H3.1 indeling van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H 3.1

Indeling van stoffen

Drie soorten stoffen op basis van elektrisch geleidingsvermogen:

1. Metalen
2. Moleculaire stoffen
3. Zouten

Stoffen kan je ook indelen op basis van elektrisch geleidingsvermogen (stofeigenschap)

Twee voorwaarden:

• De stof moet bestaan uit geladen deeltjes en
• De geladen deeltjes moeten vrij kunnen bewegen

Metalen

Geleiden stroom in zowel vloeibare als vaste fase

Voorbeelden:

IJzer: Fe (s)

Koper: Cu (s)

Moleculaire stoffen

Geleiden geen stroom omdat het geen geladen deeltjes zijn. In het molecuul komen geen metalen voor.

Voorbeelden:

• Kaarsvet: C₁₈H₃₆O₂ (s)
• Water: H₂O (l)

Zouten

Voorbeeld: Zinkchloride (ZnCl₂)

Het molecuul is opgebouwd uit metaal- en niet metaal atomen.

Geleiden in vaste toestand geen stroom, in vloeibare toestand wel

Zouten bestaan dus uit geladen deeltjes, maar die kunnen niet altijd vrij bewegen

Indeling van stoffen

Geef voor elke stof aan tot welke groep ze behoren door ze naar de juiste plek te slepen.

Metaal

Zout

Moleculaire stof

Kwik

C₆H₁₂O₆

NaCl

NH₃

CO₂

ZnS

Wolfraam

KI

Geleidt het wel of geen stroom:
Puur water

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Kraanwater

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Gesmolten suiker

suiker = C₁₂H₂₂O₁₁

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Vast suiker

suiker = C₁₂H₂₂O₁₁

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Opgeloste NaCl in water

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Vast NaCl

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
Gesmolten NaCl

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Welke stelling is waar?

1. Metalen geleiden alleen gesmolten de stroom
2. Metalen geleiden alleen in vaste vorm de stroom
3. Metalen geleiden altijd de stroom
4. Metalen geleiden helemaal geen stroom

Hoe heten de geladen deeltjes die in een zout aanwezig zijn, maar niet in een moleculaire stof

1. pionnen
2. elektronen & protonen
3. neutronen
4. ionen

Verschillende atoommodellen

Dalton

Het atoommodel van Dalton:

Een atoom is een solide bol.

Het atoommodel van Thomson:

Het atoom is een positieve solide bol, met negatieve lading aan de buitenkant.

Het atoommodel van Rutherford:

Het atoom heeft een positieve kern, en daarom heen zitten kleinere negatieve deeltjes, deze werden elektronen genoemd. (Krentenbol model)

Het atoommodel van Bohr:

Het atoommodel heeft een positieve kern, daarom heen in bepaalde banen zitten de elektronen. Deze elektronen hebben hun eigen baan, schillen genoemd.

Atoommodel

Atoombouw: kern

• Protonen (+ lading) en Neutronen (0 lading)
• aantal protonen + neutronen = massa getal
  
• we meten de massa in de atomaire massaeenheid u
   (1,66 . 10-27kg=1,0u)
  

uitzondering: waterstof (H)

Heeft 1 proton in de kern  (heeft geen neutronen nodig)

• Atoomnummer = aantal protonen
• Aantal protonen = aantal elektronen ("Normale" atomen zijn elektrisch neutraal)

• Massagetal = aantal protonen + neutronen in de kern
  massagetal =  gemiddelde van alle atomen van één soort. Er zijn atoomsoorten die Isotopen hebben, deze wijken alleen qua massa af van hun "gewone" broertje.  (b.v.: koolstof = 12,01 u (C-12 komt veel meer voor, dan C-13 en C14) 

atomen en periodieksysteem

atoomsoort	C-12	C-13	C-14
atoomnummer	6	6	6
aantal protonen	6	6	6
aantal elektronen	6	6	6
aantal neutronen	6	7	8
massagetal	12	13	14

Massagetal en Isotopen:
Isotopen: hebben meer of minder neutronen dan de standaard. 

Dit maakt isotopen  instabiel -->  radioactief.

Radioactief C-14 wordt gebruikt bij bepaling leeftijd van fossielen

Sommige atomen hebben hetzelfde aantal protonen (zelfde atoomsoort) in de kern, maar kunnen een ander aantal neutronen hebben. Dit noem je isotopen.

Isotopen, zijn atoomvarianten van de atoomsoort. Die van koolstof zijn:

C-12, C-13 en C-14

huiswerk

paragraag 3.1 maken 1 tm 12

Moleculaire stoffen bestaan uit moleculen.
Waaruit zijn moleculen opgebouwd?

1. Ionen
2. Atomen

Wat voor
soort stof
is dit?

1. Zout
2. Metaal
3. Moleculaire stof

Waarom is in het ionrooster het chloride ion groter weergegeven dan het natriumion?

1. Het chloride ion is belangrijker.
2. Het chloride ion lost het eerste op.
3. Beide ionen zijn eigenlijk even groot, verschil is zo duidelijker.
4. Het chloride ion heeft meer elektronen.

Welke stof is een voorbeeld van een element?

1. CUSO​4​​
2. NaCl
3. 
4. 

Welke verbinding heeft de volgende ontleedbare stof:
Alcohol

1. ionaire verbinding
2. moleculaire verbinding

Welke verbinding heeft de volgende ontleedbare stof:
IJzeroxide

1. ionaire verbinding
2. moleculaire verbinding

Welke verbinding heeft de volgende ontleedbare stof:
Natriumfluoride

1. ionaire verbinding
2. moleculaire verbinding

Welke verbinding heeft de volgende ontleedbare stof:
zwavel-di-oxide

1. ionaire verbinding
2. moleculaire verbinding

Wat is CO?
En is CO een element of een verbinding?

1. cobalt, een element
2. cobalt, een verbinding
3. koolstofmonoxide, een element
4. koolstofmonoxide, een verbinding

Wat is een zout?

1. Een verbinding van een metaal en een niet-metaal
2. een verbinding van twee metalen
3. een verbinding van twee niet-metalen

Een verbinding is:

1. een atoom
2. een molecuul
3. een mengsel
4. een zuivere stof

Hoe heet een stof die verschillende soorten moleculen heeft?

1. zuivere stof
2. mengsel
3. element
4. verbinding

Welke letter geeft een zuivere verbinding aan?

1. A
2. B
3. C

Hoe heet een verbinding tussen een metaal en een niet-metaal

1. moleculaire stof
2. ionaire stof
3. atomaire stof
4. legering

In dit plaatje zie je:

1. een verbinding die ontleedt in twee ontleedbare stoffen
2. een verbinding die ontleedt in 2 niet-ontleedbare stoffen
3. een mengsel dat ontleedt in 2 niet-ontleedbare stoffen
4. een mengsel dat gescheiden wordt in 2 stoffen

Hoe heet een mengsel tussen twee metalen

1. moleculaire stof
2. ionaire stof
3. atomaire stof
4. legering

wat is het grootste voordeel van een legering?

1. goedkoper
2. sterker
3. makkelijker te bewerken
4. duurder