Economie H6 par. 1 Zwijgen of praten HSX

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Samenwerken en onderhandelen

Paragraaf 1
Zwijgen of praten

Lesdoelen

• wat is speltheorie
• wat is het gevangenendilemma
• wat is een prijzenoorlog
• wat is zelfbinding 

Economie is keuzes maken

Files oplossen of problemen in de zorg oplossen?

Vergrijzing? Groei? Milieu? Keuzes maken! Wat is de beste keuze?

Speltheorie

We gebruiken in de economie vaak economiespellen om een echte situatie in theorie na te bootsen.

Dit heet speltheorie.

Het gaat dan om situaties waarbij wat de ene partij doet, invloed heeft op de andere partij.

Vooral het gedrag van de deelnemers wordt geobserveerd.

#Denk aan koehandel en risk!

Het gevangenendilemma 1/2

Het gevangenendilemma (prisoners dilemma) is een klassiek voorbeeld uit de speltheorie.
 

Het gevangenendilemma is een denkbeeldig probleem waar gevangenen tegenaan zouden kunnen lopen.

Als je kiest voor eigen belang, is dat niet altijd de optimale uitkomst.

Prijzenoorlog

Supermarkten willen met behulp van lage prijzen klanten aantrekken.

Zo kan een prijzenoorlog ontstaan waar eigenlijk alleen de klant het meeste profijt van heeft. 

Zelfbinding of Samenwerking

In Nederland mogen bedrijven geen afspraken met elkaar maken om de concurrentie te beperken (geen prijsafspraken, geen Kartel vormen).

  

Bij zelfbinding maakt een bedrijf zelf van tevoren bekend wat het gaat doen bij een dilemma, het voert zijn eigen strategie.

Even wat vragen

In het gevangenendilemma ontstaat een uitkomst die uiteindelijk

1. voor 1 iemand het gunstigst is
2. voor beiden personen het gunstigst is
3. voor beiden personen niet het gunstigst is

Wat is de uitkomst (evenwicht)?

1. Beide geen uitverkoop
2. Boerkoel wel, Van Erp geen uitverkoop
3. Van Erp wel, Boerkoel geen uitverkoop
4. Beide wel uitverkoop

Wat is de uitkomst (evenwicht)?

1. Beide geen prijsverlaging
2. Hanssen wel, Ertürk geen prijsverlaging
3. Ertürk wel, Hanssen geen prijsverlaging
4. Beide wel prijsverlaging

Is dit een gevangenendilemma?

1. Ja
2. Nee

Is dit een gevangenendilemma?

1. Ja
2. Nee

Een prijzenoorlog houdt in het kort in:

1. Bedrijven verhogen steeds de prijzen
2. Bedrijven verlagen steeds de prijzen
3. Prijzen stijgen meer dan inflatie
4. Landen beperken import goedkope producten

Wat is zelfbinding?

1. Het bedrijf bind klanten aan zich
2. Het bedrijf zorgt is zelf gebonden zijn aan een prijs
3. Het bedrijf volgt de prijs van een concurrent
4. Een bedrijf maakt van te voren via de media bekend wat het gaat doen met bijvoorbeeld de prijs van de producten

Een kartel heeft als doel om ...

1. concurrentie te vergroten
2. concurrentie te verminderen
3. te hoge prijzen tegen te gaan

Wat is een kartel?

1. Een groep bedrijven die prijsafspraken maakt
2. Een groep ministers die afspraken maken.
3. Een groep mensen die demonstreren.
4. Een groep werknemers die een CAO willen.

Kartels zijn voor de producent

1. Gunstig
2. Ongunstig

Resumerend

• wat is speltheorie?
• wat is het gevangenendilemma?
• wat is een prijzenoorlog?
• wat is zelfbinding?

EINDE