Les 5: Wij vs Zij

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Doorschuiven naar voren!

Les 5 - Identiteit & Wij vs Zij 

H4: Cultuurdilemma

Welkom!

Wat gaan we vandaag doen?

Opening 

Terugblik

Uitleg met opdrachten  

Zelfstandig aan het werk & bespreken

Afsluiting met check-out

Terugblik vorige les

Cultuur en identiteit

• Cultuur
• Socialisatie (imitatie, informatie, soc. controle, sancties)
• Socialiserende instituties 
• Sociale controle
• Internalisatie 

Wat is 'socialisatie'?

1. Het accepteren van mensen en respect hebben
2. Het hebben van waarden en normen
3. Het aanleren van waarden, normen en gewoonten
4. Je verbonden voelen met een speciale groep

Internalisatie

1. De persoon die jij bent, gevormd door alle kenmerken die bij jou horen en je ervaringen.
2. Mensen in je omgeving letten op hoe jij je gedraagt.
3. Aangeleerde normen en waarden zijn vanzelfsprekend gedrag geworden.
4. Aangeleerde normen en waarden zijn vervreemd gedrag geworden

Wat leer ik deze les?

Aan het einde van deze les

• Weet je het verschil tussen persoonlijke en sociale identiteit
• Kan je uitleggen hoe hokjesdenken werkt 
• Weet je het verschil tussen een vooroordeel en stereotype

Identiteit 

Laat je zien wie je bent?

• In hoeverre mag/durf je anders zijn? 
• Is iemand anders omdat het genetisch bepaald is of omdat het aangeleerd is?
• Hoe reageren we op mensen die anders zijn vanwege aangeboren of aangeleerd gedrag?

Waar vind jij dat gedrag het meest door wordt bepaald?

Aangeboren

Aangeleerd

Schrijf 3 woorden op die jou / jouw identiteit omschrijven --> bespreek

PERSOONLIJKE IDENTITEIT

Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, uitdraagt en anderen voorhoudt.

Bij de persoonlijke identiteit gaat het 

over iemands zelfbeeld.

Sociale identiteit

Je sociale identiteit: 

gaat om de relaties die jou ook maken tot wie je bent en je gedrag in de groepen waar je bijhoort.

Woonplaats, school, werk, religie, hobby's (sport, muziek)

Wij en Zij 

Hokjesdenken

= Categoriseren 

Om de wereld overzichtelijk te maken heeft je brein allerlei hokjes waarin je automatisch mensen, dingen en situaties plaatst. 

Wij of zij?

Wij-zij-denken: ?

• Groepen staan tegen over elkaar (niet eens)

--> Vooroordelen = mening over een groep, zonder mensen te kennen

• Beeld klopt vaak niet

Welke groepen staan tegenover elkaar?

Welke groepen staan tegenover elkaar?

Welke groepen staan tegenover elkaar?

Wij-zij-denken

• Wij-groep = ingroup
• Zij-groep = outgroup 
• Wij-zij-denken leidt tot polarisatie

Is wij-zij-denken goed voor de sociale cohesie? 

Tot welke groepen behoor jij?

Wat hebben deze foto's te maken met vooroordelen en stereotypen?

Als opwarmer zou je met de leerling de afbeelding kunnen analyseren. Wat zou de afbeelding met vooroordelen te maken kunnen hebben?

Bij de nabespreking kun je stilstaan bij de volgende kernwoorden: hokjes denken, snelle oordeel, in- en out groep, wij/zij denken, indelen in groepen, etc.

Bedenk een voorbeeld van (1) een vooroordeel en (2) een stereotype obv de vorige slide 

Bedenk een voorbeeld van (1) een vooroordeel en (2) een stereotype.

VOORBEELDEN VOOROORDELEN 

• "Die jongen is zielig want hij is blind

• "Die boer heeft echt geen verstand"

• "Dat meisje is een dom blondje "
• "....en die Belg ook!". 

Stereotypen zijn bijvoorbeeld:  

• "Gehandicaten zijn zielige mensen"

• "Boeren zijn simpele lui"

• "Homo's zijn verwijfd."

• "Blondjes zijn dom."

• "...en Belgen ook!"

Stereotype

Een vooroordeel dat niet op één persoon slaat, maar op een hele groep.

1) Bedenk twee stereotype beelden die bestaan over jou.

2) Bedenk twee stereotype beelden die bestaan over Nederlanders.

Stereotypen

Stereotypen 

- Door veel mensen gedeeld

- Moeilijk te veranderen

Stereotypen delen mensen in groepen in.

= hokjesdenken

Door socialisatieprocessen en beeldvorming

Vooroordeel

Een vooroordeel is een mening over iets of iemand zonder dat je  feiten of de persoon kent.

Vergelijking stereotype/vooroordeel

Stereotype

Vooroordeel

• Kenmerk van de groep wordt sterk overdreven
• Kan zowel positief als negatief zijn

• Als stereotypen als waarheid worden gezien
• Is altijd negatief

Pubers zijn altijd onbeleefd

1. Vooroordeel
2. Stereotype

Nederlanders houden van kaas

1. Vooroordeel
2. Stereotype

Zelf testen

1) Lees het opdrachtenblad en de vragen

2) Maak eerst deel 1 en beantwoord de vragen

3) Maak deel 2 en beantwoord de vragen

NB: Doet de site het niet, probeer dan de andere link of zoek op 'Volkskrant vooroordelen test' of 'Quest hokjesdenker'

Je naam hoef je niet op te schrijven

PO onderwerp

Thema's

1. Geloofsuitingen in het onderwijs.

--> Alle scholen moeten een gebedsruimte hebben waar leerlingen kunnen bidden.

2. Aanpassing vrije feestdagen.

--> Tweede Pinksterdag moet vervangen worden door het Suikerfeest als verplichte feestdag.

3. Meeroudergezinnen.

--> Het moet wettelijk mogelijk worden dat een kind meer dan twee ouders heeft.

Check

Wat leer ik deze les?

Aan het einde van deze les

• Weet je het verschil tussen persoonlijke en sociale identiteit
• Kan je uitleggen hoe hokjesdenken werkt 
• Weet je het verschil tussen een vooroordeel en stereotype

Je bent een vrouw, je kan dus niet klussen

1. Vooroordeel
2. Stereotype

Wat is je sociale identiteit?

1. Het beeld dat je van jezelf hebt
2. Je normen en waarden.
3. De identificatie met verschillende groepen
4. Je omgeving.

Stelling:
Voor een gelukkig leven is het belangrijker om een persoonlijke identiteit te ontwikkelen dan een groepsidentiteit.

1. Eens
2. Oneens

Volgende les

Gevolgen Wij vs Zij & de Grondwet 

Huiswerk:

-