Thema 1, deel 3: van prikkel tot reactie bij planten

• Biologie
• Secundair onderwijs

Thema 1, deel 3:

Van prikkel tot reactie bij planten

3. Van prikkel tot reactie bij planten

Prikkel 

Receptor

Conductor

Effector

Reactie

3.1 Prikkels

Prikkel 

• Uitwendig: 
• Inwendig: 

3.1 Prikkels

Prikkel 

• Uitwendig: vb.: licht --> fotosynthese, ideale groeirichting
• Inwendig: watertekort --> bladverlies

3.1 Prikkels

Fotosynthese 

3.1 Prikkels

Fotosynthese 

3.2 Receptor

Receptor

Geen zintuigcellen maar receptormoleculen

Vb: lichtgevoelige moleculen zoals bladgroen of chlorofyl

Concentratie fotoreceptoren is het hoogst in het blad

3.2 Receptor

Receptor

- Fotoreceptor

- Thermoreceptor

3.3 Conductor

Conductor

Voornamelijk hormonen: 

• auxine: groeirichting plant
• ethyleen: rijping vruchten

3.4 Effector

Effector

• Plaats waar de reactie plaatsvindt
• Meestal verschillend dan de plaats waar de prikkel wordt waargenomen
• Cel

3.4 Reactie

Reactie = tropie of nastie 

Tropie= langzame reactie, permanent en moeilijk omkeerbaar

-Fototropie= beweging planten naar zonlicht

Auxinemoleculen verplaatsen zich naar cellen die de minste lichtprikkels waarnemen --> cellen worden langer= celstrekking

3.4 Reactie

Reactie = tropie of nastie 

Nastie= snelle reactie, tijdelijk en omkeerbaar

-Fotonastie= tijdelijke beweging

Vb: zonnebloem

3.4 Reactie

Andere mogelijkheden:

• Thermotropie
• Thermonastie
• Thigmotropie
• Thigmonastie 

3.4 Reactie

Andere mogelijkheden:

• Thermotropie = permanent door temperatuurverschil
• Thermonastie = tijdelijk door temperatuurverschil

3.4 Reactie

Andere mogelijkheden:

• Thigmotropie= permanent door drukverschil
• Thigmonastie= tijdelijk door drukverschil

vb: kruidje-roer-me-niet

3.4 Reactie

Positief of negatief

Positief: groei van de plant in de richting van prikkel

vb: klimplanten zoals druivenplant of pompoenplant

Negatief: groei van de plant van de richting weg van de prikkel

vb: Plant onderhevig aan wind en groeit met windrichting mee

Verwerkingsoefeningen

7 p.22

8 p.22

9 p.23

Extra: 10 p.23