Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek

• Intervisie
• Beroepsopleiding

Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek

WELKOM!!

15.40: Welkom: koffie/thee

15.30: Rondje hoe gaat het? 

15.45: Introductie op het thema

              * Bespreken twaalf bouwstenen

              * uiteen in groepjes: les bespreken

16.15: afsluiting bijeenkomst. 

Doelen:

- Je weet wat effectief leren is en je kunt de bouwstenen toepassen.

- Je kunt een les analyseren op effectiviteit.

- Je krijgt handvaten/tips voor het gebruiken van bouwstenen die jij minder toepast in de les.

Effectiviteit

Vraag (bespreek in tweetallen):

Wat is een effectieve les? 

Wat is een effectieve les?

Effectiviteit

Bespreek: met je buurman/buurvrouw een les waarvan jij vond dat deze les effectief was (2 x 3 minuten).

Waarom was deze les effectief? 

Hoe zag jouw les eruit?

Wat deden de leerlingen? 

Effectiviteit

Korte samenvatting van een effectieve les.

Waarom was de les effectief?

Hoe zag de les eruit?

Wat deden de leerlingen? 

theorie - Theorie

Vraag (theorie): 

Wat weet jij al over effectiviteit binnen een les? 

Werkgeheugen

Het werkgeheugen heeft een beperkte capaciteit. Hoe de mens leert geven we hier even simpel weer: 

Werkgeheugen:

de plaats waar het denken en het bewustzijn plaatsvindt, een mentale werkplaats. Dat geheugen is jammer genoeg beperkt: we kunnen niet aan veel dingen tegelijkertijd denken. Ga ervan uit dat we maar twee tot zes nieuwe elementen kunnen verwerken in ons werkgeheugen. We houden die elementen in ons geheugen maar minder dan 30 seconden vast als we er niets mee doen. Ons werkgeheugen ontvangt zowel sensorische prikkels uit de omgeving als informatie uit het langetermijngeheugen. hoe meer informatie uit het langetermijngeheugen voorhanden is, hoe gemakkelijker voor ons werkgeheugen om er nieuwe informatie aan te verbinden

Expert-beginner

De expert denkt anders dan de beginner: 

* leraar

* leerling

* kennisschema's

Instructie is vaak een interactie tussen iemand die al iets weet (een expert) en iemand die nog niets weet (een beginner). Om grondige kennis te verwerven is een expert nodig. de leraar als expert beschikt over grondige vakkennis, over veel gedetailleerdere en complexerere kennisschema's in het brein. leerlingen hebben deze kennisschema's nog niet opgebouwd. 

Generieke vaardigheden

* Vier generieke vaardigheden

* Kennis uit de wetenschap.

Vier generieke vaardigheden:

* kritisch denken

* leesstrategieén

* studeervaardigheden

* probleemoplossende vaardigheden.

We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat de vaardigheden als kritisch denken, samenwerken en problemen oplossen belangrijk zijn. Maar we weten dat ze moeilijk of niet over te brengen zijn naar een andere context wanneer je geen kennis hebt van die andere context. 

het aanbieden van relevante leerstof in verschillende vakken, samen met goede instructie, versterkt het ontwikkelen van diepgaande kennis. Die heb je nodig om bovenvermelde vaardigheden te ontwikkelen. 

leren     hetzelfde als presteren

* werkvormen

* wenselijke moeilijkheden

* oefenen

≠

Werkvormen die leiden tot snelle vorderingen in de prestaties van leerlingen, leiden niet automatisch tot het leren op lange termijn.

Door wenselijke moeilijkheden in het leerproces te integreren (bijvoorbeeld oefenmomenten spreiden in de tijd in plaats van op een moment oefenen) leren leerlingen beter op langetermijn. 

Regelmatig oefenen is onontbeerlijk voor het leren op lange termijn. 

Een effectieve leraar

Geeft gewoon goed les. 

Je les analyseren kun je doen door de twaalf bouwstenen voor een effectieve les te gebruiken. 

Opdracht

In tweetallen: 

- Neem het stencil met de twaalf bouwstenen mee. 

- Bespreek een les waarvan jij denkt dat deze effectief was (je kunt de les nemen die je al eerder hebt besproken, een andere les mag ook). 

- analyseer de les aan de hand van de twaalf bouwstenen. Hoe effectief was jouw les? 

Welke bouwstenen gebruik jij het meeste in je les?

Welke bouwstenen gebruik je nooit in je les?

Met welke bouwstenen wil jij aan de slag gaan in jouw les en waarom?

Wat heb jij geleerd van effectief leren?

Literatuur

https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/onderzoek

Boek 'Wijze lessen' is hier gratis te downloaden. 

Podcast: wijze lessen --> elke bouwsteen wordt hier uitgebreid uitglegd door onderwijsproffesionals. 

voor meer literatuurverwijzingen: zie boek 'wijze lessen'.