BIOT P3.3_Pancreas

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Pancreas (alvleesklier)

Pancreas als klier

Pancreas heeft exocriene en endocriene functies

Exocrien = afgifte van enzymen via een holte of buis naar het lumen van het verteringsstelsel (duodenum), bv pancreas, zweetklieren

Endocrien = directe afgifte van hormonen zoals insuline en glucagon aan het bloed, bv pancreas, hypofyse, schildklier

Pancreassap (exocrien)

Pancreassap (1,5 L/dag) bestaat uit:

- water

- mucus

- pancreas-amylase (p-amylase) -> dezelfde werking als s-amylase

- proteinasen -> deze breken polypeptideketens af tot dipeptiden en monopeptiden (= aminozuren)

- lipase -> aanwezige lipiden uit voeding worden afgebroken tot monoglyceriden en vetzuren (zie vorige slide)

- NaHCO3 -> alkalisch molecuul dat zorgt voor pH neutralisatie in het duodenum. De gevormde pH (pH 7-8) is optimaal voor de aanwezige enzymen in het duodenum. 

Eiwitvertering

De aanwezige proteinasen (eiwitsplitsende enzymen) trypsine en chymotrypsine en door de dunne darm aangemaakte aminopeptidase zetten polypeptidenketens om in dipeptiden en monopeptiden (= aminozuren).

De dipeptiden en aminozuren worden via het darmepitheel opgenomen in het bloed en getransporteerd naar de lever om vervolgens als bouwsteen te worden gebruikt bij de productie van eiwitten, zoals albumine en stollingsfactoren.

Vetvertering

De geemulsifeerde lipiden (door de galzure zouten) worden door lipase (in het pancreassap) afgebroken tot monoglyceriden en vetzuren die vervolgens worden opgenomen door het darmepitheel. De gevormde triglyceriden worden vervoerd naar de lever voor de prodcuie van lipoproteinen. 

Pancreassap (endocrien)

Eilandjes van Langerhans produceren hormonen:

- insuline

- glucagon

- somastatine (niet kennen)

Opgebouwd

uit lobben.

Exocriene klieren hebben elk

hun eigen afvoergang -

komen uit in de

alvleesklierbuis

Endocriene klieren secreteren hormonen in haarvaten

Eilandjes v.Langerhans

2% van totaal volume

• alphacellen -> glucagon
• betacellen -> insuline

20% van alle eilandjes van Langerhans zijn alfacellen

80% zijn betacellen

1) hoe heet een te hoge glucoseconcentratie in bloed

2) hoe heet een te lage glucoseconcentratie in bloed

3) hoe heet de omzetting van glucose naar glycogeen?

4) hoe heet d omzetting van glycogeen naar glucose

Insuline en diabetes

Glucose homeostase:

• insuline stimuleert de vorming van glycogeen (lever/spieren)
• insuline stimuleert opname van glucose in de cel via receptoren

      -> [glucose] daalt in het bloed

Een tekort of geen aanmaak leidt tot hyperglykemie
Klinisch ziektebeeld = Diabetes mellitus

 

Hyperglykemie wordt gekenmerkt door een te hoge glucoseconcentratie in het bloed

Ervoor zorgen dat de glucoseconcentratie in het bloed binnen de grenzen blijft. 

Dit is in een nuchtere toestand 4-5,6 mmol/L en in een niet-nuchtere toestand 4-8 mmol/L.

Glucose wordt in lichaamscellen opgenomen (via binding van insuline aan receptoren), voornamelijk vetweefsel, darmweefsel en lever en spiercellen.

Het dient daar als:

1) opslag in de vorm van glycogeen (lage osmotische waarde)

2) brandstof -> energie  in de vorm van ATP via processen:

- glycolyse in cytoplasma (2 ATP)

- citroenzuurcyclus in mitochondrien (2 ATP)     

- elektronentransportketen in mitochondrien (32 ATP)

glycogenese

De pancreas is een orgaan met

1. Endocriene functie
2. Exocriene functie
3. Endo- exocriene functie
4. Digestieve functie

Welke hormonen worden in de pancreas gemaakt?

De alpha cellen in de eilandjes van Langerhans produceren het hormoon insuline

1. Dat is juist
2. Het wordt in de beta cellen geproduceerd
3. Er bestaan geen alphacellen in de pancreas
4. Insuline is geen hormoon

Bij welk type diabetes maken de eilandjes van Langerhans geen insuline meer aan

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Wat betekent diabetes mellitus letterlijk?

1. suikerziekte
2. honingzoete stroom
3. eilandjes ontsteking
4. insuline resistentie

Welke vorm van diabetes komt het meest voor?

1. Diabetes type 1
2. Diabetes type 2
3. Beide typen komen evenveel voor

Hoeveelheid suiker in het bloed

Hormoon dat ervoor zorgt dat glucose wordt omgezet in glycogeen

Ziekte door problemen bij de productie van en/of reactie op insuline

Belangrijkste suiker in het bloed

Hormoon dat glycogeen wordt omgezet in glucose

glucosegehalte

insuline

diabetes

glucose

glucagon