Evolutie herhaling vwo 3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Evolutie VWO 3

Herhaling

Wat weet je nog over evolutie?

Noteer in 4 steekwoorden wat je tot nu toe hebt geleerd over evolutie.

Wat gaan we doen vandaag?

- Herhaling stof evolutie (paragraaf 12.3 t/m  12.5.

- Gelegenheid tot vragen stellen.

- Zelfstandig werken (online!!!) aan opdrachten 'samenvatten'.

Evolutie = de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen

Is er nog een onderdeel/begrip van evolutie wat je lastig vindt/extra uitleg over wilt?
Zet het hier neer. Zo niet, vul dan 'x' in.

Aflezen tijdslijn: 

• Cyanobacteriën / blauwalgen (voorouders planten)
• Productie O2.
• Water organismen (planten/ongewervelde dieren) ontstaan.
• O2 + Uv-straling vormde ozonlaag. Zie Bron 2 paragraaf 12.3 KK
• Leven op land kan ontstaan. (400 miljoen jaar geleden, eerst ongewervelden, daarna gewervelden).

Waarom is fotosynthese zo belangrijk voor het leven op aarde?

Evolutie pijlers:

Basis theorie:

• Verschillen in genotypen - variatie
• Natuurlijke selectie (door o.a isolatie).
• Nieuwe soorten ontstaan.
  
  

‘Het best aangepaste organisme heeft de grootste kans om te overleven’. (survival of the fittest)

Grondlegger = Charles Darwin (1809-1882). Boek: ‘On the origin of species by means of natural selection’ in 1859. 

Waarom zijn mutaties belangrijk voor evolutie?

Nuttige mutaties overleven

Waardoor ontstaat genetische variatie. Door mutaties en.....

Soorten

Onstaan nieuwe soorten:

• mutatie / geslachtelijke   
    voortplanting,
  
• natuurlijke selectie,
• (kunstmatige selectie),
• isolatie.

Natuurlijke selectie 

Kunstmatige selectie: 

door de mens 

Selectie:

1. Strijd om het leven door concurrentie tussen soortgenoten (struggle for life).

2. De best aangepaste organismen overleven (survival of the fittest).

Natuurlijke selectie

Kunstmatige selectie

Kunstmatige selectie

Struggle for life

Struggle for life

Struggle for life

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

De witte, grijze en zwarte berkenspanners (soort vlinder) zijn dezelfde soort. Hoe heet dit verschil in kleur binnen een soort?

1. Natuurlijke selectie
2. Survival of the fittest
3. Struggle for life
4. Variatie

Wat is GEEN argument voor evolutie?

1. Fossielen
2. Rudimentaire organen
3. Homologe organen
4. Uitsterven van soorten

Rudimentaire organen

• Organen aanwezig die geen
   functie meer hebben (of waarvan
   de functie niet bekend is).
  
  
• Vaak verschrompeld of 
   geminimaliseerd.

• Dit zijn rudimentaire organen.
  

Homologe organen: Dezelfde bouw (organen), maar een andere functie. 

Homologe organen hebben een overeenkomstige grondvorm door

1. overeenkomst in functie
2. genetische variatie
3. door verwantschap
4. genetic drift

Verwantschap: gemeenschappelijke voorouder.

Kleine verschillen tussen organismen van dezelfde soort

Het proces waarbij niet alle organismen van dezelfde soort hetzelfde aantal nakomelingen krijgt.

De overeenkomst in DNA en uiterlijk van verschillende organismen.

Verwantschap

Variatie

Selectie

Zelfde soort?
Verwantschap?

1. Zelfde soort & wel verwantschap
2. Zelfde soort & geen verwantschap
3. niet dezelfde soort & wel verwantschap
4. Niet dezelfde soort & geen verwantschap

Moderne biotechnologie

Organismen krijgen nieuwe eigenschappen doordat hun DNA wordt veranderd. ==> Genetische modificatie

Hoe noem je een organisme dat genetisch gemodificeerd is met een gen van een ander organisme?

1. Transgeen
2. Transip
3. Transect
4. Transep

Einde van deze les

Zijn er nog vragen?

In de tijd om zelfstandig te werken aan het werk met opdrachten 'samenvatten'.