11.3 Polaire reacties (deel 2): 1,2 en 1,4 additie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Doelen

- Kenmerken van additie reactie kunnen benoemen en onthouden

-1,2  en 1,4 -additie mechanisme kunnen doorgeven

Herhaling: Additie reactie

C2H4        +       Br2      →       C2H4Br2

Br-atomen worden toegevoegd aan een alkeen

Kenmerken van een additiereactie

• Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
• Een stof toegevoegd, bijvoorbeeld Br2, Cl2, H2, I2, HF,  HCl, HBr, H2O etc.

• De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
• Dus twee beginstoffen en een reactieproduct
• De reactie verloopt snel

Ionair mechanisme additie

Additie HCl aan but-1-een

Geef de mechanisme van de additie van HCl aan but-1-een

1,2 en 1,4 additie aan :

Deze stof heet

1. propa-1,3-dieen
2. buta-1,3-dieen
3. penta-1,3-dieen
4. hexa-1,3-dieen

1,2-additie van Cl₂ aan 

buta-1,3-dieen

Hoe heet de naam van de stof die dan ontstaat?

Bij een 1,2-additie van Cl₂ aan
buta-1,3-dieen ontstaat:

1. 1,2-dichloorbutaan
2. 1,2-dichloorbut-3-een
3. 3,4-dichloorbut-1-een
4. 1,4-dichloorbut-2-een

teken even over!

1,2 additie aan buta-1,3-dieen

Noteer: Additie aan butadieen

Nog een keer herhalingsoefeningen....

herken je een additie of substitutie reactie?

1

2

3

4

additie

additie

substitutie

substitutie

geen v beide

Wat kun je zeggen
over een radicaal?

1. het heeft een + lading
2. het heeft een - lading
3. het heeft een ongepaard elektron
4. het heeft een vrij elektronenpaar

But-1-een en chloor (Cl₂) reageren met elkaar via radicaal mechanisme. 

Welke tussenproduct(en) kan (kunnen) dan ontstaan (meerdere mogelijk)?

1. 
2. 
3. 
4. 

Broom reageert met methaan tot tetrabroommethaan.
De reactie blijkt een substitutie te zijn.
Hoeveel Br₂ moleculen zijn daarvoor nodig, denk je, als deze reactie via een radicaalmechanisme verloopt?

1. 2 Br₂ want dan kun je 4 x Br vervangen
2. 2 Br₂ want je kunt 2 x Br₂ toevoegen
3. 4 Br₂ want elke keer voeg je één Br-radicaal toe.
4. 4 Br₂ want elke keer vervangt één Br-radicaal een H-tje.

Welk bijprodukt kan er in het eindprodukt (mengsel) ook zijn ontstaan tijdens de terminatie?

dit is een terminatie reactie: 

1. hexaan
2. heptaan
3. octaan
4. butaan

Aan de slag

• Lees nogmaals paragraaf 11.3 en dan vooral het stukje over 1,4 additie
• Maak opgave 25,26 (examenopgave gegeven in 2021) en 40

Mechanisme 2 chloropreen examen 2021-I