Grammatica zinsdelen + formuleren H3 (onjuist) Verwijzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H3 grammatica zinsdelen

H3 Formuleren

(fouten met) Verwijzen 

Toetsstof PWW maart

Hoofdstukken Grammatica zinsdelen en formuleren

H1: zinnen correct begrenzen (ook grammaticaboekje)

H2: Samentrekking controleren

H3: Fouten met verwijswoorden

H5: Bedrijvende en lijdende vorm

H6: Incongruentie

Planning

Fictieopdracht inleveren (1/3!)

TW maart Formuleren/Grammatica zinsdelen H 1, 2, 3, 5 + 6

Wat is fout in deze zin?
Zodra de brandweer arriveerde, begonnen ze te blussen.

Wat is fout in deze zin?
Karin vond een lekker recept en gebruikte deze voor het menu.

Leerdoel

Je kunt in teksten de juiste verwijswoorden gebruiken

Correct verwijzen

Je verwijst naar een of meerdere woorden die eerder genoemd zijn, het antecedent (vaak de kern van een zinsdeel).

Je houdt bij verwijzen rekening met het geslacht en het getal van dit antecedent.

Verwijzen

Onzijdig (het-woorden)	- het-woorden - namen van landen, provincies, steden en clubs - verkleinwoorden
Vrouwelijk (de-woorden)	- vrouwelijke personen en dieren (juf, wolvin) - de-woorden eindigend op: -heid -nis -ing -schap -ie - ij -iek -theek -teit -tuur -st -de -te
Mannelijk (de-woorden)	- mannelijke personen of dieren - woorden waarvan je niet kunt vaststellen of het vrouwelijk is mag je als mannelijk zien

Even oefenen: Roodkapje is op weg naar .... oma

1. zijn
2. hun
3. haar
4. ze

Roodkapjes beste vriend is op weg naar .... oma

1. zijn
2. haar
3. kan allebei

De mediatheek heeft ..... collectie online-boeken uitgebreid.

1. zijn
2. haar
3. hun
4. ze

Deze les loopt lekker, maar .... van vorige keer liep in de soep.

1. dit
2. dat
3. deze
4. die

Altijd lastig: hen of hun?

Antecedent van hun of hen: personen in het meervoud

Verschillende functie in de zin:

| Ik | roep | hen.| = lijdend voorwerp

   o  pv/wg     lv

| Ik | geef | hun | een cadeau.| = meewerkend voorwerp

  o   pv/wg   mv              lv                    (MAAR: aan hen / voor hen)

Ook: hun = bezittelijk voornaamwoord (Dat is hun docent.)

Even oefenen:
Ik zie een groepje leerlingen. Ik roep ...

1. hen
2. hun

Jan en Yet vinden het nog lastig. Ik leg het .... nog een keer uit.

1. hen
2. hun

..... lopen door de school.

1. Hun
2. Hen
3. Zij

Ik heb een cadeautje gekocht voor ....

1. hen
2. hun

Verwijzen met wat

- verwijzen naar een overtreffende trap (zonder zn!):
Het leukste wat er is, is fysiek lesgeven.
Maar: Het leukste boek dat ik gelezen heb, is Eus.

- verwijzen naar dat, datgene of een onbepaald voornaamwoord (iets, alles, niets, het enige)
Er is niets wat ik nu nog leuk vind.

- verwijzen naar een hele zin. 

Er was weer trage wifi, wat heel vervelend was.

We hebben alles, ..... de docent vertelde, opgeschreven

1. dat
2. die
3. wat
4. dit

Dat schilderij is echt het mooiste .... ik ooit gezien heb.

1. wat
2. dat
3. die
4. dit

Het gaafste liedje ....... ik ken is 'Wuthering Heights' van Kate Bush.

1. wat
2. dat
3. dit
4. die

Het is lekker hoog gezongen, ...... ik prachtig vind.

1. dat
2. wat

Verschil zaken/personen

Om naar mensen te verwijzen, gebruik je:

aan wie, met wie, voor wie etc. (los dus!)

De jongen met wie ik naar school fiets, is aardig.

Om naar zaken/dingen te verwijzen, gebruik je:

waaraan, waarvoor, waarmee etc. (aan elkaar)

De fiets waarop ik naar school fiets, is gammel.

Ken jij de zanger ...... ik mijn verslag geschreven heb?

1. waarover
2. over wie

Ken jij het museum ...... ik mijn verslag geschreven heb?

1. waarover
2. over wie

Fouten met verwijzen

1) Je weet niet of je naar een de- of het-woord (dit, dat, het, zijn) verwijst:

*Hij kreeg een mooi diploma, die hij aan de muur hing.

het is het diploma, dus:

Hij kreeg een mooi diploma, dat hij aan de muur hing.

Het schoonmaakmiddel dankt zijn geur aan de citroen.

Ons schoonmaakmiddel is op, wil jij het even gaan kopen?

Fouten met verwijzen

2) Je weet niet of het de-woord waarnaar je verwijst mannelijk (hij, zijn) of vrouwelijk (zij, haar) is:

* De koninklijke familie dankt zijn status aan Willem van Oranje.

familie is vrouwelijk, dus ... dankt haar status ...

Vrouwelijk zijn woorden op: -heid, -nis, -ing, -schap, -st, -te, -de, -ie, -ij, -iek, -theek, -teit, -tuur

achtervoegsels van vrouwelijke de-woorden

Fouten met verwijzen

3) Je kent niet alle regels voor verwijzen:

- hen (lijdend vw en na voorzetsel)- hun (meewerkend vw + bezittelijk vnw)

- namen van landen, provincies, steden, clubs en verkleinwoorden zijn het-woorden -> (verwijzen met het en zijn)

- naar dingen en dieren verwijzen met waar+voorzetsel

- naar personen verwijzen met voorzetsel + wie

- overtreffende trap? verwijzen met wat! Het mooiste wat...

- staat er een zn achter overtreffende trap? Verwijzen met dat! 

Het mooiste schilderij dat ik ken, is de Nachtwacht.

Het leukste ... ik vandaag geleerd heb, is juist verwijzen in een zin :) !

1. Dat
2. Wat

Exit ticket
Geef aan wat je:
1) nu helemaal snapt
2) nog eens uitgelegd wilt krijgen

Aan de slag

Maken (digitaal of in boek):

H3 grammatica zinsdelen (verwijzen) opdracht 1 t/m 3 blz. 97) en
opdracht 7 (alleen digitaal mogelijk)

+ H3 Formuleren 

(fouten met verwijzen) 

opdracht 1 t/m 3 blz. 101 en 

opdracht 8 (alleen digitaal mogelijk)