6.2Zelfstandige burgers

• geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

In de tijd van steden en staten bestond het gebied van het huidige Nederland, België en Luxemburg uit zeventien gewesten.

Deze gewesten werden samen de Nederlanden genoemd.

Holland was een van de belangrijkste gewesten. Vanaf de 12e eeuw breidden de graven van Holland hun gebied en macht uit

Floris V 1254-1296

Door wie werd hij vermoord en waarom?

Door wie werd hij gesteund en waarom?

De bekendste Hollandse graaf, kreeg de bijnaam 'Keerlen Gods'. 

Graaf Willem II, vader van Floris.

* Tot Rooms-Duits koning gekozen en

  zou  door de paus tot keizer gekroond

  worden, maar.....

* Na 26 jaar vond Floris het lichaam

  van zijn vader in Hoogwoud, West

  Friesland.

In welk kasteel werd Floris V gevangen gehouden?

1. Muiderslot
2. Slot Loevenstein
3. Kasteel de Haar
4. Kasteel Doornenburg

Stadsrechten

Steden kregen van vorsten en hoge edelen stadsrechten: privileges van een stad. 

• Stadsmuur bouwen
  
• belastingen en tol heffen
  
• Een markt houden
• stad zelf besturen
• rechtspreken volgens eigen stadswetten

De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden is een kenmerkend aspect van de tijd van steden en staten.

Graaf Floris V schenkt het tolprivilege aan Amsterdam.

- de eerste keer dat

  Amsterdam in een document

  genoemd wordt.

- Rond 1300 had Amsterdam

  zo'n 1000 inwoners.

Welke stad kreeg in Nederland als eerste stadsrechten?

1. Amsterdam
2. Zaanstad
3. Rotterdam
4. Dordrecht

STADSBESTUUR:

- Schout/ baljuw

- Schepenen

- Burgemeester

- Vroedschap

Functies:

- konden elkaar overlappen

- konden per stad verschillen

- konden per tijd verschillen

Lees in de tekst van GWP het verhaal van het dienstmeisje Hendrika. Waarin verschilde het strafrecht in de middeleeuwen met dat van onze tijd?

kenmerken middeleeuwse stad

Middeleeuwse stad:

• Markt in centrum
  
• Stadhuis --> vergaderingen stadsbestuur
  
• Woningen rijke kooplieden
  
• Kerk
  
• Soms kathedraal
  
• Stadsmuur
  
• Gracht
  
• Onhygiënisch
  
• Epidemieën
  

STEDEN EN EDELEN

Opstand van Jacob van Artevelde laat zien dat de steden meer macht krijgen en dat de edelen macht gaan verliezen.

Ook vorsten versterkten hun macht, omdat ze nu met het geld dat ze kregen van de steden, minder afhankelijk werden van edelen