This lesson contains 19 slides, with text slides and 4 videos.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Slide 1 - Video
5.3 Huis en haard (intro)
Slide 2 - Slide
Lesdoelen:
Begrijpen wat de klassenstanden in de 17de eeuw zijn.
Uitvinden waarom kunstenaars zich specialiseren in de 17de eeuw.
Leren wat een genrestuk is.
Het hoe en waarom begrijpen van moralisme in de kunst.
Slide 3 - Slide
Wat heeft dit met de dood te maken?
uit de Emblemata
Slide 4 - Slide
17de eeuw; de volgende standen.
Rijke bovenlaag van kooplieden, regenten en oude adel. Vaak met onderlinge familiebanden. Hierdoor was er vaak sprake van Nepotisme oftewel Vriendjespolitiek: het voortrekken bij of gunnen van baantjes/opdrachten aan familieleden of vrienden.
Sociale middenklasse; zoals handwerkslieden. Veel van hun spullen verkopen ze aan de rijke bovenlaag. Met hard werken is het voor hen mogelijk om op te klimmen.
Dagloners, bedelaars en zwervers leven meestal in armoede.
Slide 5 - Slide
<< Wie is de man links?
Slide 6 - Slide
Kunstenaars werken niet allen in opdracht van de allerrijksten, ook de middenklasse heeft in de 17de eeuw behoefte aan betaalbare kunst.
Gevolg is specialisatie van kunstenaars:
in Genres; bijvoorbeeld landschap, zeestuk of genrestuk.
in een eigen stijl.
in illustratie (van boeken)
Slide 7 - Slide
Onder burgerlijke kopers zijn schilderijen over alledaagse gebeurtenissen populair. Jan Steen is een specialist in genrestukken.
Zijn schilderijen lijken grappig, maar er ligt een diepere moraal onder. Ze waarschuwen bijvoorbeeld dat je leven en dood serieus moet nemen.
Genrestuk: schilderij met een tafereel uit het dagelijks leven en vaak een verborgen moralistische boodschap.
Slide 8 - Slide
Slide 9 - Video
Moraal: een duurzame relatie is beter dan een oppervlakkig avontuurtje.
Wat betekenen een hol vat en een vogel in een kooi?
Slide 10 - Slide
Dansen werd door de machtige protestantse kerk afgekeurd; ze noemde het 'losbandig leven'. Toch werd er dansmuziek geschreven en uitgevoerd voor alle lagen van de bevolking. In 1626 wordt er door de muzikant en liedschrijver Nicolaes Vallet zelfs een dansschool opgericht, waar zij eigen dansmuziek gespeeld wordt.
Slide 11 - Slide
'Een vat vol en bomt niet' betekent: lege vaten klinken hol en volle vaten niet.
Bij het schilderij: de twee dansend personen zijn domme, onverstandige holle vaten. De mensen die zwijgend toekijken zijn wijs.
Slide 12 - Slide
De Protestantse kerk wil dat er in de Republiek kunst 'Ter lering en vermaak' wordt gemaakt.
Jan Steen maakte daarom schilderijen met een moraal. In zij schilderijen zijn vaak Emblemata te zien: symbolische plaatjes met een moralistische boodschap, vaak als rijmpje of andere geschreven toelichting
Slide 13 - Slide
Slide 14 - Video
Jacob Cats
Sinne- en Minnebeelden
Het vogeltje verkiest gevangenschap boven de gevaren die vrijheid met zich meebrengt.
Dit is dus een verborgen morele boodschap.
Slide 15 - Slide
Vrouw met spinnewiel verwijst naar de deugd van het huisvrouw zijn.
Slide 16 - Slide
een bellenblazend kind verwijst naar de dood.
uit de Emblemata
Slide 17 - Slide
Een jager die een vrouw patrijzen aanbiedt verwijst naar erotiek.