6.5 Inkomsten van de overheid en 6.6 prinsjesdag

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Ga rustig naar je plek. Pak je boek en ga rustig lezen

Wat gaan we doen vandaag?

• Behandelen Hoofdstuk 6 paragraaf 5 (10 min)
  
• Behandelen Hoofdstuk 6 paragraaf 6 (10 min)
• zelfstandig werken (25 min)
• Wat hebben we geleerd (5 min)

6.5. Inkomsten van de overheid

Hoe komt de overheid aan geld?

Aan het eind van deze paragraaf kun je:

• uitleggen welke inkomsten de overheid heeft.
• uitleggen welke soorten belastingen er zijn er voor wie
• belasting toegevoegde waarde (btw) uitrekenen
• uitleggen wat accijns is en waarom het bestaat.
• uitleggen wat niet-belastingmiddelen zijn.
  

Wat gaan we leren?

Inkomsten overheid

Inkomsten van de overheid

• Belasting is de verplichte bijdrage die
    bedrijven en burgers aan de overheid
    betalen.
  
  
• Directe belasting is belasting die je
    rechtstreeks aan de belastingdienst
    betaald (inkomen, winst en vermogen).
  
  
• Indirecte belasting is belasting die je niet
   rechtstreeks (indirect) aan de
   belastingdienst betaald (btw).
  

Directe en indirecte belastingen

Loonbelasting

Inkomstenbelasting

Vennootschapsbelasting

Omzetbelasting (btw)

Accijns

• Belasting toegevoegde waarde is de
    belasting die consumenten betalen bij de
    aankoop van goederen en diensten.
  
  
• De klant betaalt dit bij aankoop aan de
   winkel en de winkel betaalt aan de
   Belastingdienst.
  
  
• Er zijn drie percentages: 9 % (laag tarief) en
   21 % (hoog tarief) en 0% (nultarief). 

Indirecte belasting - BTW

• De kapper berekent €25 exclusief BTW voor een knipbeurt. De kapper valt onder het lage BTW tarief van 9%.
  Hoeveel kost een knipbeurt inclusief BTW?
  
  
• De klant betaalt voor een nieuwe fiets € 719,95 inclusief BTW. Het BTW percentage is 21%.
  Hoeveel kost deze fiets exclusief BTW? 
  

 BTW berekenen

• Accijns is belasting waarmee de
    overheid de consumptie van een
    product probeert af te remmen /
    te ontmoedigen.

Indirecte belasting - accijns

• Vennootschapsbelasting is
    belasting die bedrijven, zoals bv's
    en nv's (rechtspersonen) betalen
    over hun nettowinst.
• Rechtspersonen zijn bedrijven of
    instellingen die zelfstandig
    rechten en plichten heeft, los van
    personen.
• ZZP'ers en eenmanszaken niet.
  
  

Directe belasting - vennootschapsbelasting

Groothandel IJzerwaren BV betaalt vennootschapsbelasting over een jaarwinst van € 120.000.

Bereken de vennootschapsbelasting met behulp van de afbeelding hiernaast.

Directe belasting - vennootschapsbelasting

• Inkomstenbelasting is de belasting die mensen betalen over hun inkomen.
  
  
• Bij inkomsten horen:
  - loon              - pacht
  - rente             - winst
  - huur              - inkomsten in natura

 

Directe belasting - Inkomstenbelasting

• Niet-belastingmiddelen zijn alle
   overige inkomsten van de overheid (geen belasting/premie).

• Voorbeelden:
  - boetes
  - aardgas opbrengsten
  - leges op paspoorten
  - opbrengsten uit staatsdeelnemingen.
  

Niet-belastingmiddelen

6.6. Prinsjesdag

Aan het eind van deze paragraaf kun je:

• uitleggen wat Prinsjesdag is.
• toelichten wat de troonrede inhoudt.
• uitleggen wat de rijksbegroting is
• uitleggen wat de staatsschuld is en welke invloed een
   begrotingsoverschot of tekort hierop hebben.
  

Wat gaan we leren?

Prinsjesdag is ieder jaar de derde dinsdag van september.

Prinsjesdag

De troonrede is de toespraak van de koning op Prinsjesdag voor het parlement. Dit is ieder jaar de derde dinsdag van september.

Troonrede

"Het koffertje"

• In het koffertje zitten de
   rijksbegroting en de
   miljoenennota.
• De Rijksbegroting toont de
   inkomsten en uitgaven die de
   rijksoverheid verwacht.
• De miljoennota is een samenvatting en toelichting hierop.
  

Het koffertje

"Het koffertje"

• Inkomsten: € 366,4 miljard

• Uitgaven: € 395 miljard
  
  
• Is er een begrotingstekort- of
   overschot?
• Er is een begrotingstekort, want
   366,4 miljard - 395 miljard = 28,6
   miljard tekort
  

Begrotingstekort- of overschot

"Het koffertje"

• De staatsschuld is de schuld
   van de overheid.
  

Staatsschuld

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Begrotingstekort- of overschot

VRAGEN?

opdrachten maken

Huiswerk

• Maken opdrachten paragraaf 5 en 6
• alleen de toepassingsvragen (vanaf vraag 6) 

• Lees de theorie 
• Maak de opdrachten