Week 10, les 2, 1hv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij 

Wat gaan we doen?

• huiswerk bespreken
• leerdoelen benoemen
• theorie hoofdletters en leestekens, bijvoeglijk naamwoorden en 

        meervouden

• opdrachten maken 

Na deze les

• weet je hoe je leestekens  op de juiste manier moet gebruiken
• weet je hoe je bijvoeglijk naamwoorden moet spellen
• weet je hoe je meervouden moet spellen

Huiswerk

Huiswerk:

Cursus 7 Spelling

§ 1 Hoofdletters en leestekens

Opdracht 3 en 5 (blz 245)

§ 2 Bijvoeglijk naamwoord

Opdracht 1 en 2 (blz 246)

Hoofdletters 

• Aan het begin van een zin, behalve wanneer de zin begint met een ​getal. Dan gebruik je geen hoofdletter.​

​- Wij gaan morgen op vakantie naar Noorwegen.​

- 5 kinderen willen graag voetballen.​​​

•   Bij namen:​

- Frankrijk, Kim, Noordzee, de Hema, Allstars, Sofie van der Wei, Van der Weil

•  Als een zin begint met ‘t, ‘s of ‘n, dan wordt de tweede letter een ​ hoofdletter.​

‘s Nachts, ‘s Morgens, ‘s Winters, ‘s Middags.

• ​  Bij woorden die van namen zijn afgeleid: ​

Engelse, Rotterdamse, Hollandse, Groningse.

​

​

Leestekens

•   Aan het eind van de zin een punt(.).​
  

We trainen vanavond niet.​

​

•   Aan het eind van een vraag een vraagteken(?).​
  

​Wat vind je van mijn nieuwe kleren?

​

•   Wil je ergens extra nadruk op , gebruik aan het eind van de ​ zin een uitroepteken (!).​

Dat is geweldig!

  Plaats nooit een uitroepteken en vraagteken naast elkaar!

Leestekens

Een komma gebruik je onder meer:

- tussen twee persoonsvormen: Als je Eva ziet, doe haar dan de groeten.

- voor voegwoorden als als, doordat, maar, nadat, omdat, terwijl, want, zodat, zodra:

In de winter staat de oldtimer binnen, zodat hij niet gaat roesten.

Zet in het algemeen geen komma voor en en of.

§ 2 Bijvoeglijk naamwoord

 lange vorm van een bijvoeglijk naamwoord

• Zet een e achter het woord:
  

– mooi → mooie; flink → flinke.

• Verdubbel de laatste letter en zet een e achter het woord:
  

– smal → smalle; knap → knappe.

• Haal een a, e, o of u weg en zet een e achter het woord:
  

– groot → grote; puur → pure.

• Verander een f in een v of een s in een zen zet een e achter het woord:
  

– lief → lieve; wijs → wijze.

• officieel → officiële , commercieel → commerciële.

MEERVOUDEN

Veel zelfstandige naamwoorden hebben meervoud op -en

lamp - lampen

mes - messen

weg - wegen

kaas - kazen

1. MEERVOUD op -en

Vaak hoef je alleen maar -en achter het woord te zetten

lamp + en = lampen

boer + en = boeren

dans + en = dansen

lot + en = loten

2. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen,

want je hoort een korte klank

klas + s + en = klassen

bak + k + en = bakken

bed + d + en = bedden

3. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een a, e, o of u weghalen,

want je hoort een lange klank

schaar - a + en = scharen

been - e + en = benen

sloot - o + en = sloten

4. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een -f veranderen in een -v

raaf + f/v + en = raven

brief + f/v + en = brieven

golf + f/v + en = golven

5. MEERVOUD op -en

Soms moet je tegelijk een -s veranderen in een -z

baas + s/z + en = bazen

huis + s/z + en = huizen

mees + s/z + en = mezen

6. MEERVOUD op -ën

Bij woorden die eindigen op -ee of -ie maak je langer met -ën of met -"n (let op de plaats van de klemtoon)

fee = feeën

knie = knieën

bacterie = bacteriën

porie = poriën

Meervouden op -s

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en, 

maar er zijn ook zelfstandige naamwoorden met een meervoud op -s.

Zo maak je een meervoud op -s:

• Je schrijft een -s achter het enkelvoud:
   bezem --> bezems / café --> cafés / decoratie --> decoraties
• Je schrijft -'s  (apostrof +s) achter het enkelvoud:
  - bij woorden op a, i, o, u of y: pyjama --> pyjama's / kiwi --> kiwi's/ jojo --> jojo's
  - bij afkortingen: pc's, havo's, tv's, WK's

! Let op: bij woorden die eindigen op twee of drie klinkers die samen één klank vormen, schrijf je in het meervoud de -s aan het woord vast: milieu --> milieus  etui --> etuis
Maar: cavia --> cavia's / radio --> radio's want hier klinken de klinkers niet samen: ca-vi-a / ra-di-o

Samen aan  de slag

§ 3 Meervouden

Opdracht 1 (blz 249)

Aan de slag

§ 2 Bijvoeglijk naamwoord

Opdracht 5 en 6 (schrijf bij 6 de hele zin in je schrift, blz 247)

§ 3 Meervouden

Opdracht 2,3 ,4 en 5 (blz (249)

Vragen?

Zijn er nog vragen over deze les?

Je weet nu

• hoe je leestekens op de juiste manier moet gebruiken
  
• hoe je bijvoeglijk naamwoorden moet spellen
• hoe je meervouden moet spellen

Einde les

§ 2 Bijvoeglijk naamwoord

Opdracht 5 en 6 (schrijf bij 6 de hele zin in je schrift, blz 247)

§ 3 Meervouden

Opdracht 2,3 en 4 (blz 249)