Samentrekking controleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Samentrekking controleren

Taalbeschouwing- en verzorging

Toets voor de meivakantie: telt 18 keer mee

Alle stof staat in de studiewijzer: 

• Cursus 5: Grammatica
• Cursus 6: Formuleren
• & werkwoordspelling: Cursus 7 Spelling: paragraaf 10 & 11

Waarom toetsen we van spelling de werkwoordspelling?

Samentrekking controleren

Liever lui (als lezer & schrijver):

• Voor- en nadelen
  
• Korte (...) en lange broeken
  
• Jan koopt een cd- en Piet een mp3-speler.
  

Samentrekking

Samentrekking houdt in dat een woord of woorddeel wordt weggelaten uit een woordgroep of zinsdeel omdat hetzelfde woord(deel) ook elders in de zin voorkomt. Het kan ook gaan om meerdere woorden of woorddelen (taaladvies.net)

Anouk ging naar Italië en kocht een paar mooie schoenen.
Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

De computer is stuk en dus naar een reparateur gebracht.
Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

De herderinnetjes hielden een kudde en van ieder schaap.
Goed of fout?

1. Goed
2. Fout

Wanneer?

De wandelaars zochten de berghut, maar verdwaalden in het bos

1. De betekenis is hetzelfde
   
2. Hetzelfde getal (enkelv, meerv)
   
3. De grammaticale functie is hetzelfde (onderw, lijdvwp, koppelwerkwoord)
   

Niveau van samentrekking

Woordniveau: als in twee woorden iets wordt herhaald

IJshoorntjes en ijsblokjes: IJshoorntjes en -blokjes

Woordgroepniveau: Als in twee woordgroepen een woord wordt herhaald

Werkloze mannen en werkloze vrouwen: Werkloze mannen en vrouwen

Zinsniveau: een herhaald zinsdeel wordt weggelaten 

Emma is ziek en Emma blijft thuis: Emma is ziek en blijft thuis. 

Samentrekken gaat dus vaak fout

Wat is er mis met de volgende zinnen? 

• Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 
• Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.
• De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust. 

Stappenplan 

1. Kijk wat er is weggelaten in het tweede deel van de zin.
2. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het eerste deel.
3. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het tweede deel. 
4. Alles hetzelfde? Goede samentrekking. 
5. Niet? Voeg de ten onrechte weggelaten delen toe.

Is de zin goed samengetrokken?
De cabaretier verbaasde zich erg over de prijs en de toeschouwers nog meer.

1. Ja
2. Nee

Maak

Cursus 5 Grammatica: paragraaf 1 & 2 herhaling leerjaar 2 (online)

Cursus 6 Formuleren: Paragraaf 2: opdracht 1, 2, 3

Verder werken: Cursus 5 grammatica Verwijzen p. 214 opdracht 1 t/m 6.