Emblematiek

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Dit subscripto een les voor:

1. de mannelijke lezer
2. de vrouwelijke lezer

Hoe liggen de verhoudingen tussen de iep en de wijnrank?

1. De boom profiteert van de kracht van de wijnrank, en de wijnrank van de schoonheid van de boom.
2. De wijnrank profiteert van het gebrek aan kracht van de boom, en de boom van de schoonheid van de wijnrank
3. De boom profiteert van de schoonheid van de wijnrank, en de wijnrank van de kracht van de boom

Een reclame voor wijn

De advertentie heeft iets weg van een embleem. Vink in het onderstaande rijtje de stelling aan die juist is:

1. De advertentie heeft net als emblemen een motto, afbeelding en onderschrift
2. De advertentie gaat net als emblemen over de liefde

Huwelijksmoraal uit Sinne- en minnebeelden 

 Jacob Cats

• Het paar wijst naar een in tweeën gesneden aal op tafel
  
• Subsciptio: de twee stukken zich altijd bij elkaar willen voegen. Bijbel:
  
• God heeft eens van de man een ribbe weg genomen
  
• en daar is voor de man een vrouwe van gekomen
  
• God schiep de vrouw uit de rib van de man en dus willen die twee altijd naar elkaar toe
  

Hoe wordt in het plaatje duidelijk dat deze drang tot vereniging goddelijk van oorsprong is?

1. Doordat de afgebeelde man en vrouw Adam en Eva voorstellen
2. Doordat de hand die de aal doorsnijdt uit de wolken steekt

Jacob Cats

Een aap die broedt een aap, van uilen komen uilen.

wat [=wat anders] brengt een ezel voort dan onbelompe [=lompe] guilen [=knollen]? [...]

Jij, wilt je zijn berecht [=ingelicht over] wat je zal wedervaren [=overkomen]

van 't meisje dat je vrijt? Let wie haar ouders waren.

Adviseert Cats hier de jonge mannelijke lezer om naar de ouders van zijn geliefde te kijken om te zien hoe zij later zal worden?

1. nee
2. ja

Embleem uit Hoofts Emblemata amatoria met als motto 'Het oude deuntje'. 

De bijbehorende subscriptio geeft te lezen:

Altijd hoop, nimmer heil ben ik t'ontvaan [= t'ontvangen] gewend,

en wat ik loop of jaag, mijn sloven heeft geen end.

Op de voorgrond zien we op de pictura een eekhoorn in een tredmolentje rennen, bekeken dan wel aangespoord door Cupido.

Op de achtergrond zien we een liefdespaar en twee zwanen - de vogels die werden geassocieerd met Venus.

Wie is in deze subscriptio de 'ik'?
Altijd hoop, nimmer heil ben ik t'ontvaan [= t'ontvangen] gewend,
en wat ik loop of jaag, mijn sloven heeft geen end.

1. De mannelijke en vrouwelijke geliefde
2. Cupido
3. De eekhoorn en de mannelijke geliefde
4. Hooft, de dichter zelf

Op het titelblad van Heinsius Emblemata amatoria is duidelijk ruimte opengelaten voor de namen en wapens van bezitters. Wie moet de hier afgebeelde vrouw voorstellen?

1. Venus, de beschermvrouw van de liefde en dus ook van de geliefde(n) die het boek bezit(ten)
2. De vrouw die het boek cadeau krijgt; zij ondersteunt haar eigen wapen

Er verschenen grote en kleine uitvoeringen van de bundels op de markt. Waarom denk je?

1. Alleen mensen met weinig geld kochten de kleine boekjes: minder papier en inkt, minder drukkosten, dus goedkoper.
2. De bezitter kon een klein boekje op het juiste, romantische moment uit zijn zak toveren en een gedicht voorlezen
3. De ene keer werden kleine, een andere keer grote boeken gemaakt: dat was puur toeval