Markt en overheid hoofdstuk 1 (deel 3)

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Markt en overheid

lesdoelen

kostenfuncties en opbrengstenfuncties in een grafiek tekenen.

• voorbeelden geven van constante kosten en variabele kosten.

• verklaren dat een producent winst maakt als de totale opbrengst hoger is dan de totale kosten en dit zowel grafisch als rekenkundig onderbouwen.

• uitleggen dat het break-evenpunt een belangrijk omslagpunt is bij de afweging om wel of niet toe te treden tot een markt.

• de relatie tussen totale kosten en gemiddeld kosten verklaren en berekenen.

• met behulp van de kosten- en de opbrengstlijn de afzet met maximale totale winst afleiden.

• met behulp van de kosten- en de opbrengstfunctie de afzet met maximale totale winst berekenen.

• uitleggen dat de totale winst toeneemt zolang de marginale opbrengst hoger is dan de marginale kosten.

• uitleggen dat de totale winst afneemt als de marginale opbrengst lager is dan de marginale kosten.

• uitleggen dat de totale winst maximaal is als de marginale opbrengst gelijk is aan de marginale kosten.

 Kosten

constante kosten: onafhankelijk van productie

TCK = 100.000 

GCK = 100.000 / q

variabele kosten: afhankelijk van productie

TVK = 20q 

GVK = 20q / q = 20

totale kosten = totale variabele kosten + totale constante kosten

TK = TVK + TCK

TK = 20q + 100.000

GTK?

GTK = 20 + 100.000 / q

variabele kosten

constante kosten

inkoopwaarde van de omzet

huurkosten

afschrijvingskosten

loonkosten

interestkosten

reclamekosten

Variabele kosten

3 varianten:

• proportioneel 
  als q toeneemt met 10%, neemt TVK toe met 10%
• degressief 
  als q toeneemt met 10%, neemt TVK toe met < 10%
• progressief
  als q toeneemt met 10%, neemt TVK toe met > 10%

Bij welke beschrijving past deze grafiek?

1. geen constante kosten, proportioneel variabele kosten
2. constante kosten, progressief variabele kosten
3. constante kosten, proportioneel variabele kosten
4. geen constante kosten, degressief variabele kosten

In welke grafiek is geen sprake van proportioneel variabele kosten?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat is een mogelijke oorzaak van progressief variabele kosten?

1. hogere arbeidsproductiviteit
2. uitbreiding productiecapaciteit
3. efficiënte arbeidsverdeling
4. werknemers krijgen overuren dubbel uitbetaald

Gegeven is de kostenfunctie:
TK = 134q + 123.000.
Er is hier sprake van:

1. alleen constante kosten
2. degressief variabele kosten
3. proportioneel variabele kosten
4. progressief variabele kosten

Wat is een mogelijke oorzaak van degressief variabele kosten?

1. werknemers werken sneller bij grotere productie
2. overwerk wordt dubbel betaald
3. werknemers lopen elkaar in de weg op de werkvloer
4. korting bij grote bestellingen leveranciers

In welke situatie spreken we van degressief variabele kosten?

1. TK = 34q + 180.000
2. 
3. MK < GVK
4. 

Bereken de TCK. Ga uit van proportioneel variabele kosten (antwoord zonder € teken, puntjes, etc.)

tip: bereken eerst de GVK

MK en GVK

• MK = GVK (alleen bij proportioneel variabele kosten!)
• vergelijking met berekenen van cijfers:
  GVK is het huidige gemiddelde cijfer
  MK is het laatst behaalde cijfer

Marginale kosten

• Extra kosten die gemaakt worden als er één product meer wordt geproduceerd
• MK = TK' (zelfde idee als MO=TO')

zijn dus afhankelijk van variabele kosten

Maximale winst

Ook hier geldt:

Het verschil tussen MO en MK is de verandering van de winst.

Zolang MO groter is dan MK dan stijgt de winst.

Wanneer MK groter is dan MO dan daalt de winst

MO = MK is omslagpunt

voorbeeld kostenstructuur individuele onderneming die naar maximale winst streeft

GVK

MK

GTK

Verschillende prijzen

Welke stelling
klopt niet?

1. Bij een marktprijs van €500 moet deze onderneming 40 stuks produceren om het beste resultaat te halen
2. Bij een marktprijs van €350 moet deze onderneming 35 stuks produceren om het beste resultaat te halen
3. Bij een marktprijs van €250 moet deze onderneming 32 stuks produceren om het beste resultaat te halen
4. Bij een marktprijs van €150 moet deze onderneming 27 stuks produceren om het beste resultaat te halen

winst

verlies, maar deel constante kosten wordt gedekt dus door produceren

verlies; GO < GVK dus productie direct stoppen 

1. P = MK: individuele prijsaanbodlijn

2. MK = GVK: shutdownpoint