hoofdstuk 1: lezen - deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

• onderwerp
• hoofdzaken/bijzaken
• kernzin
• hoofdgedachte 

Vandaag

• herhaling instructie / nieuwe instructie: samenvatten
• verder werken
• nakijken
• zelfstandig werken 

Belangrijke begrippen 

• Hoe vind je het onderwerp van een tekst?
• Wat zijn hoofdzaken?
• Wat zijn bijzaken?
• Waar vind je de kernzin vaak? 
• Hoe weet je wat de hoofdgedachte is van de tekst?  

Inventarisatie

Opdracht 2

Opdracht 3

Opdracht 4

Opdracht 5

Samenvatten

• Markeer de zinnen waarin een begrip staat. 
•  Maak in je samenvatting gebruik van opsommingstekens/-nummering.
• In een samenvatting staan alleen hoofdzaken: laat voorbeelden en uitwerkingen weg. 

(zelfstandig) aan het werk

• Kader: maak opdracht 2, 3, 4 en 5 af
• Basis: maak opdracht 2, 4 en 5 af
• Als je klaar bent, pak je de tekstbron van Z&W erbij. 
    Bekijk de tekst eerst globaal: kijk naar de titel, plaatjes,
    tussenkopjes - waar gaat de bron over / onderwerp bepalen
    Lees dan de tekst grondig: alles lezen
    Onderstreep / Markeer de belangrijkste zinnen.

NAKIJKEN!

Opdracht 2

1 wolf in Groningen

2 informeren

3 alinea 1

4

a conclusie (al. 1) 3 uitkomst

b strottenhoofd (al. 1) 1 bovenste deel van de luchtpijp

c vermoedelijk (al. 2) 4 waarschijnlijk

d roedel (al. 3) 2 met elkaar samenlevende groep lopend wild

5 3

6 ‘ook’ en ‘en’

7 Nee, want er zijn geen andere (vrouwtjes)wolven in Groningen.

8 In elke alinea is de eerste zin de belangrijkste zin.

9 C In Groningen loopt waarschijnlijk weer een wolf rond.

Opdracht 3

1 c Dit is het advies dat de provincie geeft aan iedereen die een wolf tegenkomt.

2

a Boeren wordt aangeraden hun vee goed te beschermen door bijvoorbeeld een waakhond aan te schaffen.

b Daarnaast moet je de wolf met rust laten en je hond aanlijnen.

d Kom je een wolf in de natuur tegen, spreek dan luid en maak gebaren.

e Ook kan het weiland met schapen omheind worden met een hek van schrikdraad.

3 Er zijn twee volgordes mogelijk:

c - d - b - a - e

c Dit is het advies dat de provincie geeft aan iedereen die een wolf tegenkomt.

d Kom je een wolf in de natuur tegen, spreek dan luid en maak gebaren.

b Daarnaast moet je de wolf met rust laten en je hond aanlijnen.

a Boeren wordt aangeraden hun vee goed te beschermen door bijvoorbeeld een waakhond aan te schaffen.

e Ook kan het weiland met schapen omheind worden met een hek van schrikdraad.

Opdracht 3 - deel 2

of: c - a - e - d - b

c Dit is het advies dat de provincie geeft aan iedereen die een wolf tegenkomt.

a Boeren wordt aangeraden hun vee goed te beschermen door bijvoorbeeld een waakhond aan te schaffen.

e Ook kan het weiland met schapen omheind worden met een hek van schrikdraad.

d Kom je een wolf in de natuur tegen, spreek dan luid en maak gebaren.

b Daarnaast moet je de wolf met rust laten en je hond aanlijnen.

4 In deze alinea staat een opsomming van adviezen.

Opdracht 4

1 eigen antwoord

2 C wil je informatie geven over Cassie De Pecol die alle landen bezocht

3 eigen antwoord, bijvoorbeeld: Cassie de Pecol heeft een wereldrecord verbroken door in anderhalf jaar de hele wereld rond te reizen.

4

a culturen (al. 2) 4 manieren waarop groepen mensen met elkaar omgaan of leven

b religies (al. 2) 1 godsdiensten

c sponsorden (al. 3) 5 met geld steunden

d najagen (al. 3) 7 proberen uit te laten komen

e bucketlist (al. 3) 3 lijst met dingen die iemand nog wil doen

f documentaire (al. 3) 2 informatieve film

g inspireren (al. 5) 6 op goede gedachten of ideeën brengen

Opdracht 4 - deel 2

5 de 1e zin

6 1) het snelst (in 18 maanden) alle landen in de wereld bezoeken

2) de allereerste vrouw die alle landen in de wereld bezocht heeft

7 A hoofdzaak – uitleg – voorbeeld – uitleg

8 De Amerikaanse bezocht in één reis alle landen ter wereld en dat zijn er 196.

9 De eerste zin is het belangrijkst, omdat je daar een soort samenvatting krijgt van de rest van de alinea. In de volgende zinnen lees je voorbeelden en uitleg.

10 twee redenen. Daarnaast

11 C Door als vrouw in anderhalf jaar tijd de hele wereld rond te reizen heeft Cassie De Pecol twee records verbroken.

Opdracht 5

1 De hoofdzaken staan cursief.

2 Hoewel toerisme soms nadelige effecten heeft op de natuur, kan het ook een manier zijn om de natuur juist te beschermen. (laatste zin van de inleiding.)

3

 ecotoerisme duurzaam toerisme natuurtoerisme

a de toerist houdt rekening met de natuur kan, maar hoeft niet ja kan, maar hoeft niet

b de plaatselijke bevolking verdient er geld mee ja kan, maar hoeft niet kan, maar hoeft niet

c de toerist houdt rekening met de effecten op lange termijn kan, maar hoeft niet ja kan, maar hoeft niet

4 Nee, ze heeft niet duurzaam gereisd. Ze heeft gebruik gemaakt van vervuilende vliegtuigen.