Europa 1.8 t/m 1.15

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les (stencil)
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Productiviteitsverschillen tussen landen verklaren. 
• Uitleggen dat innovatie kan leiden tot een hogere arbeidsproductiviteit. 
• Uitleggen waarom overheden protectionistische maatregelen nemen en wat hiervan gevolgen zijn voor de consumenten. 
• Voorbeelden van protectionisme noemen. 

De loonkosten per product stijgen als de loonkosten per werknemer ......I...... of als de arbeidsproductiviteit ....II.....

1. I = dalen; II = daalt
2. I = dalen; II = stijgt
3. I = stijgen; II = daalt
4. I = stijgen; II = stijgt

Loonkosten per product

Beïnvloed door:

• Loonkosten van een werknemer
• Arbeidsproductiviteit van een werknemer
  

Waar vind de productie plaats?

Lageloonlanden

• Goedkopere produceren.

Technisch hoogwaardige producten

• Landen met een hoge scholingsgraad van de beroepsbevolking
• Automatisering & computerisering

Wat is voor bedrijven naast de productiekosten nog meer van belang om mee te nemen bij de beslissing waar te gaan produceren?

Innovatie

Belangrijk voor de kwaliteit

Beter en modernere kapitaalgoederen & nieuwe productieprocessen. 

Hierdoor stijgt de arbeidsproductiviteit. Een werknemer kan in een bepaalde tijd gemiddeld meer produceren. 

Wat is geen oorzaak waarom landen zich specialiseren?

1. Natuurlijke omstandigheden
2. De kwantiteit aan producten
3. De kwaliteit van de producten
4. Stabiliteit

Wat is infrastructuur?

1. Alle export en import
2. De structuur van de handel
3. Het geheel aan wegen en transportlijnen
4. De uitvoer van alle mainports samen

Vrijhandel en protectionisme

Vrijhandel leidt tot specialisatie en internationale arbeidsverdeling. 

Interne markt

Bijvoorbeeld; Europese Unie 

• Vrij verkeer van personen
• Vrij verkeer van goederen en diensten. 
• Vrij verkeer van kapitaal

Door vrijhandel wordt de concurrentie vergroot. Wat is hiervan de invloed op de welvaart van burgers?

Protectionisme

Tarifaire maatregelen:

• Invoerrechten (importheffingen).
• Exportsubsidies

Non-tarifaire maatregelen

• Invoercontigenten  (importquote) 
• Kwaliteiteseisen

Argumenten protectionistische maatregelen

Infant industry-argument

• Nieuwe industrieën in eigen land beschermen.

Werkgelegenheid
Antidumpingsargument

• Geen producten op de markt brengen onder de kost prijs.

Aan de slag

Maken H1.8 t/m 1.15

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

1.10, 1.13 en 1.14 bespreken