6V - 1.2 Steden, netwerken en bestuurders (1302-1602) - deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Planning

• Waar zijn we?
• Leerdoelen
• Examenopdracht
• Uitleg 
• HW
• Uitleg 
• Examenopdracht

6V - 1.2 Steden, netwerken en bestuurders (1302-1602)

Les 1

Les 1	1.1	1/2
Les 2	1.1	2/2
Les 3	1.2	1/2
Les 4	1.2	2/2
Les 5	1.3	1/3
Les 6	1.3	2/3
Les 7	1.3	3/3
Les 8	Slot	-

Onderzoeksvraag

(uit syllabus)

Welke invloed hadden sociaaleconomische en politieke ontwikkelingen op de positie van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302-1602)?

• In deze paragraaf leer je in welke handelsnetwerken Brugge, Antwerpen en Amsterdam actief waren.

• In deze paragraaf leer je hoe de verhoudingen tussen burgers, geestelijken en vorsten zich ontwikkelden.

• In deze paragraaf leer je hoe het beleid van Habsburgse vorsten leidde tot de economisch bloeiende Republiek.

Welk tijdvak?

Tijd van Steden en Staten

Welke KA's?

• De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
• Het begin van staatsvorming en centralisatie
• De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
• 
  

Maak de eerste examenvraag op de stencil

Brugge

• Brugge als handelscentrum
• Stapelmarkt voor de Nederlanden 
• Italianen maken een financieel centrum
• Aandelen (compagnieën), banken, wisselbrief en beurs.

Brabant en Vlaanderen sterk achterland

• Economisch zwaartepunt in 14e/15e eeuw
• Vlaamse steden zijn het grootst
• Steden hebben eigen netwerk met specialismen

Vanaf 14e eeuw opkomst Brabant

• Opkomst: Antwerpen
• Havenstad aan de Schelde
• Gunstige verbindingen met Europa
• 1500: neemt positie Brugge over
• Stapelmarkt koloniale producten.

Opdrachten ter verwerking

Herhaling: 3b, 13

Benodigde kennis: 1, 3a, 3c

Oefenen bronmateriaal: 2

Allen: lezen paragraaf en maken twee van de drie onderdelen.

Bonum Commune = algemeen belang

• Stedelijke burgerij neemt taken geestelijken over
• Onderwijs, sociale zorg
• Algemeen belang van de stedelijke gemeenschap (commune)
• Belastingen voor onderhoud
• Geestlijken passen zich aan aan stadsleven, zoals:

Begijnhoven

• Lekengemeenschap alleenstaande vrouwen
• Huisjes, tuintjes etc. in de buurt van een kerk 

Bedelorden

• Monikken die leven van liefdadigheid

Begijnhoven

• Lekengemeenschap alleenstaande vrouwen
• Huisjes, tuintjes etc. in de buurt van en kerk 

Bedelorden

• Monikken die leven van liefdadigheid

Past bij individuele geloofsbeleving

Moderne devotie: Nadruk op individuele verantwoordelijkheid om goed christen te zijn (sober leven)

Maar ook: bouw monumentale kerken!!

Maak de tweede examenvraag op de stencil

Om twee punten te krijgen, moet je uitleggen waarom de rechtspraak noodzakelijk was voor de handel en waarom de handel rechtspraak mogelijk maakte.

DUS:

Door de groei van de handel ontstonden er conflicten over levering, kwaliteit, geldzaken. Hierdoor was het noodzakelijk dat handelaren naar de rechter konden stappen om handelsconflicten te berechten.

Door de groei van de handel, werd er goed verdiend in de steden, waardoor er geld beschikbaar kwam om rechters en advocaten te betalen.

Door de groei van de handel ontstonden er conflicten over levering, kwaliteit, geldzaken. Hierdoor was het noodzakelijk dat handelaren naar de rechter konden stappen om handelsconflicten te berechten.

             Door de groei van de handel, werd er goed verdiend in de steden, waardoor er geld beschikbaar kwam om rechters en advocaten te betalen.

Extra filmpjes en uitleg

Steekwoorden Late Middeleeuwen

• Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

• Het is 'veiliger' en 'rustiger'
• Er komt meer handel
• Geld komt weer terug
• Bevolking groeit

• Er ontstaan steden

• Macht van de steden neemt toe
• De adel krijgt (soms) minder macht

Dit is een plattegrond van Zwolle in de Middeleeuwen