H1 Materialen en stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H1 Materialen en stoffen

Paragraaf 1: materiaal- en stofeigenschappen 

Natuurlijk

Synthetisch

natuurlijke stoffen

synthetische stoffen

A fiets met Carbonframe

B tandpasta

C futuristische auto

D 

E water

F hout

G mergel

Natuurlijk

Synthetisch

Synthetische materialen

Natuurlijke vs synthetische materialen

Natuurlijke materialen komen uit de natuur en synthetische materialen worden gemaakt door de mens.

Laat verschillende voorbeelden zien van natuurlijke en synthetische materialen en vraag de leerlingen om nog meer voorbeelden te noemen.

Natuurlijke en synthetische materialen

Natuurlijke materialen zijn materialen van natuurlijke afkomst zoals, hout of steen.

Synthetische materialen

Synthetische materialen zijn materialen die je niet in de natuur kunt vinden, maar die door de mens worden gemaakt.

blz 9

Natuurlijke vezels

Planten:

• katoen
• linnen

Dieren:

• wol
• zijde

Synthetische vezels

Aardolie:

• nylon
• polyester

Grondstoffen

grondstoffen zijn stoffen die uit de natuur gehaald kunnen worden. Deze stoffen zijn dus nog onbewerkt! te denken valt aan hout, aardolie, steenkool of bauxiet.

Belangrijke grondstoffen zijn metaalertsen zoals ijzererts (Fe) en aluminiumerts (Al)

Het probleem?

Deze grondstoffen raken ooit op!

Hergebruik grondstoffen

Doel: Zoveel mogelijk hergebruik van grondstoffen/materialen

Steeds meer grondstoffen worden schaars.

Urban Mining

Regular mining: grondstoffen uit de grond halen. 

Urban Mining: grondstoffen uit afval halen. 

Stofeigenschappen

Stofeigenschappen maken een stof uniek. 

Stofeigenschappen zijn belangrijk voor het herkennen en gebruiken van stoffen

Stoffen ordenen

• Stoffen kun je herkennen aan stofeigenschappen.
• De stofeigenschappen bepalen waarvoor je de stof gebruikt. 
  
• Dit zijn geen stofeigenschappen:
  temperatuur
  volume
  massa
• Waarom niet?

vaste stoffen kun je stapelen.

en vloeistoffen?

Dichtheid:Iemand een idee wat dat is?

Wanneer blijft iets drijven?

Dit heeft te maken met dichtheid

Dichtheid groter dan water? voorwerp blijft drijven/zinken

Als de dichtheid kleiner dan water?

voorwerk blijft drijven/zinken?

Dichtheid is massa in gram van 1 cm3

Grootheid is dichtheid

Eenheid is g/cm3

Dichtheid

Dichtheid:
geeft aan wat de stof per volume weegt. (g/cm³)

                 

Dichtheid:Iemand een idee wat dat is?

Dichtheid is massa in gram van 1 cm3

Grootheid is dichtheid

Eenheid is g/cm3

Wanneer blijft iets drijven?

Dit heeft te maken met dichtheid

Als de dichtheid groter is als die van water, dan zinkt iets

Als de dichtheid kleiner is dan die van water, dan drijft het

Dichtheid

Dichtheid:
geeft aan wat de stof per volume weegt. (g/cm³)

                 

Dichtheid:Iemand een idee wat dat is?

Dichtheid is massa in gram van 1 cm3

Grootheid is dichtheid

Eenheid is g/cm3

Wanneer blijft iets drijven?

Dit heeft te maken met dichtheid

Als de dichtheid groter is als die van water, dan zinkt iets

Als de dichtheid kleiner is dan die van water, dan drijft het

Dichtheid

Dichtheid:
geeft aan wat de stof per volume weegt. (g/cm³)

                 

1.1 Stofeigenschappen

Stofeigenschappen

Dichtheid

Oefening baart kunst

aantekening

schrijf nu in je schrift, de twee andere formules die volgen uit de driehoek

Even oefenen

Ik heb een blokje met een massa van 21 gram, het volume van het blokje is 2 cm3. Wat is de dichtheid?

maak nu oefening 5 van paragraaf 1 

in je schrift

andere stofeigenschappen

• oplosbaarheid
• smelt- en kookpunt
• elektrische geleidbaarheid 

https://www.uu.nl/nieuws/oplosbaarheid-medicijn-bepaalt-succes-smart-drugs

Waarom speelt oplosbaarheid van medicijnen zo'n belangrijke rol bij de ontwikkeling van geneesmiddelen?

Gebruik je kennis van het menselijk lichaam

Hydrofiel & hydrofoob

Stoffen die goed oplosbaar zijn; zijn hydrofiel.

Stoffen die slecht oplosbaar zijn; zijn hydrofoob.

hydrofoob

hydrofiel

Lotusblad: hydrofoob of hydrofiel?

maak nu opdracht 8 van paragraaf 1 (hoofdstuk 1)

stofeigenschap:

smelt- en kookpunt

Smelt- en 

kookpunt

Faseovergangen

Door verwarmen gaan moleculen

sneller bewegen en kunnen ze

elkaar moeilijker aantrekken. 

Hoe hoger de aantrekking 

tussen de moleculen, hoe hoger

het smelt-/kookpunt.

Smelt- en kookpunten

Materialenmix

• Composiet: een materiaal dat is samengesteld uit een mix van verschillende materialen om betere materiaaleigenschappen te krijgen.

Composieten 

Een composiet is een materiaal dat bestaat uit verschillende materialen. 

vb: Carbonfiber (kunststof en vezels)

• kleine dichtheid
• extreem sterk
• kunnen grote trekkrachten opvangen

Gewapend beton

Gewoon beton is niet geschikt voor vloeren. Beton kan niet tegen trekkrachten.

Vloeren worden gemaakt van gewapend beton. 

Het geraamte vangt de trekkrachten op.

Beton

• Beton wordt gemaakt door zand, grind, cement en water in de juiste verhouding te mengen.
• Goed bestand tegen drukkrachten, maar betonnen vloeren kunnen doorzakken → trekkrachten!
• Dan worden er kabels of netten in beton gespannen → gewapend beton.

opdrachten

1.1 

maak 2 t/m 4 + 6 t/m 9