MM 1G - 4.2 Typisch Nederlandse landschappen (les 8-9)

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

Welkom

Mens en Maatschappij

Boek 4 Mens en natuur

Start

Lesdoelen

• Je weet hoe het Nederlandse landschap is drooggelegd.
• Je kent de begrippen ontginnen, droogmakerij en gemaal.

Wat is geen natuurlijke oorzaak van overstromingen in Bangladesh?

1. moessonklimaat
2. ontbossing
3. stormen
4. afvoer rivierwater

Wat is sedimentatie?

Waarom is sedimentatie gunstig voor plantengroei?
(Tip: Zoek het antwoord in je boek.)

Noem twee mogelijke oorzaken van overstromingsgevaar in Nederland.

Waar werd het
Deltaplan (tegen overstromingsgevaar) uitgevoerd?

1. vooral in Zuid-West Nederland
2. rond het IJselmeer
3. overal in Nederland
4. in Noord-Oost Nederland

In welke provincie werd het Deltaplan dus niet uitgevoerd?

1. Zeeland
2. Zuid-Holland
3. Noord-Brabant
4. Limburg

Zet de fasen in het ontstaan van stuwwallen in de juiste volgorde (van boven naar beneden).

de temperatuur daalde

begin ijstijd

schuivend ijs

ontstaan stuwwal

Wat is geen bescherming tegen het water?

1. dam
2. dijk
3. droogmakerij
4. duin

Zet in de goede volgorde (van boven naar beneden = van binnen naar buiten).

droogmakerij

ringvaart

ringdijk en molen

Boek 4 Mens en natuur

Blok 2 Typisch Nederlandse landschappen

Leerdoelen

• Je weet hoe het Nederlandse landschap is drooggelegd.
  
• Je kent de begrippen ontginnen, droogmakerij en gemaal.

Uitleg

• Rond het jaar 1000: opwarming klimaat > meer landbouwproductie > groei bevolking.
• Ontginnen = (veen)land geschikt maken voor landbouw
• Sloten graven > water afvoeren > veen droogde op.
• Cope = contract om veenland te bezitten en te ontginnen.
• Opdrogen veen > verrotten plantenresten > dalen grond > geen water vanuit sloten en rivieren naar de zee > windmolens pompen water naar zee.

Boek 4 Mens en natuur

Blok 2 Typisch Nederlandse landschappen

Leerdoelen

• Je weet hoe het Nederlandse landschap is drooggelegd.
  
• Je kent de begrippen ontginnen, droogmakerij en gemaal.

Uitleg

• Uitbreiding Waddenzee > ontstaan Zuiderzee en meren in Noord-Holland.
  
• Bescherming land door aanleg dammen (Amstel-dam > Amsterdam).
• In 16e-17e eeuw droogmakerij grote meren: aanleg ringdijk > aanleg ringvaart > windmolens pompten water uit meer in ringvaart > aanleg sloten > ontstaan polder (onder zeeniveau).
• In 1930 Afsluitdijk: Zuiderzee (zout water) wordt IJselmeer (zoet water) met droogmakerijen.
• Gemaal = pomp die droogmakerij drooghoudt.

Boek 4 Mens en natuur

Blok 2 Typisch Nederlandse landschappen

Leerdoelen

• Je kent de grondsoorten van het Nederlandse landschap.
• Je weet wat stuwwallen zijn.

Opdracht

• Lees Sloten graven in veen en Dammen en droogmakerijen.
• Maak opdracht 12-17.
• Lees Het Normaal Amsterdams Peil.
• Maak opdracht 19-21.
• Lees p 48 aandachtig. Ken je alle begrippen en leerdoelen?
• Kijk mee: Droogmakerij en  Afsluitdijk.

Normaal Amsterdams Peil (NAP)

• Hoogte van het land ten opzichte van de zeespiegel.
• Vloed in Amsterdam voordat de Afsluitdijk werd aangelegd.

player.ntr.nl

Boek 4 Mens en natuur

Afsluiting

Lesdoelen

• Je weet hoe het Nederlandse landschap is drooggelegd.
• Je kent de begrippen ontginnen, droogmakerij en gemaal.