MTH 2C blok 2 les 1

• Medisch technisch handelen
• MBO
• Studiejaar 2

BLOK 2 

• keuze verbandmateriaal
• Verbandmateriaal
• Zwachtelen
• Compressietherapie
• tetanus
• wonden lijmen
  

Les 1 blok 2

• Keuze verbandmateriaal 
• Verbandmateriaal 

Er zijn verschillende soorten verbandmaterialen. 

Welk verbandmateriaal je kiest, hangt af van de soort wond (rood, geel of zwart) en de stappen uit het TIME-model.  

Kiezen van verbandmateriaal 

De keuze voor het juiste verbandmateriaal hangt af van de soort wond, maar ook van een aantal andere factoren:

• het materiaal moet prettig zijn om mee te werken: de zorgvrager moet zo min mogelijk last ervaren bij het verwisselen.

Ook moet het materiaal de zorgvrager tijdens het dragen zo min mogelijk belemmeren bij de Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL). 

Kiezen van verbandmateriaal 

• het gekozen materiaal moet eenvoudig zijn in het gebruik: het gebruik mag niet tijdrovend zijn. De verzorging van de wond moet makkelijk over te dragen zijn aan collega’s en de zorgvrager zelf. 

• het materiaal moet de juiste afmetingen hebben voor de wond. Je moet diepe wonden bijvoorbeeld volledig opvullen. Het materiaal moet ook eventuele vormveranderingen van de wond kunnen opvangen.

 • je moet de kosten van het materiaal afwegen tegen de voordelen ervan;

Absorberend verbandmateriaal 

Absorberende verbanden zijn geschikt voor de behandeling van wonden die veel vocht produceren. 

Deze verbanden bestaan uit meerdere lagen, waardoor ze grote hoeveelheden wondvocht vast kunnen houden. 

Absorberend verbandmateriaal 

Het is belangrijk dat je absorberende verbanden regelmatig verwisselt. Een verband dat vol zit met vocht kan namelijk een onaangename geur geven. 

Ook kan het te laat verwisselen van het verband leiden tot bacteriegroei.  

Absorberend verband kun je ook goed gebruiken als afsluitend verband over bijvoorbeeld vochtige gazen. 

Alginaten 

Alginaat wordt verkregen uit bepaalde soorten zeewier. Alginaten zijn zeer bruikbaar bij het verzorgen van wonden die veel wondvocht produceren (exsuderende wonden).  

Alginaten 

Naast het absorberen van wondvocht hebben alginaten een aantal goede eigenschappen:   

• ze hebben een reinigend effect, doordat bacteriën en debris worden opgesloten in de hydrogel. Als je het verband verwisselt, verwijder je tegelijkertijd deze bacteriën en debris; 

• ze kleven niet aan de wond; 

• ze zijn elastisch ; 

• ze bevorderen de bloedstolling

Antibacteriële producten 

Voor wonden die geïnfecteerd zijn met bacteriën zijn antibacteriële, oftewel antiseptische, producten beschikbaar. De antiseptische middelen remmen de groei van bacteriën in de wond.

Antibacteriële producten 

 Voorbeelden van antiseptische middelen zijn:   

• chloorhexidine; • jodium; • zilver; • honing.

Deze middelen kun je op de wond aanbrengen in de vorm van:  

• zalfgazen; • zalf; • crème; • gazen doordrenkt in oplossing. 

Antibacteriële producten 

Voor wonden die geïnfecteerd zijn met bacteriën zijn antibacteriële, oftewel antiseptische, producten beschikbaar. De antiseptische middelen remmen de groei van bacteriën in de wond.

Geur neutraliserende verbanden

Geur neutraliserende verbanden gebruik je voor wonden met een sterke geur. 

Het verband bestaat uit een combinatie van gaas en absorberend verband, doordrenkt met koolstof. De koolstof neutraliseert de geur van de wond. Het verband neemt daarnaast vocht op. 

Hydrocolloïden 

Hydrocolloïden worden gemaakt van absorberende deeltjes. Het verband zwelt op als het meer vocht opneemt. Het creëert een vochtige omgeving voor de wond. 

 

Hydrogels 

Hydrogels bezitten de volgende eigenschappen:  

• ze creëren een vochtig milieu. De hydrogel kan vocht aan de wond afstaan of vocht opnemen. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid vocht die de wond produceert.

 • ze beschermen granulatieweefsel tegen uitdroging; 

• ze lossen fibrinebeslag in gele wonden op; 

• ze verweken necrotisch weefsel in zwarte wonden, wat daarna door het lichaam kan worden opgeruimd;  

• ze verminderen eventuele pijn; 

• ze gaan verweking van de gezonde wondranden tegen.  

Gazen en kompressen

Gazen en kompressen zijn in verschillende soorten en maten verkrijgbaar:  

• steriele gaaskompressen: deze zijn steriel verpakt en moeten donker en droog bewaard worden. Op de verpakking staat een houdbaarheidsdatum. Steriele gazen nemen vocht op. 

• zalfgazen: dit zijn grove gazen waarin een zalf is verwerkt (vaseline). De zalf houdt de wond vochtig en soepel. Het gaas neemt geen vocht op, dus een zalfgaas moet je altijd in combinatie met een kompres of snelverband gebruiken. 

Transparante wondfolies

Transparante wondfolies gebruik je bij wonden die een matige hoeveelheid exsudaat produceren. Ook gebruik je wondfolies als veel wrijving en schuifkrachten inwerken op een intacte huid. 

Fixatiemateriaal

Om verbanden, gazen of kompressen vast te zetten gebruik je fixatiemateriaal.

Pleisters kun je onderverdelen in steriele pleisters (eilandpleisters) en niet-steriele pleisters (wondpleisters).  

Fixatiemateriaal

• Fixerende zwachtels. Deze kunnen elastisch of zelfklevend zijn. 

• Buisverbanden.  Dit zijn elastische, buisvormige verbanden met een netachtige structuur. 

Buisverbanden zijn eenvoudig en snel aan te leggen. 

Je gebruikt ze vooral op locaties waar een verband 

moeilijk aan te leggen is of snel los gaat zitten 

(het gelaat, gewrichten)

Waarom moet je een zalfgaas altijd combineren met een kompres of snelverband?

1. Het gaas neemt geen vocht op
2. Het gaas geeft geen druk op de wond
3. Beide bovenstaande
4. Geen van bovenstaande

De functie van hydrogels is het ..... van vocht.

1. Afstaan
2. Opnemen
3. Beide bovenstaande
4. Geen van bovenstaande

Geur neutraliserende verbanden bevatten .....

1. Chloorhexidine
2. Vaseline
3. Koolstof
4. Aluminium

Hydrocolloïden .....

1. Drogen de wond uit
2. Remmen de vorming van wondvocht
3. Creëren een vochtige omgeving
4. Breken granulatieweefsel af

Wat is een voorbeeld van een antiseptisch middel?

1. Zilver
2. Honing
3. Beide bovenstaande
4. Geen van bovenstaande

Samira moet verbandmateriaal kiezen, waarmee zij de wond van een zorgvrager gaat verbinden.

Vraag: Waarop baseert zij haar keuze?

1. De eenvoudigheid van het gebruik
2. De afmetingen van de wond
3. Beide bovenstaande
4. Geen van bovenstaande

Alginaten zijn vooral bruikbaar bij wonden die

1. Ontstoken zijn
2. Moeilijk te genezen zijn
3. Erg pijnlijk zijn
4. Wondvocht produceren

Wat is het doel van het gebruik van antiseptische middelen?

1. Remmen van de groei van bacteriën
2. Vocht afvoeren vanuit de wond
3. Beide bovenstaande
4. Geen van bovenstaand

Welk fixatiemateriaal gebruik je op plekken waar een verband moeilijk aan te leggen is of snel los gaat zitten?

1. Hechtpleisters
2. Volvlakpleisters
3. Fixerende zwachtels
4. Buisverbanden

Huiswerk theorie

Lees verbandmateriaal uit de module e-Xpert mbo DA: Medisch technische handelingen - Algemene wondverzorging en zwachtelen 

Maak een overzicht in een word-document van de besproken materialen met foto's ervan en waarvoor het gebruik wordt.

Voorbereiden praktijk