T2 B5: hersenen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkommm

Ipad en schrift op tafel

Telefoon in tas of kluis

Planning

• Terugblik BS 4
• Leerdoelen BS 5
• Uitleg BS 5: Hersenen
• Leerdoelen checken 
• Vragen 
• Aan de slag

Terugblik

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. Centrale zenuwstelsel en ruggenmerg
2. Centrale zenuwstelsel en zenuwen
3. Zenuwen en ruggenmerg
4. Hersenen en ruggenmerg

Schakelcel

Bewegingszenuwcel

Gevoelszenuwcel

sleep de juiste namen naar de zenuwcellen

Hoe noemen we hersenen en ruggenmerg samen?

1. Zenuwstelsel
2. Hersenstelsel
3. Centraal zenuwstelsel
4. Autonoom zenuwstelsel

Bekijk de afbeelding.
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Wat is homeostase?

1. een negatieve terugkoppeling van een regelkring
2. een positieve terugkoppeling van een regelkring
3. het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het lichaam
4. De samenwerking tussen hormoonstelsel en zenuwstelsel

Wat zijn hormonen?

1. Een bepaald type bloedcellen
2. Boodschappers in het lichaam
3. Stoffen die werken op hormoonklieren
4. Geurstoffen die worden uitgescheiden

De bijnieren maken het hormoon adrenaline.
Welk effect kan adrenaline hebben op je lichaam?

1. je ademhaling vertraagt
2. je hartslag daalt
3. glycogeen wordt omgezet in glucose
4. je pupillen worden kleiner

Negatieve terugkoppeling

- Een stof remt zijn eigen aanmaak tot er te weinig is van de stof

Warmte en koude receptoren

Hersens (hypothalamus)

Rillen, klappertanden, vernauwing van bloedvaten, Minder zweet afgeven

Het resultaat van het bijsturen is de start voor een  nieuwe actie.

feedback: bijsturen van glucosegehalte door insuline en                                                            glucagon

Maak een regelkring

Beschrijf in stapjes wat er gebeurt als je bloedsuikerspiegel daalt en stijgt.

Normwaarde

1)Bloedsuikerspiegel daalt

Het bloedsuiker wil graag in evenwicht zijn, daarom spreekt men van een glucose homeostase. Homeostase is het vermogen van meercellige organismen om het interne milieu in evenwicht te houden door middel van regelkringen in het organisme, ondanks veranderingen in de omgeving waarin het organisme zich bevindt. Het organisme is in dit geval de mens, het interne milieu het bloedsuiker, of terwijl glucose en de veranderingen zijn de schommelingen in de bloedsuikerspiegel.

Maak een regelkring

Beschrijf in stapjes wat er gebeurt als je bloedsuikerspiegel daalt en stijgt.

Normwaarde

1)Bloedsuikerspiegel daalt

Alvleesklier maakt glucagon

Glycogeen -> glucose

Bloedsuikerspiegel stijgt

Bloedsuikerspiegel stijgt

GAlvleeklier maakt insuline

Glucose -> Glycogeen

Bloedsuikerspiegel daalt

Het bloedsuiker wil graag in evenwicht zijn, daarom spreekt men van een glucose homeostase. Homeostase is het vermogen van meercellige organismen om het interne milieu in evenwicht te houden door middel van regelkringen in het organisme, ondanks veranderingen in de omgeving waarin het organisme zich bevindt. Het organisme is in dit geval de mens, het interne milieu het bloedsuiker, of terwijl glucose en de veranderingen zijn de schommelingen in de bloedsuikerspiegel.

Leerdoelen

Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

Delen van de hersenen

Hersenstam

• De hersenstam verbindt het ruggenmerg met de hersenen.
• Zenuwen in hoofd en hals zijn verbonden met het hersenstam -> kleine en grote hersenen
• Anders om ook
• Grote en kleine hersenen bestaan uit 2 helften.

Grijze en witte stof

Grijs = hersenschors cellichamen van schakelcellen 

Wit = hersenmerg

uitlopers van schakelcellen

hersenschors

hersensmerg

Grote hersenen 

• Komen veel impulsen van zintuigen aan.
• In de hersenschors worden impulsen verwerkt -> je wordt je bewust van de prikkel.
• Groepje cellichamen van schakelcellen = hersencentrum

Gevoelscentra en bewegingscentra

Gevoelscentra ontvangen informatie 

van zintuigen. Impulsen wordt verwerkt.

Bewegingscentra sturen spieren 

en klieren aan. Impulsen ontstaan.

Voor elk lichaamsdeel is er in elke 

hersenhelft een centrum voor 

bewegen en voelen. 

Gevoelscentra en bewegingscentra

Gevoelscentra liggen achter centrale groeve:

- Gezichtcentra -> impulsen afkomstig van ogen.

- Gehoorcentra -> impulsen afkomstig van gehoorzintuig

- Reuk -> impulsen afkomstig van reukzintuig

liggen apart in de hersenschors

Doordat impulsen in de gevoelscentra van de grote hersenen worden verwerkt, vindt bewuste gewaarwording of bewuste waarneming van prikkels plaats

Gevoelscentra en bewegingscentra

Bewegingscentra vóór de centrale groeve:

- Spraakcentrum 

- Schrijfcentrum

liggen apart in de hersenschors

bewuste bewegingen of gewilde bewegingen.

Kleine hersenen

Kleine hersenen zijn verantwoordelijk voor coördinatie (samenwerken spieren, evenwicht bewaren).

kleine hersenen

Rondvraag

Vragen

leerdoelen checken

Aan de slag

Maak opdrachten van BS5 in LessonUp

Klaar? 

Kies uit de onderstaande mogelijkheden

• Leer voor de SO
• Maak een begrippenlijst
• Maak voor jezelf een samenvatting