§12.2 De bloedsomloop en de bloedvaten

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Goedemorgen klas 4KT

• Jas op de kapstok
• Rustig gaan zitten op je plaats
• Lesboek 4B op tafel (dicht)
• Schrijfmateriaal op tafel (pen)
• Laptop (dicht)
• Zachtjes met elkaar praten tot de les start

Weten we het nog?

Je hebt geleerd:

• Welke bestanddelen in bloed zitten
• Wat de kenmerken van deze bestanddelen zijn
• Wat de functie(s) van deze bestanddelen zijn

§11.2 De bloedsomloop en de bloedvaten

Lesdoel

Je leert:

• De grote en de kleine bloedsomloop (dubbele bloedsomloop)
• Drie typen bloedvaten te herkennen en wat de functies zijn
• De namen van het bloedvatenstelsel en de samenstelling van bloed in deze bloedvaten

Bloedsomloop

Alle bloedvaten van een mens zijn bij elkaar 100.000 km lang. Dat is 2,5 x om de aarde.

Bloedsomloop:

• De weg die bloed door het lichaam aflegt
• Het hart pompt bloed door de bloedvaten
• Dubbele bloedsomloop; bloed stroomt 2x keer door het hart
   - Kleine bloedsomloop
   - Grote bloedsomloop

Kleine bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

• Rechter harthelft pompt bloed naar de longen
• Zuurstofarm, koolstofdioxiderijk
• Koolstofdioxide afgeven aan de longen
• Zuurstof opnemen vanuit de longen

Grote bloedsomloop

Grote bloedsomloop:

• Linkerharthelft pompt het bloed naar de organen in het lichaam
• Vanuit de longen komt het bloed in de linkerharthelft
• Zuurstofrijk, koolstofdioxidearm bloed
• Zuurstof en voedingsstoffen afgeven aan de cellen in het lichaam
• Koolstofdioxide en andere afvalstoffen opnemen uit de cellen in het lichaam 
• Vanuit de organen stroomt bloed naar de rechterharthelft

Slagaders

3 typen bloedvaten:

• Slagaders
• Haarvaten
• Aders

Slagaders:

• Bloed stroomt weg van het hart naar de organen
• Bloeddruk: de kracht waarmee bloed tegen de wanden van van de bloedvaten drukt,  is hoog.
• Dikke, stevige elastische wanden.
• Liggen vaak dieper in het lichaam

Haarvaten

Slagaders vertakken zich tot dunnere bloedvaten

Haarvaten:

• De kleinste/dunste bloedvaatjes
• Dunne wand van één cellaag dik
• Zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen kunnen door de dunne wand naar de cellen toe
  
  
  

Aders

Haarvaten komen samen in grotere bloedvaten

Aders:

• Bloed stroomt van de organen naar het hart
• Bloeddruk is laag
• Wanden zijn dunner en minder elastisch
• Liggen minder diep in het lichaam
• Geen hartslag voelbaar
• Bevatten aderkleppen; plooien of vliezen die ervoor zorgen dat bloed niet terug kan stromen

Warmte transport

• Bloed vervoert warmte.
• Warmte ontstaat bij verbranding
• Bij beweging ontstaat veel warmte, meer verbranding
• Bloedvaten in de huid worden wijder
• Kleur van de huid wordt roder

Bloedvatenstelsel

Bloedvatenstelsel:

• Hart en alle bloedvaten
• Naam van het orgaan waar ze naartoe lopen of waar ze vandaan komen
• Uitzondering: Longslagader en longader

De lever

• Krijgt bloed via de leverslagader
• Bloed stroomt weg via de leverader
• Lever krijgt ook bloed via de poortader, komt vanuit de darmwand
• Dit bloed bevat weinig zuurstof, zuurstof is in de darmen verbruikt 

Een functie van de lever:

• In stand houden van de bloedsuikerspiegel

Verwerking

Maken:

• Opdr. 1 t/m 7 va. blz. 101

Klaar:

• Nakijken of laten controleren
• In rust iets voor jezelf doen (overleg)

Afsluiting

Je hebt geleerd:

• Wat de bloedsomloop is
• Wat de kleine bloedsomloop is
• Wat de grote bloedsomloop is
• Welke 3 type bloedvaten er in ons lichaam zitten
• Wat de kenmerken en functies van deze bloedvaten zijn
• Dat het constant houden van de bloedsuikerspiegel een functie is van de lever