Er is een verdeling over alle dieren, waarbij er één het allerdominanst is, en één het aller onderdanigst
1 / 26
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3
This lesson contains 26 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Items in this lesson
Rangorde
Rangorde komt voor bij sociale organismen.
Dominant dier = de baas van die groep
Onderdanig dier = niet de baas in die groep
Er is een verdeling over alle dieren, waarbij er één het allerdominanst is, en één het aller onderdanigst
Slide 1 - Slide
Soorten sociaal gedrag:
-Territoriumgedrag
[je eigen gebied verdedigen]
-Dreiggedrag
[Vaak kenmerken van vlucht & aanvalgedrag]
-Paringsgedrag
[balts die organismen uitvoeren bij voortplanting]
-Broedzorg
[ouders die voor kinderen zorgen]
-Rangorde
[meest dominante individu staat bovenaan de pikorde]
-Imponeer & verzoeningsgedrag
[gedrag in groepen om hogere rangorde te krijgen]
Slide 2 - Slide
Leg uit wat je aan de lichaamshouding van de hond kunt zien als deze onderdanig gedrag vertoont. Je mag voorbeelden noemen.
Slide 3 - Open question
Rangorde
dominant
onderdanig
Slide 4 - Slide
Rangorde in groepen
Dominant
Pikorde
Imponeergedrag
Slide 5 - Slide
Wie is de baas in een groep?
Als er in een groep dominante en onderdanige dieren zijn en elk dier zijn plaats kent, dan heet dat rangorde.
Kippen hebben ook een duidelijke rangorde, de zogenaamde pikorde.
Slide 6 - Slide
Rangorde bij wolven
Slide 7 - Slide
Rangorde bij kippen
We noemen dit ook wel de pikorde.
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Video
Rangorde bij kippen
We noemen dit ook wel de pikorde.
De dominante kip pikt de andere kippen.
De kip die onderaan de pikorde staat zal door veel andere kippen gepikt worden.
Slide 10 - Slide
De pikorde in een groep kippen
Slide 11 - Slide
Welke kip is dominant in dit plaatje? Leg uit hoe je dit ziet.
Slide 12 - Open question
Welke kip staat onderaan de pikorde in dit plaatje? Leg uit hoe je dit ziet.
Slide 13 - Open question
Slide 14 - Slide
Wat is de leider van de groep
A
Dominant
B
Onderdanig
C
Rangorde
D
De grootste
Slide 15 - Quiz
Stel, er is een rangorde binnen een groep. Hoe zie je dat dan?
Slide 16 - Open question
Om ruzie en verwondingen te voorkomen is er binnen groepen vaak sprake van een ... .
A
Rangorde
B
Pikorde
C
Intimideren
D
Inzicht
Slide 17 - Quiz
De baas in de groep
Het dominante dier is de baas over de onderdanige dieren in de groep.
Rangorde: een groep metdominante en onderdanige dieren, waar iedereen zijn plek kent.
Een rangorde brengt rust in de groep, de regels zijn duidelijk.
Bij hennen heet de rangorde: pikorde.
Dominant
Dominant
Onderdanig gedrag
Slide 18 - Slide
In een dierentuin leven vijf witte neushoorns samen in een groep, één mannetje en vier vrouwtjes. Een onderzoeker noteert regelmatig hoe vaak de dieren dreiggedrag vertonen tegen elkaar, zoals brullen, duwen en stoten met de hoorn. Uit de resultaten trekt hij conclusies over een rangorde binnen de groep. In een schema geeft hij die rangorde weer (zie de afbeelding). Geef de naam van de neushoorn die het laagst in de rangorde staat
A
Rita
B
Klara
C
Dora
D
Arnold
Slide 19 - Quiz
Schrijf de juiste rangorde op in de volgorde van meest dominant naar minst dominant. (2015 I) Doe dit als volgt: Q-R-S-T
Slide 20 - Open question
Bij kippen is de ene hen dominanter dan de andere hen. Hoe wordt dit verschijnsel bij kippen ook wel genoemd?
A
een rangorde
B
een taakverdeling
C
een pikorde
D
communicatie
Slide 21 - Quiz
Hoe zie je de rangorde in een groep?
Wat is NIET waar?
A
de sterkste planten zich meestal voort
B
binnen een bedrijf neemt de baas meestal de belangrijke beslissingen
C
De dominante dieren eten eerst hun buikje vol
D
Je kunt de rangorde in een groep nooit zien
Slide 22 - Quiz
Aan de slag
Maak nu opdracht 29 van 8.4. Sociaal gedrag op BVJMAX
Slide 23 - Slide
Leg uit wat de volgende woorden met elkaar te maken hebben: dominant – onderdanig - rangorde Leg ook duidelijk uit wat de woorden betekenen.
Slide 24 - Open question
lesdoelen
Wat zijn de voordelen en wat zijn de nadelen van het leven in groepen?
Hoe wordt de rangorde in een groep bepaald?
Slide 25 - Slide
Een leerling doet gedragsonderzoek bij kippen. Hij noteert gedurende 10 minuten de gedragselementen van vijf hennen P t/m T. Hij noteert de volgende resultaten.
P: loopt rond - pikt T - drinkt - pikt R - pikt voedsel - wacht
Q: loopt rond - wacht - pikt voedsel - loopt rond - wacht - drinkt - loopt rond
R: wacht - loopt rond - drinkt - pikt Q - pikt voedsel - wacht - loopt rond
S: loopt rond - pikt voedsel - pikt P - wacht - loopt rond