Eerste les 4M + 1.1 koning en parlement

Geschiedenis
Geschiedenis 4M
Welkom! 
1 / 44
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 44 slides, with text slides and 4 videos.

Items in this lesson

Geschiedenis
Geschiedenis 4M
Welkom! 

Slide 1 - Slide

Wat gaan we deze les doen?
  • Kennismaking 
  • Regels
  • Programma 
  • Overzicht van onderwerpen 
  • Inloggen methode MeMo Online 
  • Examenblad.nl 
  • Start H1, §1.1 koning en parlement A

Slide 2 - Slide

Kennismaking
Mevr. S. van den Berg

Geef les aan Mavo-3 en Mavo-4

Aanwezig: ma en di




Slide 3 - Slide

Vraag?
Stuur een bericht via Itslearning.



Slide 4 - Slide

Regels
Mobiel thuis of in de kluis;
Jassen in de kluis of aan de kaptstok;
We laten elkaar uitspreken!!!

Vinger opsteken (niet roepen door de klas)
Huiswerk maken (ik hou het bij)
Iedere les spullen bij (snelhechtmapje, schrift, Memo boek en pen)
Aantekeningen maken is niet verplicht, wel verstandig. 






Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Programma 
  • PTA
  • Planagenda

Alles is terug te vinden op Itslearning in het vak 4MGS1 2024


Slide 7 - Slide

Overzicht van onderwerpen

Periode 1 - H1:
Staatsinrichting van Nederland
Periode 2 - H2 & H3:
Historisch overzicht deel I (Eerste Wereldoorlog en Interbellum) 
Periode 3 - H4 & H5:
Historisch overzicht deel II (Tweede Wereldoorlog & Koude Oorlog)



Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Inloggen methode Memo Online 
Inloggen: voor thuis om online te oefenen of als je je boeken vergeten bent!
Itslearning: Malmberg Startpagina klassencode 327331
In de lessen gaan wij niet online werken dus neem daarn altijd je boeken mee en een schrift voor aantekeningen. 

Klassencode: 327331

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

CSE Geschiedenis en Staatsinrichting:
dinsdag 19 mei 2025: 13:30-15:30 (1e tijdvak)

Slide 12 - Slide

Examenblad.nl
  • Voor alle vakken waarin examen gedaan wordt. 

  • Syllabus (examenprogramma opgesteld door overheid)
  • Oude examens 
  • Roosters CSE 

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Link

H1: Staatsinrichting van NL 1848 - nu
§1.1 koning en parlement   
A: oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 15 - Slide

Leerdoelen 1.1
A: Je kunt twee oorzaken noemen voor de Nederlandse grondwetsherziening in 1848.
B: Je kunt drie veranderingen noemen door de grondwetsherziening van 1848
C:  Je kunt uitleggen dat de Luxemburgse Kwestie duidelijk maakte dat het parlement in Nederland de macht had. 

Slide 16 - Slide

§1.1
Koning en parlement
A
Oorzaken van de nieuwe grondwet
Leerdoel:
Je kan twee oorzaken noemen voor de Nederlandse grondwetsherziening in 1848.
Begrippen:
grondwet
grondrechten
constitutionele monarchie
B
De grondwet van 1848
Leerdoel:
Je kan drie veranderingen noemen door de grondwetsherziening van 1848.
Begrippen:
onschendbaar
staatshoofd
ministeriële verantwoordelijkheid
C
De Luxemburgse kwestie
Leerdoel:
Je kan uitleggen dat de Luxemburgse kwestie duidelijk maakte dat het parlement in Nederland de macht had.
Begrippen:
Luxemburgse kwestie
 
regering
parlement
 
parlementair stelsel
districtenstelsel

Slide 17 - Slide

Meer dan 200 jaar was NL een republiek: land zonder koning.

1813: NL werd (met België en Luxemburg) een monarchie onder koning Willem I.
--> Koninkrijk der Nederlanden.  

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Slide

1815: eerste grondwet (constitutie) 
--> document waarin staat vastgelegd: 
  • Regels over het bestuur van het land
  • Macht van de koning (monarch)
  • Grondrechten van alle burgers. Grondrechten zijn de basisrechten, zoals vrijheid van meningsuiting.

Nederland werd een constitutionele monarchie: macht koning vastgelegd in grondwet.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

In de grondwet van 1815 had koning Willem I veel macht:
  • De ministers waren dienaren van de koning. Koning en ministers vormden samen de regering.
  • Het parlement (Eerste- en Tweede Kamer) had weinig te zeggen.
  • De koning benoemde de leden van de Eerste Kamer.
  • De mensen van de Provinciale Staten kozen de leden van de Tweede Kamer.
  • Hij bepaalde waar het belastinggeld heen ging.

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 23 - Slide

  • 1830: België scheidt zich af van NL na korte oorlog.
     
  • Willem I wilde België terug en gaf (te)veel geld uit aan het leger.
    --> Spanningen tussen koning en
          parlement.
     
  • 1840: Willem II werd koning 

§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 24 - Slide

  • Liberale parlementslid Thorbecke wilde de grondwet veranderen.
  • Liberalen komen op voor vrijheid van de burgers en vinden dat regering zo min mogelijk regels moet maken.

Revolutiejaar 1848: in verschillende Europese steden braken revoluties uit, eis: meer vrijheid en democratie.  
--> ook in NL onrustig   
--> Koning Willem II had een keuze: een beetje macht of geen macht? gaat overstag. 
--> Thorbecke krijgt opdracht tot schrijven nieuwe grondwet  
§1.1
Koning en parlement
A
DeBoze burgers
Oorzaken van de nieuwe grondwet

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

  • Oriëntatie van hoofdstuk 1 in je leerboek 
  • §1.1: opdracht 1 t/m 14

Slide 27 - Slide

§1.1 koning en parlement   
B: de grondwet van 1848

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Video

§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 30 - Slide

De grondwet van 1848
 belangrijke politieke veranderingen:
  • De koning werd onschendbaar --> ministers verantwoordelijk voor wat de koning deed/zei
  • De koning bleef staatshoofd
  • Ministers hebben: ministeriële verantwoordelijkheid --> ze moeten aan het parlement uitleggen hoe en waarom ze dingen doen.
  • Censuskiesrecht: rijke mannen die genoeg belasting betalen mochten stemmen (11%)
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 31 - Slide

Macht ligt bij het parlement --> parlementair stelsel.
 
  • TK: elke 4 jaar door burgers gekozen
    --> districtenstelsel: elk gebied (district) in NL
          kiest 1 kamerlid. (100d/100z)
    --> direct  
  • EK: gekozen door de Provinciale Staten. 
    --> indirect  
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Nieuwe rechten parlement:
  • recht van amendement (wetsvoorstellen wijzigen)
  • recht van enquête (onderzoek instellen)

Nieuwe rechten volk:
Meer grondrechten, bijv. 
  • vrijheid van onderwijs
  • recht van vereniging
  • recht van vergadering
§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Video

  • Oriëntatie van hoofdstuk 1 in je leerboek 
  • §1.1: opdracht 1 t/m 14

Slide 37 - Slide

§1.1 koning en parlement   
C: de Luxemburgse kwestie

Slide 38 - Slide


1849: Willem III
-> vond macht afstaan moeilijk

§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 39 - Slide

§1.1
Koning en parlement
B
DeBoze burgers
De grondwet van 1848

Slide 40 - Slide

  • 1867:  Luxemburgse Kwestie.
  • Ruzie tussen parlement en regering 
  • Willem III wilde Luxemburg stiekem verkopen.
  • Parlement boos
  • Door de ministeriële verantwoordelijkheid kon het parlement niet de koning aanpakken. Wel eisten ze het ontslag van de ministers. Uiteindelijk gebeurde dit.
  • Koning moest macht parlement accepteren.

§1.1
Koning en parlement
C
DeBoze burgers
De Luxemburgse kwestie

Slide 41 - Slide

Slide 42 - Slide

hw dat vandaag af moest zijn 
 
§1.1, opgave 1 t/m 14 (leerboek)
§1.1 blz. 6 & 7 (oefenboek) 


Slide 43 - Slide

Slide 44 - Video