3.3 kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Kruisingen

Deze les: 

3.3.1 Je kunt een kruisingsschema opstellen.

3.3.2 Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden.

Wat moet je nog weten?

Genotype

Fenotype

Gen 

Allel

homozygoot

hetrozygoot

dominant 

ressesief

Hebben jullie thuis wel eens dieren gefokt?

Wat is een kruising?

In afbeelding 1 zie je een langharige cavia. Fokkers hebben voor de lange haren gezorgd door steeds de cavia’s met de langste haren met elkaar te laten paren. De nakomelingen kregen zo ook weer lange haren. Als je twee dieren met elkaar nakomelingen laat krijgen, heet dat kruisen. Bij alle kruisingen in deze basisstof gaat het steeds om één erfelijke eigenschap (één gen).

Generatie

Bij een kruising geef je de ouders aan met de letter P (Latijn: parentes = ouders). De eerste generatie nakomelingen geef je aan met F1 (Latijn: filii = kinderen). Een generatie zijn alle organismen in één laag van een reeks voortplantingen. Bij veel kruisingen planten de organismen in de F1 zich ook weer voort. Hieruit ontstaat een tweede generatie nakomelingen: de F2.

Generatie P zijn de ouders.

F1 zijn de kinderen van deze ouders (P).

F2 zijn de kinderen van deze kinderen (F1).

Stap 1 (P): bedenk wat de fenotypen en genotypen van de ouders zijn.

Vader: homozygoot geelharig

Moeder: homozygoot zwartharig

Geelharig is ressesief.
Wat zijn de genotypen van deze honden? Zet de goede alellen in de rode vlakken

A

A

a

a

Stap 2 (geslachtscellen): bedenk welke allelen in de geslachtscellen van beide ouders kunnen voorkomen.

Moeder

Vader

P

A

A

a

a

Stap 3 (F1): stel vast welk genotype en fenotype de nakomelingen kunnen hebben.

Moeder

Vader

A

A

a

a

P

AA

AA

aa

aa

Aa

Aa

aa

Aa

Aa

Stap 3 (F1): stel vast welk genotype en fenotype de nakomelingen kunnen hebben.

Moeder

Vader

A

A

a

a

P

AA

AA

aa

aa

Aa

Aa

aa

Aa

Aa

Stap 3 (F1): stel vast welk genotype en fenotype de nakomelingen kunnen hebben.
Wat is het genotype van de dieren in F1. (hoe zien hun genen er uit?)
Wat is het fenotype van de dieren in F1. (hoe ziet hun uiterlijk er uit?)

Stap 4: stel vast welk genotype en fenotype de dieren in de F2 kunnen hebben.

Moeder

Vader

A

a

A

a

F1

AA

AA

aa

aa

Aa

Aa

Verhoudingen

Moeilijke vraag opdracht 2

Stap 1:

Lees de opdracht goed. 

Stap 2:

Snap je alle woorden? zoek de woorden die je niet begrijpt op. 

Stap 3: 

kijk naar het voorbeeld. 

Stap 4:

Maak de opdracht. 

Huiswerk

Maken opdracht 1 tot en met 4.