Scheikunde mavo3 H4.2

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 4.2

Stoffen veranderen door ontleden

Reactieschema

• links van de pijl de beginstof(fen)
• rechts van de pijl reactieproduct(en)
• vermeld de aggregatietoestand / fase (s, l, g) 
  
• aq. is in water opgelost.

Wat is ontleden?

Ontledingsreactie

Uit één beginstof ontstaan twee of meer reactieproducten.

Er zijn drie manieren om een stof te ontleden:

• elektriciteit: elektrolyse
• licht:                fotolyse
• warmte:         thermolyse
• Wat zijn de overeenkomsten?
  

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Noteer:

• Waarnemingen voor en na de reactie met extra fel licht.

Elektrolyse

Voor de elektrolyse van water maak je gebruik van het toestel van Hofmann. 

• ontleding dmv elektriciteit

Ontleden van water

Water bestaat uit watermoleculen. Deze moleculen kun je ontleden in waterstof- en zuurstofatomen.

Daarna kun je deze gassen gebruiken. Bekijk het volgende filmpje maar. 

Elektrolyse                              (toestel van Hofmann)

reactieschema:

water (l) ----> waterstof (g) + zuurstof (g)

aantoningsreacties

waterstof: gas opvangen in een reageerbuis en het bij een vlam houden -> 'blafje'

zuurstof: gas opvangen in een reageerbuis en een gloeiende spaander erbij -> feller gloeien

Ontleden van water

We zetten dit even in een reactieschema (in woorden)

Water (l) -> Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Op de volgende pagina zie je de reactievergelijking (in formuletaal, en kloppend (de juiste aantallen atomen en moleculen). 

Microniveau knalgas 

knalgas:

Explosief mengsel van waterstof en zuurstof on een verhouding van 2 : 1

Thermolyse

• Ontleding dmv warmte.
  

• suiker (s) -> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)
  

reactieschema

thermolyse

suiker (s) -----> zwarte stof (s) + water (l) + witte rook (g)

fotolyse

zilverchloride (s) ----->  zilver (s) + chloor (g)

Als iets verhit wordt zonder zuurstof is het dan een verbrandingsreactie of ontledingsreactie?

1. verbrandingsreactie
2. ontledingsreactie

Wat gebeurt er als je papier verhit in een reageerbuis?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Wat gebeurt er als je papier verhit zonder dat het in een reageerbuis zit?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Een ontleding is een....

1. reactie met zuurstof.
2. reactie waarbij altijd energie nodig is
3. reactie waarbij uit meerdere stoffen één stof wordt gemaakt.
4. reactie waarbij uit één stof meerdere stoffen worden gemaakt.

Het zuur worden van melk is een ...

1. fase-overgang.
2. scheiding van een mengsel.
3. vorming van een mengsel.
4. chemische reactie.

Noem de reactieproducten van het ontleden van water?
Meer antwoorden mag.

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Wat is de beginstof bij het ontleden van water?

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Hoe noem je het apparaat waarmee het water kunt ontleden?

1. Toestel van Herman
2. Toetstel van Newton
3. Toetsel van Einstein
4. Toestel van Hoffman

Hoe noem je de ontleding van water? (Kijk nog even terug naar het filmpje als je het niet meer weet)

1. Fotolyse
2. Elektrolyse
3. Thermolyse

Als iets verhit wordt zonder zuurstof is het dan een verbrandingsreactie of ontledingsreactie?

1. Verbrandingsreactie
2. Ontledingsreactie

Fotolyse is ontleding door middel van:

1. elektriciteit
2. warmte
3. licht
4. kathalysator

Zuurstof kun je aantonen door:

1. gas opvangen in een reageerbuis en het bij een vlam houden -> 'blafje'
2. gas opvangen in een reageerbuis en er een gloeiende houtspaander in houden -> feller gloeien of branden

Elektrolyse is ontleding door middel van:

1. licht
2. elektriciteit
3. warmte

Thermolyse is ontleding door middel van:

1. warmte
2. licht
3. elektriciteit

Bij de ontleding van een stof ontstaan: koolstof, water en witte rook.
De stof die je ontleedt is:

1. een metaal
2. een zuur
3. een zout
4. een organische stof

Voorbeelden van organische stoffen zijn:

1. ijzer, water, zuurstof
2. suiker, hout, zetmeel
3. aluminium, magnesium, koolstofdioxide
4. goud, zilver, brons

Water is hetzelfde als waterstof.

1. waar
2. niet waar

Waterstof kun je aantonen door:

1. gas opvangen in een reageerbuis en het bij een vlam houden -> 'blafje'
2. gas opvangen in een reageerbuis en er een gloeiende houtspaander in houden -> feller gloeien of branden

Knalgas is een:

1. explosief mengsel van waterstof en zuurstof
2. mengsel van water en zuurstof