebeelden is verplicht om uit te werken dat is het ziektebeeld Dementie. Daarnaast kies je nog twee andere ziektebeelden.

Het gaat om veel voorkomende ziektes die je als Helpende tegen gaat komen of misschien al kent uit de beroepspraktijkvorming. 

Leerdoel

De student kan aan het eind van de les:

- een zakboek opstellen

- aan de hand van het zakboek handelen 

Terugblik vorige les

- Indeling spellen 

- Mindmap (spel)

- Opdrachten steunkousen (reflectie)

Wat zijn veelvoorkomende aandoeningen aan het urinewegstelsel?

Urineweginfecties, nierstenen en tumoren.

Nierstenen zijn steentjes van onopgeloste afvalstoffen in de urine.

Soms raakt een steentje vast in de urinewegen.

Tumor is een gezwel dit kan goedaardig en kwaadaardig zijn.

Wat is een urineweginfectie

Bij een urineweginfectie is het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen ontstoken.

 

Een infectie van de lagere urinewegen heet een blaasontsteking.

Een onbehandelde blaasontsteking kan leiden tot een nierbekkenontsteking.

Een urineweginfectie is eigenlijk een verzamelnaam voor zowel een blaasontsteking als een nierbekkenontsteking.

Een urineweginfectie ontstaat door bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers.

Zakboek maken

- Symptomen urineweginfectie

- Observaties urine

- Aandachtspunten urineweginfectie

Wat; Zakboek maken 
Hoe; in canva, word, op papier etc.
Hulp; zelfstandig overleg buurvrouw
Tijd; 20 minuten  
Uitkomst; zakboek voor op stage
Klaar; aan de slag met leeruitkomst: ziektebeelden verslagen en spel

Symptomen; hoe herken je het

Observatie; Observeren, waar let je op

Aandachtspunten; welke acties zet je uit

www.tiktok.com

Symptomen urineweginfectie

• Steeds aandrang  om te moeten plassen
• Branderig gevoel bij plassen
• Steeds kleine beetjes plassen
• Pijnlijk gevoel in de onderbuik
• Troebele urine
• Soms verwardheid
• Verhoging of koorts

Observaties urine

• Kleur
• Geur
• Helderheid
• Frequentie 
• Hoeveelheid
• Pijn
• Hoe urineert iemand? 

Voeding kan kleur beïnvloeden

Medicatie

Diabetes

Urine kan geel zijn, ondanks dat je veel water drinkt. Dit kan bijvoorbeeld komen door het consumeren van bepaalde voedingsmiddelen. Groenten zoals asperges, rabarber en rode bieten bevatten stoffen die de urine kleuren. 

Ook sommige medicijnen, zoals vitamine B2, kunnen de urine geel maken. Dit komt doordat ze invloed hebben op hoe stoffen in het lichaam worden afgebroken en uitgescheiden. 

Omdat je nieren al die glucose niet kunnen verwerken komt er glucose (suiker) in je urine terecht. Arts test dit met een teststrookje. 

Aandachtspunten 

- Voldoende drinken 1,5 tot 2 liter

- Hygiëne 

- Plas de blaas volledig leeg en wacht niet te lang bij aandrang

- Goede stoelgang

- Medicatie gebruik (antibioticakuur en/of paracetamol)

- Cranberries

- Temperatuur (koorts?)

- Observeren/rapporteren

Alert zijn op vochtbeperking.

Hygiëne; iedere dag minimaal 1 keer wassen, veeg na toiletgang van voren naar achteren af.

Goede stoelgang; een goede stoelgang kan ervoor zorgen dat de blaas meer ruimte heeft in de onderbuik en zich gemakkelijker kan legen.

Cranberries zorgen ervoor dat de aanhechting van sommige bacteriën aan de blaaswand moeilijker verloopt. Deze bacteriën worden daardoor gemakkelijker uitgeplast wanneer ze in de blaas terecht zijn gekomen.

De juiste volgorde van het urinewegstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

Wat zijn veelvoorkomende aandoeningen bij het darmstelsel?

Obstipatie, diarree, aambeien en tumoren. 

Aambeien of speen zijn een aandoening waarbij de zwellichamen met bloedvaten in de anus en/of het rectum opzwellen en daarbij ontstoken kunnen raken en kunnen gaan bloeden en groter worden.

Zakboek maken

- Symptomen obstipatie en diarree

- Observaties ontlasting

- Aandachtspunten bij obstipatie en diarree

Wat; Zakboek maken 
Hoe; in canva of word etc.
Hulp; zelfstandig overleg buurvrouw
Tijd; 15 minuten 
Uitkomst; zakboek voor op stage
Klaar; aan de slag met leeruitkomst: ziektebeelden verslagen en spel

Symptomen obstipatie

- ≤ 3 per week ontlasting

- Hard persen tijdens ontlasting

- Harde en/of keutelige ontlasting

- Gevoel van geen volledige ontlasting

- Gevoel van de ontlasting er niet uit krijgen

Mogelijke klachten zijn ook buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen.

Symptomen diarree

- Meerdere malen per dag last van waterdunne ontlasting

- Meestal komt de aandrang om naar het toilet te gaan plotseling. 

- Ophouden van de ontlasting lukt meestal niet of moeizaam.

- De ontlasting heeft vaak een ander kleur en geur.

Mogelijke klachten zijn ook misselijkheid, braken, koorts, buikpijn, buikkrampen en een algeheel gevoel van ziek zijn.

Observaties ontlasting

• Kleur
• Geur
• Vorm
• Frequentie
• Hoeveelheid
• Vreemde componenten, zoals

onverteerd voedsel, parasieten,

slijm/pus

Kleuren ontlasting

Soorten ontlasting

Aandachtspunten

- Eet gezond en vezelrijk

- Drink voldoende; 1,5 tot 2 liter per dag

- Voldoende beweging

- Gezonde zithouding; voorover gebogen

- Hygiëne

- Medicatie bij obstipatie; laxeermiddelen

- Medicatie die obstipatie veroorzaakt; morfine, plaspillen

Medicatie bij diarree; ORS, diarreeremmers of antibiotica

Medicatie die diarree veroorzaakt; antibiotica of medicatie tegen depressie

- Observeren/rapporteren

Het is belangrijk om gezond en vezelrijk te eten. Verstopping kan verholpen worden door gezond en vezelrijk te eten. Vezels nemen vocht op en zorgen voor een soepele ontlasting. Ook stimuleren vezels de darmbeweging. Dagelijks heb je 30 tot 40 gram vezels nodig. Vezels zitten in groente, fruit, volkorengraanproducten, maar ook in peulvruchten, aardappels, noten en zaden.

Als je verstopt bent of als je extra vezels gebruikt, is het verstandig om nog wat meer te drinken. Als je te weinig drinkt, kunnen vezels hun werk niet goed doen en kunnen ze juist verstopping veroorzaken.

Door regelmatig te bewegen wordt de darmbeweging gestimuleerd en kun je verstopping voorkomen. Beweging zorgt ervoor dat de darm op gang blijft.

Laxeermiddelen; macrogol en lactulose

ORS (orale rehydratievloeistof)

ORS is een oplossing van zouten en (druiven)suiker of zetmeel in water. Het wordt gebruikt wanneer u door diarree veel vocht bent kwijtgeraakt. ORS vult de verloren suikers, zouten en vocht in het lichaam weer aan. De suikers en zouten zorgen er voor dat het vocht beter wordt opgenomen in het lichaam. Voorbeeld is ORS.

Diarreeremmers remmen de darmbewegingen (peristaltiek) af en zorgen ook voor samentrekking van de anus. Hierdoor blijft de darminhoud langer in de darmen en wordt compacter, zodat overmatig verlies van vocht en zouten wordt tegengegaan.

Zithouding

Jouw rol!!

Begeleider

Motivator

Adviseur

Observeren/rapporteren

Toon begrip en blijf respectvol!!

Welke praktische hulpmiddelen zijn er bij problemen bij urineren en bij ontlasting?

Praktische hulpmiddelen

 Incontinentie

• Incontinentie betekent onvrijwillig verlies van urine of ontlasting.
• Incontinentie is geen ziekte maar een gevolg van een lichamelijke of psychische aandoening.
• Als gevolg hiervan raakt de cliënt ongewild, op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats urine/ontlasting kwijt.
• Incontinentie komt op alle leeftijden voor zowel bij mannen als bij vrouwen.

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

Incontinentie

Heel vervelend voor de cliënt

Schaamte ongemak!

Houdt hier rekening mee!

Oorzaken incontinentie

Operatie

Verzwakte bekkenbodemspieren

Niet (meer) voelen van de prikkel

Niet (meer) begrijpen 

Incontinentiemateraal

Regelmatig verschonen

Incontinentiemateriaal gebruiken dat is geadviseerd

Wel naar toilet laten gaan

Waar denk je aan bij praktische hulpmiddelen?

Grofweg zijn er 4 categorieën incontinentiematerialen te onderscheiden.

Absorberende materialen die urine en/of ontlasting opnemen en vasthouden.

Afvoerende materialen die helpen om urine en/of ontlasting af te voeren en op te vangen.

Afsluitende materialen die voorkomen dat iemand ongewild urine en/of ontlasting verliest.

Aanvullende materialen om het effect van incontinentiehulpmiddelen te versterken of ongewenste bijwerking te verminderen.

Absorberende materiaal

Afvoerende materialen

Stoma opvangende materialen

Afsluitende materialen

Aanvullende materialen

Als een client incontinent is hoef je haar/hem niet meer op toilet te helpen?

eens

oneens

geen mening

Bij incontinentie is een katheter de beste oplossing?

ja

nee

weet ik niet

Leerdoel

De student kan aan het eind van de les:

- een zakboek opstellen

- aan de hand van het zakboek handelen 

Vooruitblik 

Vanmiddag:

- Casussen

Kanteltechnieken, begeleiden bij lopen, tot zit in bed, van stoel naar bed begeleiden.

- Werken in 2 tallen

Volgende week dinsdag 22-10 : inleveren opdracht spel