3.2 Metalen en zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.2 Metalen en zouten

Leerdoelen

• Je kunt stoffen indelen in metalen, moleculaire stoffen en zouten 
• Je kunt metalen op micro- en macroniveau beschrijven
• Je kunt uitleggen wat corrosie is
• Je kunt uitleggen wat een legering is

Wat is het atoomnummer?

1. Aantal elektronen
2. Aantal protonen
3. Aantal neutronen

Wat is het atoomnummer van deze stof?

1. 2 (Helium)
2. 4 (Beryllium)
3. 6 (Koolstof)
4. 8 (Zuurstof)

Het massagetal is:

1. Het aantal protonen + neutronen in de kern
2. Het aantal protonen + neutronen in de schillen
3. Het aantal neutronen in de schillen
4. Het aantal elektronen in de schillen

Wat is het massagetal van dit stikstofatoom?

1. 0
2. 7
3. 14
4. 21

Wat is een isotoop?

1. Zelfde atoom, andere massa
2. Ander atoom, zelfde massa
3. Zelfde atoom, ander atoomnummer
4. Ander atoom, zelfde atoomnummer

Massagetal

Protonen + neutronen

Protonen en neutronen wegen ongeveer evenveel, dus mag je ze bij elkaar optellen. 

(in "u")

Atoomnummer

Hoeveelheid protonen

=

Hoeveelheid elektronen

Isotopen

Aantal neutronen in de kern kan verschillen

(atoom met hetzelfde atoomnummer, ander massagetal)

3.2 Metalen en zouten

Waar staan de metaal-atomen?

Stoffenschema tekenen

Indeling van stoffen

• Metalen (metaalatomen)
• Zouten  (metaalatomen + niet-metaalatomen)
• Moleculaire stoffen (niet-metaalatomen)

Geleidbaarheid 

- Geleiden van elektriciteit en warmte 

- Elektrische stroom is bewegende lading

 Een stof die stroom geleidt moet voldoen aan: 

1. De stof moet geladen deeltjes bevatten

2. De geladen deeltjes kunnen vrij door de stof bewegen

Geleidbaarheid (warmte en elektriciteit)

- Metalen geleiden in vaste en vloeibare fase

- Zouten geleiden alleen in vloeibare fase

- Moleculaire stoffen geleiden niet

Een metaal bestaat uit:

1. Alleen metaalatomen
2. Een metaal en een niet-metaalatoom
3. Alleen niet-metaalatomen

Een zout bestaat uit:

1. Alleen metaalatomen
2. Een metaal en een niet-metaalatoom
3. Alleen niet-metaalatomen

Metalen geleiden elektriciteit...

Moleculaire stoffen geleiden elektriciteit...

Zouten geleiden elektriciteit...

...wel in vaste fase

...wel in vloeibare fase

...niet in vaste fase

...wel in vloeibare fase

...niet in vaste fase

...niet in vloeibare fase

Eigenschappen metalen

• Geleiden warmte en elektrische stroom goed
• Glanzend uiterlijk (gepolijst)
• Hoog smelt- en kookpunt
• Buigzaam / bij hogere temperatuur goed vervormbaar

Microniveau van metalen

• Geen moleculen, altijd losstaande metaal-atomen 
• Bijvoorbeeld: Hg (l), Fe (s), Cu (s)

Atoom tekenen met Kern en wolk dat elektronen van de ene wolk naar de andere kunnen

Metaalrooster

Metaalbinding = de binding tussen metaalionen

Metalen

• Metalen kunnen worden aangetast door water en zuurstof
• Dit tast de stoffen aan: Corrosie
• Onedele metalen, edelmetalen en zeer onedele metalen

Edelheid

De metalen kunnen we onderverdelen in 3 soorten metalen:

1. Edelmetalen
2. Onedele metalen
3. Zeer onedele metalen

Hoe onedeler het metaal, 

hoe gevoeliger het is voor 

corrosie

Roesten

• Ijzer dat aangetast wordt door de lucht of water heet roest
• Om dit te voorkomen kan je het ijzer beschermen
• Bijvoorbeeld: verven, lakken

Dit is een:

1. onedel metaal
2. edelmetaal
3. zeer onedel metaal

Wat is corrosie van metalen? Corrosie is:

1. de bereidingswijze van een metaal
2. hoe goed een metaal mengt met andere metalen
3. de aantasting van metalen door stoffen uit de omgeving
4. het aanbrengen van een laagje van een andere metaalsoort op het metaal

Legering

• Mengsels van samengesmolten metalen heet een legeringen
• Legeringen hebben andere eigenschappen dan de zuivere metalen

Metaalrooster

Legering

Aan de slag

• Lees paragraaf 3.2 (blz 132 - 136)
• Maak opdracht 1 t/m 8 (4 niet)

Zouten

• Vast bij kamertemperatuur
• Hard, slecht vervormbaar
• In vloeibare fase geleiden zouten, in vaste fase niet

• Altijd een metaal en een niet metaal!

Zouten

• Altijd een metaal en een niet metaal!

v

keukenzout = NaCl       Soda = Na2CO3                  Gips: CaSO4 

Ionen

• In een zout heeft het metaal een positieve lading en het niet-metaal een negatieve lading 

• Atoomnummer = aantal protonen
• massagetal - aantal protonen = neutronen
• aantal protonen - lading = elektronen 

Zouten

Ionbinding = de binding tussen ionen

Opgebouwd uit ionen: geladen deeltjes

Zouten

3.2 Metalen en zouten