aan elkaar of los? vwo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Aan elkaar of los?

Het 'aaneen' of 'los' schrijven van woorden gaat regelmatig verkeerd bij schrijfopdrachten

 

Wat gaat er mis?

Naar aanleiding van de reorganisatie ben ik opzoek naar een nieuwe baan.

Een spellingcontrole weet helemaal niks van aan elkaar of los. Kijk goed wat je bedoelt:

één ding = één woord

het hangt soms ook van de betekenis af: 

een lange afstandsloper 
een langeafstandsloper

Wat is goed?

1. de coronamaatregel
2. de corona maatregel

Wat is goed?

1. mbo-opleiding
2. MBO opleiding
3. MBO-opleiding
4. mbo opleiding

Je zet een koppelteken als je klinkers uit elkaar wilt houden die samen een eigen klank kunnen vormen en bij een combinatie afkorting-zelfstandig naamwoord:

npo-programma, bol-opleiding, tv-uitzending

ou: radio-uitzending 

 oo: polo-overhemd

eu: camouflage-uniform 

 ei: goede-ideeënhandelaar 

Wat is goed?

1. lange termijnplanning
2. lange termijn planning
3. langetermijnplanning
4. langetermijn planning

Wat is het langste woord dat jij kent?

wat is goed?

1. meervoudigepersoonlijkheidsstoornis
2. meervoudige persoonlijkheidsstoornis
3. meervoudigepersoonlijkheids stoornis
4. meervoudige-persoonlijkheidsstoornis

Ik wil ten minste een zes voor Nederlands halen.

1. tenminste
2. ten minste

Tenminste

Tenminste wordt gebruikt als je “in ieder geval” of “althans” bedoelt. Je schrijft ten minste als je “minimaal”, “minstens” of “op z'n minst” bedoelt. 

Als je het niet weet: Google dan gewoon op 'tenminste of ten minste' en weet je welke schrijfwijze het moet zijn. 

1. nek-aan-nekrace
2. nek aan nek race
3. nek aan nekrace
4. nek-aan-nek-race

Als je een samenstelling maakt met een afkorting of teken:

55+-kaart, dvd-speler, 230V-aansluiting

Als je een samenkoppeling maakt, een vaste woordgroep met één betekenis:

een kant-en-klare oplossing, een vergeet-mij-nietje, het staakt-het-vuren

1. vierentwintiguurs service
2. vierentwintiguursservice
3. vierentwintiguurs-service
4. vierentwintiguurservice

Je zet een spatie als je een samenstelling maakt met een cijfer:

1 aprilgrap, 5 eurobiljet, 24 uursservice
 

Als het cijfer in letters wordt uitgeschreven, zijn dit soort samenstellingen één woord: achtuurjournaal, driegangendiner, eenaprilgrap, twee-euromunt (streepje vanwege klinkerbotsing), vijftigeurobiljet, enz. is iedereen het dus eens. Bij getallen onder de twintig en hele tien- en honderdtallen heeft het uitschrijven in letters de voorkeur.

  Als je een samenstelling maakt met een naam:

Marco Borsatoliedje, Tweede Kamerlid, Johan Cruijffschaal

De oud burgemeester/oud-burgemeester was verslaafd aan roken

1. oud-burgemeester
2. oud burgemeester
3. oude-burgemeester

Voorvoegsels: 

niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, aspirant-, adjunct-, substituut-, chef-, kandidaat-, interim-, stagiair-, leerling-, assistent-, collega- 

krijgen in een samenstelling dat streepje: 

niet-roker, oud-leerling, chef-kok, interim-directeur, assistent-manager

Wat is het verschil tussen 

1) grote teennagel en

2) groteteennagel? 

Aan elkaar of los?

1. bananen schil
2. bananenschil

Wel of geen koppelteken?

1. politieagent
2. politie-agent

Wel of geen koppelteken?

1. minimuminkomen
2. minimum-inkomen

Bij welk woord hoort geen koppelteken?

1. maximum-snelheid
2. ski-jas
3. chocolade-ijs
4. ex-directeur

Welke is goed?

1. paraplu inspectie
2. parapluinspectie
3. paraplu-inspectie

de eindstand

Lees zelf de theorie op blz 204

En maak dan opdracht 1,  3 op blz 205