D-toets + 14.1 dl2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

14.1 De ene spier is de andere niet

Hoofdstuk 14 Reageren

Deze les:

- D-toets H6 + H13 (60 min)

- 14.1 dl2 

- Opdrachten

14.1 De ene spier is de andere niet

14.1 Leerdoelen en begrippen

1. Je beschrijft de bouw, werking en plaats van de verschillende typen spieren. 

2. Je beschrijft op molecuulniveau de samentrekkingvan spiercellen.

3. Je legt het effect van training op de bouw, werking en aansturing van spieren uit. 

Pezen, antagonisten, spiervezels, hartspierweefsel, glad spierweefsel, actine en myosine, dwarsgestreept spierweefsel, krachttraining, duurtraining. 

Skeletspieren

BINAS 90C

Spierfilamenten

Snel en langzaam

Elke skeletspier bevat twee typen spiervezels:

- Snelle spiervezels

- Langzame spiervezels

Myoglobine

Eiwit vergelijkbaar met hemoglobine.

Bindt zuurstof in spiercellen.

Veel myoglobine -> veel gebonden zuurstof in de spier -> meer uithoudingsvermogen

Aantekening:

Snelle spiervezels	Langzame spiervezels
trekken snel samen	trekken minder snel samen
weinig myoglobine -> snel vermoeid	veel myoglobine -> niet snel vermoeid
gevoelig voor krachttraining	gevoelig voor krachttraining en duurtraining

Training

Krachttraining: Kort en zwaar belasten

-> meer actine en myosine filamenten -> meer kracht

Duurtraining: Lang minder zwaar belasten

 -> meer myoglobine en meer mitochondria in spiercellen -> meer uithoudingsvermogen

Ook je hartspier wordt versterkt -> meer bloed rondpompen -> meer zuurstof bij de spieren

Hersenen

Je hersenen coördineren het samentrekken en ontspannen van spieren. 

Bij training worden de hersenen ook getraind en ontstaan motorprogramma's -> geautomatiseerde bewegingen voor de skeletspieren.

Spierspoeltjes

In de spieren zitten zintuigen die meten wat de spierspanning is van die spier (spierspoeltjes).

Deze informatie wordt via zenuwcellen/ neuronen doorgegeven aan de hersenen.

De hersenen kunnen aan de hand van die informatie bijsturen.

Bijvoorbeeld: kniepeesreflex.

Opdrachten 

- 14.1 opdr. 13 t/m 18 (= huiswerk)