6.1 Een wereldeconomie

6.1  Een Wereldeconomie
1 / 37
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

6.1  Een Wereldeconomie

Slide 1 - Slide

Wat was de aanleiding voor de ontdekkingsreizen? (tijdvak 5)
A
De val van Constantinopel verminderde de toegankelijkheid tot het Aziatische handelsnetwerk
B
de technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
C
de wil om vreemde volken te bekeren tot het christelijke geloof
D
Na eeuwen van lockdown door de Pest kon men eindelijk weer reizen.

Slide 2 - Quiz

Wat is Renaissance? (tijdvak 5)
A
Italiaans voor middeleeuwen
B
Strijd tussen keizer en paus
C
Wedergeboorte van de Oudheid
D
Ander woord voor Romeinse tijd

Slide 3 - Quiz

Wat betekent Reformatie? (Tijdvak 6)
A
Daar zijn de gereformeerden lid van.
B
Periode waarin mensen de rooms katholieke kerk wilden veranderen.
C
Aanhanger van christelijke godsdienst die uit protest werd opgericht.
D
Burgerlijke bestuurder van een stad of gewest.

Slide 4 - Quiz

(tijdvak 6) Het tijdvak van regenten en vorsten duurt van .... tot .....
A
500 - 1000 n. Chr.
B
1000 - 1500 n. Chr.
C
1500 - 1600 n. Chr.
D
1600 - 1700 n. Chr.

Slide 5 - Quiz

Als we het hebben over het Tijdvak van Regenten en Vorsten dan hebben we het over de......................... eeuw

(Tijdvak 6)
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw

Slide 6 - Quiz

                       Tijdvak 6: regenten & vorsten     
  • 1600-1700: regenten & vorsten
  • Onderwerpen:
  1. Ontstaan van een Wereldeconomie (6.1)
  2. De Gouden eeuw (6.2)
  3. Het absolutisme (6.3)
  4. Wetenschappelijke revolutie (6.4)
Tijdvak 5.. 

Slide 7 - Slide

6.1  Een Wereldeconomie

Slide 8 - Slide

Aan het eind van deze lessenserie kun jij: 
  • de rol van de moedernegotie in de economie van de Republiek benoemen.
  • Uitleggen hoe de VOC ontstond en welke rechten deze onderneming had.
  • Uitleggen wat handelskapitalisme en een wereldeconomie is en
  • de rol van de Republiek in deze wereldeconomie benoemen

Slide 9 - Slide

Kenmerkend aspect 
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme,    en het begin van een wereldeconomie

wereldeconomie:
economie die bestaat uit verschillende werelddelen die door handel met elkaar verbonden zijn


Handelskapitalisme
economisch systeem waarbij ondernemers zich met handel bezighouden en waarvan zij een deel van hun winst investeren in hun onderneming

Slide 10 - Slide

Handelskapitalisme

Slide 11 - Slide

Handelskapitalisme
Vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hebben in de economie.
16de en 17e eeuw in de Republiek

Slide 12 - Slide

Moedernegotie - zeer succesvolle vorm van handelskapitalisme 

Slide 13 - Slide

Graantekort leidt tot bloeiende handel 
  • Graanbouw in Holland/Zeeland onmogelijk
  • Echter: landbouwspecialisatie wel mogelijk (voor handel en nijverheid) 
    hop, hennep, vlas, vlees, boter, kaas , eieren
  • Graan werd geïmporteerd uit het Oostzeegebied

Slide 14 - Slide

Handelskapitalisme in de Nederlanden
  • Moedernegotie = Moeder  alle handel
  • Handel in de bulkgoederen graan, hout, vis
  • Handel in de Oostzee maakt de Nederlanden rijk 
  • Tot begin 18e eeuw de meest belangrijke handel 

Slide 15 - Slide

Waarde Moedernegotie in 1636
Opbrengsten van de VOC gedurende diens bestaan

Slide 16 - Slide

Voor veilige doorgang door Sont moest saluutschot gegeven worden + belasting betaald op basis dekbreedte
Hollanders losten dit op met het Fluitschip: een smal dek met breed ruim (400-500 ton) en slechts 10 bemanningsleden. 

Slide 17 - Slide

Om inkomsten te genereren hieven de Deense koningen tol op ieder schip dat naar de Oostzee voer. De tol werd berekend op basis van de breedte van het dek. Om deze reden maakten Hollanders en Zeeuwen veel gebruik van het Fluitschip. Leg uit:
(met een kenmerk van het fluitschip) waarom de handelaren juist dit type schip inzetten

Slide 18 - Open question

Slide 19 - Video

Amsterdam: centrum van de handel 
  • Graan en hout uit Oostzee opgeslagen in Amsterdam wegens gunstige ligging aan rivieren
  • Ook Zuid-Europese producten naar noorden via Amsterdam
  • Amsterdam wordt stapelmarkt: wereldwijde producten tijdelijk opgeslagen (gestapeld) in afwachting hogere prijzen
  • Amsterdam centrum handelskapitalisme na herovering Antwerpen (1585) 

Slide 20 - Slide

Noord-Nederlandse kooplieden en zuidelijke immigranten investeren in handelscompagnieën 
Investeringen, risico's en winsten gedeeld --> voordeel? 

Slide 21 - Slide

Amsterdam
-->  Stapelmarkt

Slide 22 - Slide

KA 
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie 

Slide 23 - Slide

Deze producten waren 'exotisch' en extreem duur (peperduur!)
  • Specerijen (kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper
  • Chinese en Japanse zijde en porselein 

Slide 24 - Slide

De Nederlanden halen specerijen uit Portugal, maar dat land  viel sinds 1580 onder Spanje, dus ... halen we het zelf wel op! 
Cornelis de Houtman's 'Eerste Schipvaart' (1595-1597)

Slide 25 - Slide

Concurrentie leidt tot VOC 
  • Door handelscompagnieën stijgen vraag en aanbod
  • Specerijen worden duurder in Azië, goedkoper in Europa
  • Staten-Generaal grijpt in!
  • 1602: alle handelscompagnieën samen in Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) 
  • Bekostigd met aandelen. 

Slide 26 - Slide

VOC krijgt handelsmonopolie 'in het Oosten' 

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video

Alleenrechten VOC = MONOPOLIE
  • Alleenrecht op handel in Azië
  • Verdragen sluiten
  • Soldaten en ambtenaren in dienst nemen
  • Forten en versterkte handelsposten bouwen
  • Op eigen houtje oorlog voeren
  • Kaperbrieven 
  • Het was mogelijk in oorlog te zijn met de VOC, maar niet met de Republiek (en omgekeerd!) 


Slide 29 - Slide

Maken opdr. 6.1 
Leren begrippen en KA van 6.1
= huiswerk voor maandag 17 januari 2022
timer
15:00

Slide 30 - Slide

Werken voor VOC erg impopulair
  • 3 jaar weg, geronseld of ontvoerd in de kroeg
  • Ziekten als scheurbuik
  • Angst voor zinkend schip
  • Straffen 

Slide 31 - Slide

`1621: Succes VOC leidt tot WIC 

Slide 32 - Slide

West Indische Compagnie
  • Belangrijkste doelen:
  • 1. Spanje dwarsbomen in Amerika'
  • 2. Koloniën stichten 

  • Belangrijkste inkomsten:
  • 3. Spaanse schepen kapen (Zilvervloot)
  • 4. Trans-Atlantische (Slaven)handel
  • 5. Walvisjacht

  • WIC is nooit écht succesvol geweest 

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Video

Met de opbrengst kon de oorlog tegen Spanje een jaar lang bekostigd worden 

Slide 36 - Slide

Maken 6.1
OZK 4, 5 en
HD 1, 2, 3

Slide 37 - Slide