Les 2 Cursus 7 paragraaf 3 Taalverzorging - tussenletters

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Welkom

Socialiseren

Jas aan de kapstok.

Op tafel: schrift, pen, laptop (dicht)

Vandaag: 

• samen lezen
• lesdoel
• instructie
• zw
• evaluatie

samen lezen

Lesdoel

• Ik kan samenstellingen met en zonder tussenletter -(e)n op de juiste manier spellen.
• Ik kan samenstellingen met en zonder tussenletter -s op de juiste manier spellen

Vorige les

Hoe zat het ook alweer???

Leestekens

Punt .

Vraagteken ?

Uitroepteken !

• aan het einde van een zin
• aan het einde van een vraagzin
• na een uitroep

Vorige les

Hoe zat het ook alweer???

Komma: 

• tussen twee persoonsvormen.
  

Als de politie naar je ID vraagt, moet je die kunnen tonen.

• voor voegwoorden (behalve voor het woord en) zoals: omdat, terwijl, maar, nadat, want.
  

Liet gaat naar Zweden, omdat hij aan een toernooi meedoet.

• tussen delen van een opsomming.
  

De afkorting horeca staat voor hotel, restaurant en café.

Vorige les

Dubbele punt:

Aanhalingstekens:

 

• als je iets aankondigt of opsomt.
• Er zijn hier drie restaurants: een Turks, een Japans en een Iraans.
• als je iemand citeert. Victor vroeg: ‘Doe jij het raam even open?’

als hoge, kleine ‘kommaatjes’ die om een woord of zinsdeel kunnen staan. Die woorden worden voor de lezer extra gemarkeerd.

ook bij een citaat (een zin in de directe rede):

De leraar zei: ‘Wat iemand letterlijk zegt, noem je een citaat.’

Vorige les

Aanhalingstekens:

 

• als hoge, kleine ‘kommaatjes’ die om een woord of zinsdeel kunnen staan. Die woorden worden voor de lezer extra gemarkeerd.
  
• ook bij een citaat (een zin in de directe rede):
  
• De leraar zei: ‘Wat iemand letterlijk zegt, noem je een citaat.’

Instructie

Je kunt een nieuw woord maken door twee bestaande woorden aan elkaar te plakken. Dit is een samenstelling. De woorden in een samenstelling kun je vaak gewoon aan elkaar vast schrijven, maar dit kan niet altijd. Soms moet je tussenletters gebruiken om een goede samenstelling te maken.

Instructie

Wanneer gebruik je -en-?

Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is met alleen een meervoud op -en: roos + geur = rozengeur.

Meervoud van roos is rozen.

Instructie

Soms moet je ook nog een letter toevoegen, verwijderen of aanpassen. Bijvoorbeeld: gek + werk = gekkenwerk, boom + rij = bomenrij, doof + taal = doventaal.

Instructie

Let op: gebruik geen -en- als het eerste woord

• een meervoud op -s heeft: garages, dus: garagebedrijf.

• een meervoud op -en én -s heeft: groenten en groentes, dus: groentesoep.

• iets is waarvan er maar één is, zoals ‘zon’ of ‘maan’: zonnescherm.

• een versterkende betekenis heeft: apetrots, reuzesterk.

Instructie

Gebruik -s-

• als je de -s- hoort: beroepsvoetballer, lievelingskleur.

Vervang het tweede woord als dat woord met een -s begint. Je hoort dan of je een tussen-s moet gebruiken: varkensstal, want: varkensvlees.

Toepassen

pannenkoek – soepgroente – boomstam – vakslager – zuurkool – puntneus.

Als je de samenstellingen verwisselt/omdraait, krijg je dan dezelfde woorden?

Welke is goed geschreven?

1. Herderhond
2. Herdershond

Welke is goed geschreven?

1. Boerserf
2. Boerenerf

Welke is goed geschreven?

1. Kettingslot
2. Kettingsslot

Welke is goed geschreven?

1. bezoekerscentrum
2. bezoekercentrum

ZW

Jullie gaan zelfstandig aan het werk met de opdrachten in jullie boek. 

Je vindt de opdrachten op bladzijde 194 en 195. Deze maak je helemaal af. Klaar? Dan kom je het antwoordblad ophalen en kijk je zelf na. 

Hoe vond je deze les gaan?

😒🙁😐🙂😃

Heb je goed gewerkt?

😒🙁😐🙂😃

Heb je alles goed begrepen?

😒🙁😐🙂😃

TOT DE VOLGENDE KEER!