Les 7

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Begrijpend lezen

Welke alineaverbanden hebben we vorige week besproken?

Vandaag

• signaalwoorden
• zins-en alineaverbanden
• tegenargumenten herkennen 

Alineaverbanden

Korte herhaling:

Manier waarop twee alinea's aan elkaar gekoppeld worden. Vaak met signaalwoorden.

Alineaverbanden

• Uitspraak - opsomming
• Uitspraak - tegenstelling
• Uitspraak - voorbeeld 
• Middel - doel
• Oorzaak - gevolg
• Uitspraak - vergelijking
• Uitspraak - reden

Middel - doel

Iemand noemt een doel en daarbij een middel waarmee dat doel bereikt kan worden.

Signaalwoorden: waarmee, daarmee, met dat doel, het doel is, door middel van, om te

Oorzaak - gevolg

Iemand doet een uitspraak die een oorzaak bevat. Daarna wordt het gevolg genoemd.

Signaalwoorden: daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor

Uitspraak - vergelijking

Na een uitspraak worden er twee of meer dingen met elkaar vergeleken.

Signaalwoorden: zoals, hetzelfde, dezelfde, in vergelijking met

Valt hier iets op?

Uitspraak - reden

Na of voor een uitspraak wordt een reden genoemd.

Signaalwoorden: daarom, want, omdat, namelijk

Opdracht

Wat is het verband?

Let op: ook de verbanden van vorige week komen voor!

Het heeft de afgelopen winter nauwelijks gevroren. Hierdoor konden we niet schaatsen.

1. Doel-middel
2. Oorzaak-gevolg
3. Voorbeeld
4. Reden

Ik heb besloten meer aan sport te gaan doen, omdat ik me de laatste tijd slap en futloos voel.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel
3. Reden
4. Voorbeeld

Je kunt in de spits haast niet meer opschieten in de Randstad. Zo kost het je vaak twee uur om van Den Haag naar Rotterdam te reizen, een afstand die je normaal in twintig minuten aflegt.

1. Voorbeeld
2. Reden
3. Opsomming
4. Vergelijking

In Nederland zijn de snelwegen overvol. Hetzelfde zie je in alle landen van West-Europa.

1. Voorbeeld
2. Oorzaak-gevolg
3. Vergelijking
4. Middel-doel

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk om een spannend boek te lezen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Middel-doel
3. Opsomming
4. Voorbeeld

De stichting Wakker Dier komt op voor de dieren. Door middel van reclamespotjes op de televisie vraagt die club aandacht voor het ellendige leven van kippen en varkens in de bio-industrie.

1. Opsomming
2. Reden
3. Middel-doel
4. Vergelijking

Evert is een ontzettend avontuurlijke vent. Zijn vriend daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven.

1. Reden
2. Voorbeeld
3. Middel-doel
4. Tegenstelling

Mening, argument, tegenargument

Objectieve vs. subjectieve tekst

In een objectieve tekst staan feiten: informerende, uiteenzettende teksten

In een subjectieve tekst staat een mening (van de schrijver): aansporende of activerende teksten

Wat is een mening?

Wat zijn argumenten?

Een schrijver gebruikt argumenten om zijn/haar/hun mening te onderbouwen

Als je het ergens niet mee eens bent kun je tegenargumenten gebruiken

Voorbeeld: Het opbergen van mobiele telefoons in kluisjes vind ik geen goed idee (mening), want leerlingen moeten zelf de verantwoordelijkheid nemen (tegenargument).

Maak opdracht 2 (blok 5, blz. 252)

Wat heb je vandaag geleerd?

Kijk de volgende filmpjes als je het nog lastig vindt:

Let op: bij het filmpje over tekstverbanden hoef je alleen te letten op de verbanden die wij besproken hebben.