Les 1: 3.1 Elementen en hun symbolen & 3.2 Chemische taal

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Het geheim van het atoom

3.1 Elementen en hun symbolen

3.1 Elementen en hun symbolen

Of metalen of ionen (zouten).

3.1 Elementen en hun symbolen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

3.1 Elementen en hun symbolen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

3.1 Elementen en hun symbolen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

ammoniak: NH₃(g)

3.1 Elementen en hun symbolen

Of metalen of ionen (zouten).

lucht: N₂(g) + O₂(g)

water: H₂O(l)

ammoniak: NH₃(g)

koolstof: C(s)

3.1 Elementen en hun symbolen

Atoommodel van Dalton

• Atomen zijn de bouwstenen van stoffen.
• Atomen zijn niet te vernietigen.
• Bij een chemische reactie veranderen de atomen niet, maar worden ze anders gerangschikt.

3.1 Elementen en hun symbolen

Atoommodel van Dalton

• Atomen zijn de bouwstenen van stoffen.
• Atomen zijn niet te vernietigen.
• Bij een chemische reactie veranderen de atomen niet, maar worden ze anders gerangschikt.

Het periodiek systeem bestaat uit twee soorten elementen, de metalen (G) en de niet metalen (B)

3.1 Elementen en hun symbolen

H	waterstof	Fe	ijzer	P	fosfor
C	koolstof	Cu	koper	Mg	magnesium
N	stikstof	Pb	lood	Al	aluminium
O	zuurstof	Sn	tin	Na	natrium
S	zwavel	Ag	zilver	K	kalium
Cl	chloor	Br	broom	Ca	calcium
F	fluor	Cr	Chroom	Zn	Zink
I	jood	Si	Silicium	Pt	Platina

3.1 Elementen en hun symbolen

• rest van de symbolen: zie 3.1 onderdeel 6

Bij de reactie tussen het element natrium en het element chloor ontstaat de verbinding natriumchloride

elementen

natriumchloride (vast)

verbinding

niet ontleedbaar

ontleedbaar

3.1 Elementen en hun symbolen

3.1 Elementen en hun symbolen

• maken 3.1 Onderdeel D opdracht 1 t/m 5 
• Ongeveer 15 minuten

• Lezen 3.2 Chemische taal

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

De formule van een stof is de chemische notatie, waarin aangegeven is uit welke atoomsoorten en welke aantallen atomen een molecuul is opgebouwd. 

C₆H₁₂O₆

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

De formule van een stof is de chemische notatie, waarin aangegeven is uit welke atoomsoorten en welke aantallen atomen een molecuul is opgebouwd. 

C₆H₁₂O₆

• 6 koolstof atomen
• 12 waterstof atomen
• 6 zuurstof atomen

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Uit welke atoomsoorten en welke aantallen atoomsoorten is het molecuul alcohol C₂H₆O opgebouwd?

• 2 koolstof atomen
• 6 waterstof atomen
• 1 zuurstof atoom

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Uit welke atoomsoorten en welke aantallen atoomsoorten is het molecuul zwavelzuur  H₂SO₄ opgebouwd?

• 2 waterstof atomen
• 1 zwavel atoom
• 4 zuurstof atomen

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Daarnaast kan met behulp van de toestandsaanduidingen, (s) voor vast, (l) voor vloeibaar, (g) voor gas en (aq) voor opgelost, ook de fase van een stof worden aangeduid.

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Daarnaast kan met behulp van de toestandsaanduidingen, (s) voor vast, (l) voor vloeibaar, (g) voor gas en (aq) voor opgelost, ook de fase van een stof worden aangeduid.

Voorbeeld: 

• De vaste stof natriumchloride.

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Daarnaast kan met behulp van de toestandsaanduidingen, (s) voor vast, (l) voor vloeibaar, (g) voor gas en (aq) voor opgelost, ook de fase van een stof worden aangeduid.

Voorbeeld: 

• De vaste stof natriumchloride.
• NaCl (s)

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Daarnaast kan met behulp van de toestandsaanduidingen, (s) voor vast, (l) voor vloeibaar, (g) voor gas en (aq) voor opgelost, ook de fase van een stof worden aangeduid.

Voorbeeld: 

• De vaste stof natriumchloride.
• NaCl (s)

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Er zijn zeven niet ontleedbare stoffen die uit 1 atoomsoort bestaan.

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Er zijn zeven niet ontleedbare stoffen die uit 1 atoomsoort bestaan.

Onthoud:

Clara Fiets Naar Haar Oma In Breda

3.2 Chemische taal

Formules van stoffen

Van de volgende verbindingen moet je ook namen en formules uit je hoofd leren.

3.2 Chemische taal

Chemische naamgeving

• Stofnamen zoals water en suiker noemen we triviale namen, dat zijn namen die in de volksmond gebruikt worden.
• Chemische naamgeving is gebaseerd op de atoomsoorten en de aantallen waaruit de stof bestaat.
• De chemische naamgeving van suiker is:

3.2 Chemische taal

Chemische naamgeving

• Chemische naamgeving is gebaseerd op de atoomsoorten en de aantallen waaruit de stof bestaat.

3.2 Chemische taal

Chemische naamgeving

• Chemische naamgeving is gebaseerd op de atoomsoorten en de aantallen waaruit de stof bestaat.
• Bij moleculen gebruiken we voor het aantal atomen Griekse telwoorden: 1 = mono, 2 = di, 3 = tri,   4 = tetra, 5 = penta, 6 = hexa,               7 = hepta en 8 = octa

3.2 Chemische taal

Chemische naamgeving

• De chemische naamgeving van suiker is:
  

• (2R,3R,4S,5S,6R)-2- [ (2S,3S,4S,5R)-3,4-dihydroxy-2,5-bishydroxymethyl)oxolan-2-yl ] oxy-6-(hydroxymethyl)oxaan-3,4,5-triol.

3.2 Chemische taal

Molecuultekeningen

Een molecuultekening geeft weer hoe we ons de ruimtelijke bouw van een molecuul voorstellen. Zo kun je zien hoe de atomen aan elkaar vastzitten en in welke volgorde . 

chloor

ethanol

propaan

3.2 Chemische taal

Onderzoek: Molecuul bouw

3.1 Elementen en hun symbolen

• maken 3.2 Onderdeel C opdracht 1 t/m 4
• Leren 3.1 Elementen en hun formules
• Leren 3.2 Formules van de 7 niet ontleedbare stoffen en de ontleedbare stoffen.
• Leren 3.2 Chemische naamgeving