HAVO 3 par 6.1 LES 1 zwijgen of praten

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning vandaag

Herhaling 6.2

Uitleg 6.1

Experiment

Pauze

Opdrachten maken

Controlevragen

Als het door de markt (door bedrijven) wordt geproduceerd, dan is het een...

1. Individueel goed
2. Collectief goed
3. Quasi-collectief goed

Als het door de overheid wordt geproduceerd dan is het een...

1. Individueel goed
2. Collectief goed
3. Quasi-collectief goed

1. Individueel goed: gemaakt door bedrijven
2. Collectief goed: gemaakt door de collectieve sector
3. Quasi-collectief goed: gemaakt door de collectieve sector

1. Individueel goed: gemaakt door bedrijven
2. Collectief goed: gemaakt door de collectieve sector
3. Quasi-collectief goed: gemaakt door de collectieve sector

1. Individueel goed: gemaakt door bedrijven
2. Collectief goed: gemaakt door de collectieve sector
3. Quasi-collectief goed: gemaakt door de collectieve sector

1. Individueel goed: gemaakt door bedrijven
2. Collectief goed: gemaakt door de collectieve sector
3. Quasi-collectief goed: gemaakt door de collectieve sector

PARAGRAAF 6.1

LES 1
Zwijgen of praten

Lesdoelen

• wat is speltheorie
• wat is het gevangenendilemma
• wat is een prijzenoorlog
• wat is zelfbinding 

Lesdoel

• Wat is speltheorie

Economie is keuzes maken

Files oplossen of problemen in de zorg oplossen?

Vergrijzing? Groei? Milieu? Keuzes maken! Wat is de beste keuze?

Speltheorie

We gebruiken in de economie vaak economiespellen om een echte situatie in theorie na te bootsen.

Dit heet speltheorie.

Het gaat dan om situaties waarbij  wat de ene partij doet, invloed heeft op de andere partij.

Lesdoel

• Wat is een gevangenendilemma (prisoners dilemma)

Het gevangenendilemma

Het gevangenendilemma (prisoners dilemma) is een klassiek voorbeeld uit de speltheorie.

Het gevangenendilemma is een denkbeeldig probleem waar gevangenen tegenaan zouden kunnen lopen. 

Als je kiest voor eigen belang, is dat niet altijd de optimale uitkomst.

Lesdoel

• Wat is prijzenoorlog

Prijzenoorlog

Supermarkten willen met behulp  van lage prijzen klanten aantrekken.

Zo kan en oorlog ontstaan waar eigenlijk alleen de klant het meeste profijt van heeft. 

Lesdoel

• Wat is zelfbinding

Zelfbinding of Samenwerking

In Nederland mogen bedrijven geen afspraken met elkaar maken om de concurrentie te beperken (geen prijsafspraken, geen Kartel vormen).

Bij zelfbinding maakt een bedrijf zelf van tevoren bekend wat het gaat doen bij een dilemma!

Samenvatting

• wat is speltheorie
• wat is het gevangenendilemma
• wat is een prijzenoorlog
• wat is zelfbinding 

Experiment

• Klas verdelen in 2 groepen
• Gevangenendilemma spelen
• Elk team kiest 1 aanvoerder
• Split of steal
• Winnaar krijgt 2 snoepjes
•  Niet overleggen met de andere groep
• Snoepjes pas eten na de les

Pauze

5 minuten

Geen eten of drinken

Blijven in het lokaal

Aan de slag...

• Bekijk in Google Classroom welke opdrachten je mag overslaan. 
• Hoef je geen opdrachten te maken? Maak extra opdrachten (blz 178) of werk aan een ander vak
• Maak de rest van de opgaven
• 15 min de tijd
• Oortjes mogen in => afspeellijst maken en dan telefoon in tas.

Oefenen

Succes!

In het gevangenendilemma ontstaat een uitkomst die uiteindelijk

1. voor 1 iemand het gunstigst is
2. voor beiden personen het gunstigst is
3. voor beiden personen niet het gunstigst is

Wat is de uitkomst (evenwicht)?

1. Beide geen prijsverlaging
2. Hanssen wel, Ertürk geen prijsverlaging
3. Ertürk wel, Hanssen geen prijsverlaging
4. Beide wel prijsverlaging

Is dit een gevangenendilemma?

1. Ja
2. Nee

Een prijzenoorlog houdt in het kort in:

1. Bedrijven verhogen steeds de prijzen
2. Bedrijven verlagen steeds de prijzen
3. Prijzen stijgen meer dan inflatie
4. Landen beperken import goedkope producten

Wat is zelfbinding?

1. Het bedrijf bind klanten aan zich
2. Het bedrijf zorgt is zelf gebonden zijn aan een prijs
3. Het bedrijf volgt de prijs van een concurrent
4. Een bedrijf maakt van te voren via de media bekend wat het gaat doen met bijvoorbeeld de prijs van de producten

Een kartel heeft als doel om ...

1. concurrentie te vergroten
2. concurrentie te verminderen
3. te hoge prijzen tegen te gaan

Kartels zijn voor de producent

1. Gunstig
2. Ongunstig